Müfredata ''Değerler Eğitimi''nin eklenmesi, çırak ve kalfa sayısının 2 milyona çıkartılması, etüt imkanlarının yaygınlaştırılması, yıllık mezun sayısının 25 bine çıkarılması, 2023 Seçim Beyannamesi'nde eğitim ile ilgili yer alan vaatler arasındadır.
Eğitim
• Eğitimin tüm kademelerinde müfredata “Değerler Eğitimi”ni entegre eden bir yaklaşımı hayata geçireceğiz.
• Mesleki eğitim merkezlerinde çırak ve kalfa sayısını 2 milyona çıkartacağız.
• Ekonomide ve işgücü piyasasındaki değişikliklerle uyumlu şekilde, mesleki eğitim ve istihdam bağlantısını güçlendireceğiz.
• 5 milyon öğrencimize verilmekte olan ücretsiz öğle yemeği desteğini devlet okullarımıza yaygınlaştıracağız.
• Küresel gelişmeler ışığında sürekli güncelleme gerektiren eğitim alanında başarının kritik faktörü öğretmenlerimizdir. Tüm öğretmenlerimiz her yıl hizmet içi eğitime tabi tutulacaktır.
• Meslek Liseleri başta olmak üzere eğitim kurumlarımızda patent, faydalı model, marka ve tasarım tescil sayısını sürekli artıracak ve her yıl tescil alınan ürünlerin en az yüzde 10’unun ticarileşmesini sağlayacağız.
• Çocuklarımızın yetenek ve becerilerine uygun alanlara yönelmelerini güçlendirecek yeni mekanizmalar geliştireceğiz.
• Tüm okullarımızda etüt imkanlarını yaygınlaştıracak, velilerimizin iş hayatıyla okul programlarını uyumlaştıracağız.
• Ortaöğretim sistemi üzerindeki baskıyı azaltmak amacıyla yükseköğretime geçişteki sınavların yılda birden çok kez yapılmasını sağlayacağız.
• Bilgi üretme ve araştırma-geliştirme kapasitemizi daha da artırmak için doktora eğitimini cazip hale getirerek, yıllık mezun sayısını 9 binden 25 bine çıkaracağız.
• Mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarının eğitim imkânlarını daha da iyileştireceğiz.
• Üniversitelerimizin rekabet gücünü artırmak amacıyla uluslararası arenada öncü akademisyenlerin Türkiye’de eğitim vermelerini teşvik edeceğiz.
• Belirli kriterlerle üniversitelerin yurtdışı kampüs/birim açmalarını destekleyeceğiz.
• Uluslararası öğrenci sayımızı 260 binden 1 milyona çıkararak, Türkiye’yi dünyada en çok tercih edilen ilk beş ülkeden biri yapacağız.
• Uluslararası sıralamalarda ilk 500’de en az 10 üniversitemizin yer almasını sağlayacağız.
• Yeşil ve dijital becerilerin geliştirilmesini de içerecek şekilde hayat boyu öğrenme programlarını her ay en az bir milyon vatandaşımıza ulaştıracağız.
• Devlet üniversitelerinin idari yapısında yapacağımız değişiklik ile mütevelli heyeti oluşturulmasına imkân sağlayarak üniversite özerkliğini artıracağız.
Eğitim
Gelişmenin temel hedefi insan olduğu gibi, temel taşıyıcı unsuru da yine insandır. Bu anlayış içinde, eğitim politikalarını diğer tüm politikalarımızı da etkileyecek merkezi bir konumda görüyoruz.
Müreffeh bir toplum hedefine ulaşmak ve ülkemizin insan kaynağını gelişmiş dünya ile rekabet edebilir donanıma kavuşturmak için, vatandaşlarımızın fırsat eşitliği temelinde hayat boyu nitelikli eğitim imkânlarına erişmesi esastır. Bu çerçevede, insanı merkeze alan bir yaklaşımla geçmişten bugüne taşıdığımız birikimi, demokratik ve insani değerleri özümsemiş, yeniliklere açık nesillerin yetiştirilmesi temel amaçtır.
