Genel Müdür Bakan a. Mehmet Nezir GÜL imzalı resmi yazıda ''Eğitsel ve mesleki rehberlik hizmetleri öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmeleri, meslekleri tanımaları, mesleklerin gerektirdiği özellikleri öğrenmeleri, kendilerine uygun meslek alanlarına yönelmeleri ve bu doğrultuda tercih edebilecekleri okul, alan ve programları seçmeleri amacı ile sunulan profesyonel destek hizmetidir. Eğitsel ve mesleki rehberlik faaliyetlerinin bir parçası olan ve Bakanlığımızca sunulan tercih danışmanlığı hizmeti ile öğrencilere ilgi, yetenek ve kişilik özellikleri doğrultusunda bir üst öğrenim kurumuna geçişleri aşamasında destek sağlanması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda yerine getirilecek olan tercih danışmanlığı hizmetinin usûl ve esaslarının yer aldığı 2021 Yılı Tercih Danışmanlığı Kılavuzu hazırlanmış olup;
1. Tercih danışmanlığı birimlerinde sadece rehber öğretmen / psikolojik danışmanlar görev alabilecek olup, görevlendirme onaylarının il/ilçe koordinasyon kurullarınca alınarak tercih danışmanlığı birimlerinin kurulması,
2. 2021 Yılı Tercih Danışmanlığı Kılavuzu doğrultusunda, kadrolarının bulunduğu okul/kurumları dışında tercih danışmanlığı hizmeti verecek olan rehber öğretmen / psikolojik danışmanların ilçe koordinasyon kurullarınca ek ders ücret çizelgelerinin kadrolarının bulunduğu okul/kurum müdürlüklerine gönderilmesi,
3. Tercih danışmanlığı birimlerinde görev alacak rehber öğretmen / psikolojik danışmanların ek ders ücretlerinin 27.02.2007 tarihli ve 2007/19 sayılı Genelge'nin 13. maddesi gereğince tahakkuk ettirilmesi,
4. Ekte yer alan 2021 Tercih Danışmanlığı Kılavuzunun İl / İlçe Koordinasyon Kurulları tarafından Tercih Danışmanlığı Birimlerine ulaştırılması,
5. Sistemin il / ilçe koordinasyon kurullarına kapatılması sonrasında tercih danışmanlığı birimlerinde yapılması gereken değişikliklerin olması durumunda ek-2 tercih danışmanlığı talep formunun formda yer alan açıklamalar doğrultusunda doldurularak Bakanlığımıza gönderilmesi hususunda; bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.'' denilmiştir.
2021 TERCİH DANIŞMANLIĞI KILAVUZU
TAKVİM
İl/İlçe Koordinasyon Kurulları 17 - 18 Haziran 2021 tarihleri arasında kuruldu. İl/İlçe Koordinasyon Kurullarınca Tercih Danışmanlığı Birimleri 21 - 28 Haziran 2021 tarihleri arasında sisteme girilecek. Tercih Danışmanlığı Birimleri 29 - 30 Haziran 2021 tarihleri arasında Bakanlık tarafından kontrol edilerek onaylanacak. LGS Tercih Danışmanlığı Birimleri 5 - 16 Temmuz 2021 tarihleri arasında Tercih Danışmanlığı Hizmetini sunacak. YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Tercih Danışmanlığı Hizmetini Sunması süreci ise henüz belli değildir.
1.TERCİH DANIŞMANLIĞI
Öğrencilerin ilgi, yetenek ve değerleri doğrultusunda başarılı olabilecekleri alanlarda eğitim almalarını, eğitim sürecinde elde ettikleri kazanımlar yolu ile hayata hazırlanmalarını ve kendilerini mutlu kılarak toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak Türk Milli Eğitimi’nin temel amaçlarındandır. Eğitsel ve mesleki rehberlik hizmetleri; öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmeleri, meslekleri tanımaları, mesleklerin gerektirdiği özellikleri öğrenmeleri, kendilerine uygun meslek alanlarına yönelmeleri ve bu doğrultuda tercih edebilecekleri okul, alan ve programları seçmeleri amacıyla sunulan profesyonel destek hizmetleridir.
1.1.Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Amaçları
1.1.1. Öğrencilere yetenek, ilgi, ihtiyaç, kişilik özellikleri ve yaşam koşullarıyla uyumlu olacak şekilde bir üst öğrenim kurumuna geçişleri sürecinde rehberlik etmek,
1.1.2. Tercih danışmanlığı sürecinde verilen hizmetleri, belirlenen standartlar doğrultusunda yürütmek.
2. KOORDİNASYON KURULLARININ KURULMASI VE GÖREVLERİ
Tercih danışmanlığı hizmetlerinin planlı ve programlı bir şekilde yürütülebilmesi için il ve ilçelerde koordinasyon kurulları kurulur.
