Pedagojik formasyon eğitimi, öğretmenlik mesleğine kaynaklık eden lisans programı mezunlarına uzun zamandır verilmekte olan pedagoji ile ilgili kazanımları içeren bir sertifika programıdır.
Başkanlığımızın konuya ilişkin almış olduğu kararlar, öğrencilerin, eğitim ve öğretim süreciyle eş zamanlı olarak bu eğitimi alabilmelerine imkân sağlamaya yönelik olup mezunların durumuna ilişkin herhangi bir değişiklik içermemektir. Böylece öğretmenliğe kaynaklık teşkil eden lisans programları için bir şart niteliğinde olan bu programın, öğrencinin istek ve talebine bağlı olarak lisans eğitimi sürecinde alınabilmesinin önü açılmıştır. Önemle ifade edilmesi gerekmektedir ki programın başarıyla tamamlanmış olabilmesi için pedagojik formasyon eğitimi için belirlenen tüm derslerden gerekli şartlar sağlanarak başarılı olunması zorunludur. Bir başka ifadeyle, pedagojik formasyon eğitiminin, öğrencinin seçimine bağlı olması, programda belirlenen derslerin seçmeli olduğu anlamına gelmemektedir.
Pedagojik formasyon eğitimi, öğretmenlik için ön şart olmakla birlikte adayların mesleğe atanabilmeleri için alan bilgisi, eğitim bilimleri, genel kültür ve genel yetenek alanlarını içeren Kamu Personeli Seçme Sınavı’nın (KPSS) ilgili puan türünde, alan için belirlenen puana sahip olmaları ve aday öğretmenlik sürecini başarıyla tamamlamaları gerekmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu 9 Sayılı Kararı gereğince öğretmenlik mesleğine kaynaklık teşkil eden açık öğretim lisans programlarında ise daha önceki uygulamadan farklı herhangi bir durum söz konusu değildir. Başkanlığımızca alınan kararlar, uygulamada hiçbir değişiklik öngörmemektedir. Bu fakültelerden söz konusu kararda öğretmenlik mesleğine kaynaklık eden açık öğretim lisans programlarından mezun olanlar daha önce de olduğu gibi, gerekli şartları sağlayarak mezuniyetlerinden sonra pedagojik formasyon eğitimi alabileceklerdir.
Pedagojik formasyon dersleri, ders içerikleri, ders AKTS kredileri, eğitim süresi ve formasyona ilişkin usul ve esaslar, Yükseköğretim Kurulu üyeleri ve Milli Eğitim Bakanlığının Eğitim daireleri genel müdürleri, Öğretmen Yetiştirme ve Personel Genel Müdürü ile Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı’nın üyesi olduğu “Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubu”nun ortak çalışması sonucu belirlenmiştir.
PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİNİN UYGULANMASINA DAİR MUHTEMEL SORULAR VE CEVAPLARI
1. Öğretim sırasında hangi öğrenciler pedagojik formasyon eğitimi alabilecek?
Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 20/02/2014 tarihli ve 9 sayılı "Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları"nın ekinde yer alan öğretmen yetiştiren fakülteler dışında formasyon eğitimi alınabilen alanlardaki öğrenciler pedagojik formasyon eğitimi alabilecektir.
2. Eğitim/Eğitim Bilimleri Fakülteleri dışında formasyon eğitimi nasıl verilecek?
Öğrencilerin kayıtlı olduğu programın örgün eğitim ve öğretimi esnasında seçmeli ders olarak üçüncü yarıyıldan itibaren verilecek. Öğrenciler bu seçmeli dersleri sekiz yarıyıllık eğitimlerinin üçüncü yarıyılından itibaren alabileceklerdir.
3. Pedagojik formasyon derslerini kimler verebilecektir?
Pedagojik formasyon eğitimi dersleri Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programına İlişkin Çerçeve Usul ve Esaslar’ın 6. maddesinde belirtilen ders verecek öğretim elemanlarına ilişkin husus çerçevesinde yürütülecek olup doktora veya doçentlik alanı Eğitim Yönetimi, Eğitim Programları ve Öğretim, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme anabilim dallarında olan ve ilgili üniversitenin kadrosunda bulunan öğretim elemanları pedagojik formasyon derslerini verebilecektir.