Kökleri zengin mirasımızdan beslenen, geleceğe özgüvenle bakan, özgür düşünen ve bağımsız karar verebilen, çağın gereklerine uygun donanımda yetişen nesillerle Türkiye Yüzyılı’nı inşa edeceğiz.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün işaret ettiği üzere ülkemizi muasır medeniyetler seviyesinin üzerine çıkarma hedefini gerçekleştirmede, Cumhuriyetimizin temel değerlerine hayat veren eğitim alanını en güçlü unsur olarak görüyoruz. Dünya ile rekabet edebilir, ileri demokratik bir toplum hedefine ancak eğitim alanında insana yapacağımız yatırımlarla ulaşmamız mümkündür.
Eğitim alanında yapacağımız yatırımlarla mekân kalitesini artırırken, öncelikli olarak insan kaynağımızın niteliğini daha üst seviyelere çıkaracağız. Eğitim hakkının önünde hiçbir engel bırakmayarak eğitim destekleri ve burslarla, kaliteli eğitim imkânlarına ulaşmada fırsat eşitliğini güçlendirmeye devam edeceğiz.
Eğitimde teknoloji kullanımını daha da etkinleştirecek, mesleki eğitimin ve hayat boyu öğrenme programlarının işgücü piyasasının ihtiyaçlarına cevap verme kabiliyetini artıracağız. Böylece, daha fazla ve daha nitelikli istihdam imkânlarını geliştirmeyi hedefliyoruz. Daha etkin ölçme-değerlendirme sistemleriyle, veriye dayalı uygulamaları güçlendireceğiz. Gerek katsayı adaletsizliğini gidererek gerekse diğer tedbirlerle geçmişte önemli hamleler yapmış olduğumuz mesleki eğitim bu dönemde de temel önceliğimiz olacaktır.
Bağımsız ve eleştirel düşünmeyi, sorgulamayı ve araştırmayı hedefleyen bir yaklaşımla, küresel ölçekte yaşanan gelişmeleri de dikkate alarak eğitim müfredatını zenginleştirmeye, kimseyi dışarıda bırakmayan, eşit, kapsayıcı ve nitelikli eğitime erişim sağlamaya devam edeceğiz.
Üniversitelerimizin küresel rekabet gücünü geliştirecek, ülkemizin bilim üretiminde cazibe merkezi olmasını sağlayacağız. Üniversitelerimizin akademik performansını, araştırma ve bilgi üretme kapasitesini artırmaya devam edeceğiz. Üniversite-iş dünyası iş birliği modellerinin daha güçlü bir şekilde desteklenmesi yoluyla, üniversitelerimizin bulundukları bölgenin iktisadi, sosyal, kültürel potansiyelini harekete geçirerek kalkınmaya güç vermesini sağlayacağız.
Birlikte Yapacağız
● Türkiye Yüzyılı’nda, kalkınmanın en önemli unsuru olan eğitim en temel önceliğimiz olmaya devam edecektir. Bu çerçevede, eğitim sistemimizin beşerî ve fiziki kalite göstergelerini gelişmiş ülkeler düzeyine getirmeyi hedefliyoruz.
● Derslik ve öğretmen başına düşen ortalama öğrenci sayılarını tüm okullarda OECD ortalamaları seviyesine çıkaracağız.
● Öğrencilerimizin yetkinliklerini; okuduğunu anlama, temel bilimlerde yetkinlik ve bilim teknoloji yeterliliği, öğrenmeyi öğrenme, inisiyatif alma ve girişimcilik, sosyal ve kamusal yeterlilikler, kültürel farkındalık ve ifade alanlarında en üst düzeye çıkaracak tedbirleri alacağız.
● Öğrencilerimizin çeşitli alanlarda yetkinliklerini ölçen PISA ve TIMSS gibi uluslararası testlerde ülkemizin performansını yükselteceğiz.
● Çocuklarımızın yetenek ve becerilerine uygun alanlara yönelmelerini güçlendirecek yeni mekanizmalar geliştireceğiz
● Ulusal düzeyde politika belirleme, koordinasyon ve denetim konularında etkinliği artıracak uluslararası norm ve standartlara uygun şekilde Millî Eğitim Bakanlığının kurumsal yapısını ve kapasitesini güçlendireceğiz.