2.1. İl Koordinasyon Kurullarının Kurulması
2.1.1 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) İl Koordinasyon Kurulları: Özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında, temel eğitim, ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, din öğretimi şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilde sadece 1 (bir) rehberlik ve araştırma merkezinin (RAM) bulunması halinde ilgili RAM müdürünün katılımları ile LGS İl Koordinasyon Kurulları kurulur.
2.1.2 Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (YKS) İl Koordinasyon Kurulları: Özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında, ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, din öğretimi şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilde sadece 1 (bir) rehberlik ve araştırma merkezinin (RAM) bulunması halinde ilgili RAM müdürünün katılımları ile YKS İl Koordinasyon Kurulları kurulur.
2.2. İl Koordinasyon Kurullarının Görevleri
2.2.1. İl genelindeki tercih danışmanlığı çalışmalarının koordine edilmesi,
2.2.2. Merkez ilçelerdeki LGS ve YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin kurulması,
2.2.3. Verilecek hizmetler hakkında tercih dönemi öncesinden başlanarak il genelinde bilgilendirme çalışmalarının yapılması,
2.2.4. Merkez ilçe tercih danışmanlığı birimlerinin çalışma saatlerinin ilçe koşullarına göre belirlenmesi,
2.2.5. Tercih danışmanlığı süresince tercih danışmanlığı modülünde yayımlanacak olan duyuruların takip edilmesi konusunda ilçe koordinasyon kurulları ve merkez ilçe tercih danışmanlığı birimlerinin bilgilendirilmesi,
2.2.6. Merkez ilçelerde kurulan tercih danışmanlığı birimlerine ve birimlerde görevlendirilen öğretmenlere ait bilgilerin sisteme işlenmesi,
2.2.7. Tercih danışmanlığı birimlerinin çalışma planlarının oluşturulması; kılavuzda yer alan takvim doğrultusunda birimlerin çalışma çizelgelerinin okul müdürlüklerince EBA sistemine işlenmesinin sağlanması ve bu çizelgelerin 8. - 12. sınıf öğrenci ve velileri ile paylaşılması,
2.4.8. İnternete erişimi olmayan ya da önceki yıllarda mezun olup tercih danışmanlığı hizmetinden yararlanmak isteyen öğrenci\bireylerin RAM’lar aracılığı ile hizmet almalarına yönelik planlamanın yapılarak duyurulması.
2.3. İlçe Koordinasyon Kurullarının Kurulması
2.3.1. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) İlçe Koordinasyon Kurulları: Özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında, temel eğitim, ortaöğretim, din öğretimi, mesleki ve teknik eğitim şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilçede RAM bulunması halinde RAM müdürünün katılımları ile LGS Koordinasyon Kurulları kurulur.
2.3.2. Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (YKS) İlçe Koordinasyon Kurulları: Özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında, ortaöğretim, din öğretimi, mesleki ve teknik eğitim şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilçede RAM bulunması halinde RAM müdürünün katılımları ile YKS İlçe Koordinasyon Kurulları kurulur.
2.4. İlçe Koordinasyon Kurullarının Görevleri
2.4.1. İlçe genelindeki tercih danışmanlığı çalışmalarının koordine edilmesi,
2.4.2. LGS ve YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin kurulması,
2.4.3. Verilecek hizmetler hakkında tercih dönemi öncesinden başlanarak ilçe genelinde bilgilendirme çalışmalarının yapılması,
2.4.4. Tercih Danışmanlığı Birimlerinin çalışma saatlerinin ilçenin koşullarına göre belirlenmesi,
2.4.5. Tercih danışmanlığı süresince tercih danışmanlığı modülünde yayımlanacak olan duyuruların takip edilmesi konusunda tercih danışmanlığı birimlerinin bilgilendirilmesi,
2.4.6. İlçelerde kurulan tercih danışmanlığı birimlerine ve birimlerde görevlendirilen öğretmenlere ait bilgilerin sisteme işlenmesi,
2.4.7. Tercih danışmanlığı birimlerinin çalışma planlarının oluşturulması; kılavuzda yer alan takvim doğrultusunda birimlerin çalışma çizelgelerinin okul müdürlüklerince EBA sistemine işlenmesinin sağlanması ve bu çizelgelerin 8. - 12. sınıf öğrenci ve velileri ile paylaşılması,
2.4.8. İnternete erişimi olmayan ya da önceki yıllarda mezun olup tercih danışmanlığı hizmetinden yararlanmak isteyen öğrenci\bireylerin RAM’lar aracılığı ile hizmet almalarına yönelik planlamanın yapılarak duyurulması.
2.5. Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Sisteme İşlenmesi
Tercih danışmanlığı birimleri, koordinasyon kurullarınca MEBBİS/e-Rehberlik Modülü/İl-İlçe İşlemleri/Tercih Danışmanlığı sekmesi kullanılarak kılavuzda belirtilen tarihlerde sisteme işlenecektir. Koordinasyon kurulları, sistem Bakanlık tarafından kapatılana kadar sisteme girilen bilgilerde değişiklik yapabileceklerdir. Bakanlık tarafından yapılacak kontroller sonucu kılavuza uygun olarak kurulmadığı tespit edilen birimler sistemden silinecektir. Sistemden silinen birimlerin yanı sıra sisteme işlenmeyen birimlerin de görev yapmalarına izin verilmeyecektir.
3. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNİN KURULMASI
3.1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren resmi okullardan 8. sınıf öğrencisi bulanan ortaokulların, 12. sınıf öğrencisi bulunan liselerin ve ülke genelindeki RAM’ların tamamında tercih danışmanlığı birimlerinin kurulması zorunludur.
3.2. Tercih danışmanlığı birimi, 1 (bir) rehber öğretmen/psikolojik danışmandan oluş ve her rehber öğretmen/psikolojik danışmanın kendi okulunda hizmet vereceği şekilde kurulur. Tercih danışmanlığı birimlerinde rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar dışındaki diğer branş öğretmenleri ve yöneticiler görevlendirilemez. Okuldaki 8. ve 12. sınıf öğrenci sayısı ile rehber öğretmen/psikolojik danışman sayısı göz önüne alınarak bir okulda birden fazla tercih danışmanlığı birimi de kurulabilir.
Rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan okullardaki tercih danışmanlığı hizmeti söz konusu okulların, sorumluluk bölgelerinde bulundukları RAM’larda kurulan tercih danışmanlığı birimlerince verilir. RAM’larda görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar ihtiyaç halinde rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan birden fazla okulda da görevlendirilebilir.
Yapılan planlama neticesinde RAM’larda görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışman sayısının rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan okullardaki birim ihtiyacını karşılamayacağı durumlarda okullardaki tercih danışmanlığı birimlerinde görevlendirilmemiş olan ortaokul ya da liselerde görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar Rehberlik Hizmetleri Yönetmeli’ğinin 18’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ö) bendi; 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi; 34’üncü maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi ve 37’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri doğrultusunda görevlendirilir.
3.3. Tercih danışmanlığı birimleri, Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden hizmet verecek olup kendileri için planlanmış çalışma saatleri süresince EBA’da aktif olarak bulunacaklardır. Okullarda kurulan tercih danışmanlığı birimleri hiçbir surette yüz yüze hizmet vermeyecek olup RAM’larda kurulan tercih danışmanlığı birimleri ise EBA üzerinden hizmet verecek olmaları yanı sıra sadece internete erişimi olmayan ya da önceki yıllarda mezun olan öğrenci/bireyler için önceden planlanması koşulu ile yüz yüze hizmet verebileceklerdir.
3.4. 1 (bir) rehber öğretmen/psikolojik danışman, 1 (bir) tercih danışmanlığı döneminde görevlendirilebileceği gibi LGS ve YKS tercih dönemlerinin farklı tarihlerde olması durumunda aynı rehber öğretmen/psikolojik danışman her iki tercih danışmanlığı döneminde de görevlendirilebilir.
3.5. Tercih danışmanlığı birimleri tercihlerin alındığı dönemlerde görev yapacak olup nakil ve ek yerleştirme dönemlerinde görev yapmayacaklardır.
3.6. İl ve İlçe Koordinasyon Kurulları, sekreterya faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duydukları personeli kendi kurumlarından temin eder. Sekreterya faaliyetlerinin yürütülmesinde rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar görevlendirilemez.
4. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNİN UYMASI GEREKEN ESASLAR
4.1. LGS tercihlerinde sorumluluk veli ve okul müdürlüklerine ait olup; öğrencilerin tercihleri öğrenci velisi ya da okul müdürlükleri tarafından sisteme girilir. Tercih danışmanlığı birimlerinde görevlendirilen rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar sisteme tercih girişinde bulunmaz.
4.2. YKS tercih sürecinde tercih sorumluluğu tamamen öğrenciye\bireye ait olup; tercih danışmanlığı birimlerinde görevlendirilen rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar sisteme tercih girişinde bulunmaz.
5. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
5.1. Öğrencilere ilgi, değer ve yetenekleri doğrultusunda bir üst öğrenim kurumuna geçiş sürecinde rehberlik edilmesi,
5.2. Öğrenci ve velilere, karar verme sürecinde gereken rehberlik hizmetlerinin sunulması,
5.3. Öğrencilerin üst öğrenim kurumlarına yerleşmeleri aşamasında ailelerinin sosyo-ekonomik koşulları da dikkate alınarak sağlıklı karar verebilmelerine katkı sunulması,
5.4. Tercih edilecek eğitim-öğretim kurumlarının, özel durumu olan öğrencilere (özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler, okul birincileri, yerleştirme kılavuzlarının öngördüğü başarılı öğrenciler vb.) ilişkin koşullarının öğrenci ve veliye açıklanması,
5.5. Öğrenci ve velinin birbirlerinden farklı istek ve beklentilerinin olabileceği göz önünde bulundurularak bu durumun bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi; öğrenci ve velilerin bu çerçevede yönlendirilmesi gerekmektedir.