4. Bünyesinde Eğitim/Eğitim Bilimleri Fakültesi veya Eğitim Bilimleri Bölümü bulunmayan üniversitelerde hangi şartlarda pedagojik formasyon eğitimi verilebilecektir?
a. Üniversite pedagojik formasyon derslerini vermeye ehliyetli doktoralı öğretim elemanı görevlendirmesi yapıp, Yükseköğretim Kurulundan izin aldığı takdirde pedagojik formasyon eğitimi verebilir.
b. Bünyesinde Eğitim/Eğitim Bilimleri Fakültesi veya Eğitim Bilimleri Bölümü bulunmayan üniversitelerin öğrencileri, pedagojik formasyonun verildiği ildeki başka bir üniversitenin kabul etmesi şartıyla ilgili diğer üniversitelerden formasyon dersleri alabilecektir.
5. Vakıf yükseköğretim kurumları da pedagojik formasyon eğitimi verebilecek mi?
Öğrenim sırasında pedagojik formasyon derslerini diğer üniversitelerde olduğu gibi, vakıf yükseköğretim kurumları da verebilecektir.
6. Eğitim/Eğitim Bilimleri Fakültesi veya Eğitim Bilimleri bölümü bulunmayan üniversiteler kendi kadrolarında bulunan Eğitim Bilimleri e Öğretmen Yetiştirme ile ilgili öğretim üyelerinden yararlanarak kendi üniversitelerinde bu eğitimi sürdürebilirler mi?
Üniversitenin kadrosunda olması şartıyla Eğitim Yönetimi, Eğitim Programları ve Öğretim, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme anabilim dallarında toplamda en az 5 öğretim elemanı bulunan üniversiteler Yükseköğretim Kurulundan izin almak kaydıyla kendi öğrencilerine söz konusu eğitimi verebilecek olup bu üniversitelerde koordinasyonun nasıl yapılacağı hususunda Üniversite Yönetim Kurulu yetkilidir.
7. Pedagojik formasyon dersleri 240 kredinin içinde mi değerlendirilmelidir? 240 AKTS aşılabilir mi?
a. Lisans eğitim ve öğretim süresi 4 yıl olan ve formasyon eğitimi alabilecek programların diğer bölümlerden alınabilen veya zorunlu seçmeli olmayan seçmeli derslerinin yerine, üniversitenin formasyon eğitimi alabilecek tüm programları için söz konusu dersler seçmeli ders olarak açılacak ve öğrenciler kendi bölümlerindeki seçmeli dersler yerine bu dersleri alabilecektir.
b. Bu çerçevede mezuniyet 240 AKTS veya üzerinde olabilecektir. Ancak, toplam AKTS 300’ün altında olmalıdır.
8. Pedagojik formasyon dersleri uzaktan öğretim yöntemiyle verilebilir mi?
Yükseköğretim Kurumlarındaki Uzaktan Öğretime İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca her programdaki her yarıyıldaki derslerin AKTS kredilerine göre en fazla %30’u uzaktan öğretimle verilebilmektedir. İlgili dönemde seçmeli ders olarak açılacak olan pedagojik formasyon dersleri bu uygulama kapsamında (özel öğretim yöntemleri ve öğretmenlik uygulaması dersi gibi uygulamalı dersler hariç) değerlendirilecektir.
9. Pedagojik formasyon eğitimi dersleri öğrenci transkriptlerine dahil edilecek mi?
a. Öğrenciler seçmeli ders olarak aldıklarından dolayı dersler transkript içinde yer alacaktır. Sadece bir transkript düzenlenecek ve bu dersler bu transkript içinde yer alacaktır.
b. Mezuniyet ortalamasına dâhil edilecektir.
c. Diplomaların arkasına “Pedagojik formasyon eğitimini tamamlamıştır.” ifadesi yazılacaktır.
d. Mezunların transkripti için mevcut uygulamada herhangi bir değişiklik yoktur.
