Üniversite Daire Başkanları (19 Aralık 2023)

Genel Başkan Talip Geylan ve Genel Başkan Yardımcısı Orhan Kütük imzalı resmi yazıda ''Bilindiği üzere, Devlet memuriyetine ait genellikle üst yönetim kademesindeki kadrolar için makam tazminatı göstergesi belirlenmiş olup, bu tazminattan yararlananların ayrıca temsil veya görev tazminatından da yararlanmaları sağlanmıştır.

Hakkında makam tazminatı belirlenmiş olan görevlerde bulunan Devlet memurlarından, aylıklarını 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre alanların aylık ücret ve emekli maaşları makam ve temsil/görev tazminatından etkilenirken, aylık ücretlerini 657 sayılı Kanun hükümlerine göre almayanların ise sadece emekli aylıkları etkilenmektedir.

Öte yandan, temsil/görev tazminatının makam tazminatına bağlı olarak belirlenmesi nedeniyle, makam tazminatından yararlanamayan Devlet memurlarının temsil/görev tazminatından yararlanmaları da mümkün olmamaktadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarına ait daire başkanı kadrolarının ek göstergeleri eşitlenirken ve daire başkanı kadrosu için makam tazminatı belirlenirken, yükseköğretim kurumlarındaki daire başkanları için makam tazminatı göstergesi belirlenmemiş olması yükseköğretim kurumlarında bu kadrolarda görev yapanlar bakımından eşit olmayan bir duruma yol açmış ve mağduriyetlere sebep olmuştur.

Eşit işe eşit ücret ilkesi doğrultusunda hazırlanan 666 sayılı KHK ile yeni ücret sisteminin temelleri atılarak, düzenleme kapsamına alınan kamu görevlileri arasındaki ücret adaletsizliğinin giderilmesi hedeflenmiştir. Ancak, kamu idaresindeki yönetim hiyerarşisi içerisinde bulunan emsallerine makam tazminatı ve buna bağlı olarak görev tazminatı verildiği halde, sadece yükseköğretim kurumlarında çalışan daire başkanları 375 Sayılı KHK'ye 11.10.2011 tarih be 666 Sayılı KHK'nin 1. maddesiyle eklenen Ek 10. maddesinin kapsamı dışında tutulmuştur. Görev, yetki ve sorumlulukları diğer emsallerinden farklı olmayan yükseköğretim kurumlarındaki daire başkanlarının emsalleri ile aralarında ciddi ücret farkı olduğu görülmektedir.

06.4.1949 gün ve 9119 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 27.5.1949 gün ve 7217 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 23. maddesinde; ''1. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.'' hükmü yer almaktadır.

Avrupa Sosyal Şartı'nın; 1. bölümünün 2. maddesinde; ''Tüm çalışanların adil çalışma koşullarına sahip olma hakkı vardır.''; 4. maddesinde; ''Tüm çalışanların, kendileri ve ailelerine iyi bir yaşam düzeyi sağlamak için yeterli adil bir ücret alma hakkı vardır.''; 20. maddesinde; ''Akit Taraflar, istihdam ve meslek konularında cinsiyete dayalı ayrım yapılmaksızın fırsat eşitliği ve eşit muamele ve meslek konularında cinsiyete dayalı ayrım yapılmaksızın fırsat eşitliği ve eşit muamele görme hakkının etkili bir biçimde kullanımını sağlamak amacıyla, bu hakkı tanımayı ve bunun aşağıdaki alanlarda uygulanmasını sağlamak ve teşvik etmek için uygun önlemler almayı taahhüt ederler; a- İşe giriş, işten çıkarılmaya karşı korunma ve yeniden işe yerleştirilme; b- Mesleki yönlendirme, eğitim, yeniden eğitim ve rehabilitasyon; c- İstihdam koşulları ve ücreti de kapsayan çalışma koşulları; Yükselmeyi de kapsayan meslekte ilerleme'' hükümlerine yer verilmiştir.

T.C. Anayasası'nın 10. maddesinde; ''Herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır.'' 18. maddesinde; ''hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.'' 49. maddesinde; ''çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. (Değişik: 3/10/2001-4709/19 md.) Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalıştayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır.'' 55. maddesinde; ''ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli hedefleri alır.'' hükümlerine yer verilmiştir. Belirtilen hükümler uyarınca yükseköğretim kurumlarındaki daire başkanlarının yaşadığı eşitsizlğin giderilmesi gerekmektedir.

Yukarıda izah edilen nedenlerle, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na ekli (IV) Sayılı Makam Tazminatı Cetvelinin 7. sırasına, ''Üniversite Daire Başkanları'' ibaresinin eklenmesi suretiyle söz konusu eşitsizlğin giderilmesi için çalışma yapılması ve Başkanlığınız tarafından TBMM nezdinde girişimde bulunulması hususunda gereğini arz ederiz.'' denilmiştir.