Türkiye'deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Öğrencilere İlişkin Soru Önergesi (9 Temmuz 2021)

Yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye'de üniversite eğitimi alabilmesi için kabul şartı olan uluslararası geçerliliği olan GCE, ACT, SAT gibi sınavlardan yeterli puanı almış olmak veya kendi ülkelerindeki sınavlardan ya da bazı üniversitelerin yaptığı Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı'ndan (YÖS) talep edilen puanı almış olmak şartlarından birini yerine getirmek gerekmektedir.

Öğrencilerin üniversiteye kabulü için bu şartlardan birinden üniversitenin istediği yeterlilik puanını alması gerekmektedir. Bu eğitimlerin ardından dil yeterliliğini sağlayan öğrenciler üniversite programlarındaki bölüm derslerine girmeye hak kazanmaktadır.

2011 yılından bu yana savaş halinde olan ve 5 milyona yakını da ülkemize sığınan Suriyeli öğrenciler ile Türk öğrencilerin üniversitelere kabulü sırasında büyük bir haksızlık yaşandığı iddiaları gündeme gelmiştir.

Türkiye'de belli sayıda yabancı uyruklu öğrenci alan tüm üniversitelerin aldıkları yabancı uyruklu öğrenciler listesine bakıldığında ilk sırayı Suriyeli öğrencilerin aldığı görülmektedir. Özellikle Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık ve Hukuk Fakültesi gibi fakültelerde Suriyeli öğrenci yoğunluğu göze çarpmaktadır. Halbuki Türk öğrenciler bu fakültelere çok yüksek puanlarla girebilmektedir. Örneğin; Suriye Bakaloryası'ndan (Al-Shahada-Al Thanawiyya) yeterli puanları alanlar Türkiye'de başta tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk ile mühendislik fakültelerine girebilmektedir.

Bu durum Türkiye'deki öğrenciler arasında büyük tedirginlik yaratmaktadır. Çünkü okudukları liselerde yüksek puan alan, TÜBİTAK projelerine dahil olup başarılı olan, yurtdışında okuyup yüksek puanlarla ülkelerine dönen bir çok öğrenci bir yüksek öğretim programına dahil olmak için yabancı uyruklu ve özellikle Suriyeli öğrenciler arasına sıkışıp kalmaktadır. Kimi üniversiteler bu öğrencilere sınavsız geçiş hakkı tanırken bazı üniversiteler ise sınavı zorunlu tutmaktadır. Bu olumsuzlukların yanı sıra istedikleri üniversitelere yerleşebilmek için üniversitelerin belirlediği sınavlara giren ve yüksek puan alan bazı Türk öğrencilerin yabancı uyruklu ve özellikle Suriyeli öğrencilere öncelik tanındığına yönelik iddialar nedeniyle hüsrana uğramaktadır.

Öyle ki sadece Kayseri Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde 2020 yılında 39 Suriyeli öğrenciye karşılık sadece 5 Türk öğrenci kayıt yaptırabilmiştir. Tıp Fakültesi'ne aynı yıl kayıt yaptıran 60 öğrencinin 55'inin çeşitli yabancı uyruğa mensup öğrenciler olduğu anlaşılmıştır.

Diş Hekimliği Fakültesi'ne 2020 yılında yerleşen öğrencilere bakıldığında ise 10'unun Suriye uyruklu, 16'sının İran, 1'inin ABD, 1'inin Azerbaycan uyruklu olduğu gözlenirken üniversiteye yerleşen Türk öğrenci sayısının ise 2'de kaldığı görülmektedir. Aynı yıl aynı üniversitenin Eczacılık Fakültesi'ne yerleşen Suriyeli sayısı 6, İranlı öğrenci sayısı 2, Iraklı öğrenci sayısı 1 ve Türk öğrenci sayısı da sadece 1 olmuştur. Aynı üniversitenin Hukuk Fakültesi'ne giren 20 öğrenciden 4'ü Türk, diğerleri yabancı uyrukludur. Üniversitenin Mimarlık, Mühendislik Fakülteleri'nde ise 200'den fazla Suriyeli öğrencinin kaydının bulunduğu öğrenilmiştir.

Tüm bu gelişmeler ışığında aşağıdaki sorularımın Milli Eğitim Bakanı Sayın Ziya Selçuk tarafından yazılı olarak yanıtlandırılmasını saygılarımla arz ederim.

1- Türkiye'de toplam kaç üniversitede toplam kaç yabancı uyruklu öğrenci bulunmaktadır? 2020 yılında Türkiye'deki üniversitelere yerleşen yabancı uyruklu öğrenci sayısı ülkelerine göre kaçtır?

2- Türkiye'de kaç üniversitede toplam kaç Suriyeli öğrenci bulunmaktadır?

3 Suriyeli ve diğer yabancı uyruklu öğrencilerin üniversitelere yerleşme sistemleri tam olarak nasıl gerçekleşmektedir? Öncelik kriteri nelerdir?

4- Türkiye'deki üniversitelerde okuyan Suriyeli öğrencilere sınavsız ve/veya diplomasız geçiş hakkı tanındığı doğru mudur?

5- Ülkelerinde savaş olmasına rağmen Suriyeli öğrenciler kendi ülkelerinde nasıl bir sınava tabi tutulmuşlardır ki Türkiye'deki üniversitelere kolaylıkla yerleşebilmiştir? Ayrıca üniversitelere yerleşirken Türk öğrencilerle hangi kriterler ölçüsünde, hangi belgelerle denk tutulmaktadır? Suriyeli öğrencilerin Suriye'deki sınavdan aldığı puanların gerçek olup olmadığı araştırılmakta mıdır?

6- Suriyeli öğrencilerin Dikey Geçiş Sınavları'nda (DGS) almaları gereken puanlar kaçtır? DGS'de başarılı olup üniversitelere yerleşen Suriyeli öğrenci sayısı kaçtır?

7- DGS'de başarılı olup Türkiye'deki üniversitelere yerleşen yabancı uyruklu öğrenci sayısı kaçtır?

8- Yabancı ülkelerdeki liselerden başarıyla mezun olmuş Türk öğrencilerin Türkiye'deki üniversitelere yerleşmelerinde yaşanan aksaklıklar var mıdır?

9- Yabancı ülkelerdeki Türkiye vatandaşı başarılı lise öğrencilerinin Türkiye'de yükseköğretime geçişte yabancı öğrencilere öncelik tanınması nedeniyle herhangi bir yükseköğretim programına yerleşemedikleri doğru mudur? Doğru ise bu durumda olan Türk öğrenci sayısı kaçtır?

10- Türkiye'deki üniversitelerin büyük bölümü neden internet sitelerinde kendi bünyelerinde eğitim-öğretim gören yabancı uyruklu öğrencilerin listelerine yer vermemektedir?

Soru önergesine https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-48184s.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.