10. Pedagojik formasyon eğitiminde hangi dersler verilecek?
11. Pedagojik formasyon eğitiminde verilen derslerin hepsinin alınması zorunlu mudur?
a. Pedagojik formasyon eğitimi derslerini almak öğrencilerin talebine bağlıdır.
b. Söz konusu dersleri seçmeli ders olarak alan ancak tümünü tamamlamayan öğrencilerin diplomalarında bu eğitimi tamamladığına dair ifade yer almayacak, öğrencinin sadece transkriptinde aldığı dersler yer alacaktır.
12. Açık öğretim ve uzaktan öğretim programlarında öğrenim gören öğrenciler "pedagojik formasyon eğitimi" derslerini alabilecekler mi?
Hâlihazırda uygulamada hiçbir değişiklik yapılmamıştır. Açıköğretim ve uzaktan öğretim programlarında kayıtlı öğrenciler mezuniyetlerinden sonra Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı’na veya Öğretmenlik Mesleği Tezsiz Yüksek Lisans Programı’na başvuru yapabileceklerdir.
13. Son sınıf öğrencisi olup kayıtlı olduğu programın mezuniyet için gerekli tüm şartlarını yerine getiren öğrenciler, pedagojik formasyon eğitimi uygulamasından yararlanabilecekler mi?
a. Diplomasını almak isteyen öğrenciler diplomalarını alabilecektir. Ancak formasyon ile ilgili mezun şartlarına tabidirler.
b. Diplomalarını almayıp formasyon eğitimi almaya devam etmek isteyenler ise öğrenimlerine 2022-2023 eğitim öğretim yılı yaz dönemi öğretimi de dahil olmak üzere 2023-2024 eğitim ve öğretim bahar dönemine kadar lisans öğrenci haklarına sahip olarak öğrenimlerine devam edebilecektir.
14. Mezun Öğrenciler için Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı uygulamasına devam edilecek midir?
Evet. Hâlihazırda yapılan uygulamada bir değişiklik yoktur.
15. Halen pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına devam eden öğrenciler için süreçte herhangi bir değişiklik söz konusu mu?
Halen Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programına devam eden öğrenciler için mevcut program aynen uygulanmaya devam edilecektir.
16. Mezun öğrenciler için Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı uygulamasında öğrenci kabulü ve muafiyet nasıl olacak?
a. Mezunlar için uygulanmakta olan Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı’na bir öğretim yılında sadece bir yarıyılda öğrenci kabulü yapılacak olup iki dönemde de ayrı ayrı öğrenci kabul edilemeyecektir.
b. Söz konusu sertifika programında teorik derslerden muafiyet üniversitelerin ilgili kurullarınca değerlendirilebilecek, ancak Öğretmenlik Uygulaması dersinden muafiyet sağlanmayacaktır.
17. Öğretmenlik Mesleği Tezsiz Yüksek Lisans Programı hangi üniversitelerde açılacaktır?
a. Yükseköğretim Kurulu ve Millî Eğitim Bakanlığı temsilcilerinden oluşan Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubu tarafından Öğretmenlik Mesleği Tezsiz Yüksek Lisans Programı’nın müfredat çalışması yapılarak Yükseköğretim Kurulu tarafından karara bağlandıktan sonra yükseköğretim kurumlarına bildirilecektir.
b. Söz konusu çalışma tamamlandıktan sonra Eğitim/Eğitim Bilimleri Fakültesi olan ve enstitüleri bünyesinde Yükseköğretim Kurulundan Öğretmenlik Mesleği Tezsiz Yüksek Lisans Programı açılması talebi bulunan üniversitelerin talepleri incelenerek uygun bulunan üniversitelerde anılan tezsiz yüksek lisans programı açılabilecektir.