● Eğitimde fırsat eşitliğini artırmak amacıyla uygulanacak projelerle ülkemizin okullar arası başarı farklarına dair OECD ve IEA göstergelerindeki sıralamasını iyileştireceğiz.
● İlgi ve beceri temelinde yönlendirme, etkili öğrenme, beceri geliştirme ve geleceğe hazırlama konusunda rehberlik ve psikolojik danışma faaliyetlerini daha etkin hale getireceğiz.
● Gerek üniversitede eğitim alma aşamasında gerek mesleklerini icra ettiği dönemde öğretmenlerimizin yetkinlik ve yeterliliklerinin geliştirilmesi çalışmalarına hız vereceğiz.
● Küresel gelişmeler ışığında sürekli güncelleme gerektiren eğitim alanında başarının kritik faktörü öğretmenlerimizdir. Tüm öğretmenlerimiz her yıl hizmet içi eğitime tabi tutulacaktır. Öğretmenlerimizin ihtiyaç duyduğu nitelikli hizmet içi eğitimleri yoğunlaştıracak, yıllık öğretmen başına eğitimi 300 saate çıkartacağız.
● Profesyonel okul yöneticiliği uygulamalarımızla çağdaş normlara uygun öğrenci eğitim-öğretim merkezi olarak okullarımızın etkin yönetimini sağlayacağız.
● Müfredatımızı günün ihtiyaçlarına göre ve eğitim kalitesi üzerindeki etkisini ölçerek düzenli olarak güncelleyeceğiz. Öğrencilerimize bilgi yüklemek yerine onları hayata hazırlayacak, öğrenmeyi öğretecek, beceri ve özgüven verecek, kabiliyetlerini ortaya çıkaracak, milli ve insani değerleri aktaracağız.
● Öğrencilerimizin iklim değişikliği alanında farkındalıklarını ve bilinç düzeylerini artırarak çevreye duyarlı yetişmesini sağlayıcı tedbirler alacağız.
● Ulusal Risk Kalkanı Modelini, okul öncesi eğitimden başlayarak eğitim sistemimizde gerekli uyarlamaları yaparak gelecek nesilleri bilinçlendirme çalışmalarını sağlayacağız.
● Okullarda doğal afetlere karşı gerekli ekipmanlar ile temel araç-gereçlerin hazır bulunmasını sağlayacağız.
● Eğitsel e-içeriklerle müfredatı bilgi teknolojileri destekli öğretime daha uygun hale getireceğiz.
● Eğitim politikalarının uygulanmasında yapay zekâ destekli karar destek sistemleri kullanarak etkinliği artıracağız.
● 3-5 yaş grubu okul öncesi eğitimde okullaşma oranını yüzde 90’a çıkaracağız.
● Erken uyarı ve takip sistemini hayata geçirerek okul devamsızlığı ve terk oranlarının düşürülmesini sağlayacak ve eğitim kademelerinin tümünde yüzde 99 ve üzerinde okullaşma oranlarına ulaşacağız.
● Sanal sınıf ortamları, artırılmış gerçeklik barındıran içerikler, oyun temelli mobil uygulamalar gibi teknolojik gelişmeleri öğrenmede uygun bir araç olarak kullanmak yönünde çalışmalar geliştireceğiz.
● Okulöncesi öğrenciler de dâhil olmak üzere 5 milyon öğrencimize verilmekte olan ücretsiz öğle yemeği desteğini devlet okullarımıza yaygınlaştırma çalışmalarına devam edeceğiz.
● Öğretme yöntemlerini ve müfredatı gözden geçirerek, Türkçe, matematik ve yabancı dil öğrenimini çok daha etkin hale getireceğiz.
● Okul öncesinden ortaöğretime kadar tüm kademelerdeki eğitim programlarında müfredatın geneline “Değerler Eğitimi”ni entegre eden bir yaklaşımı hayata geçireceğiz.
● Pandemi döneminde yaygın olarak kullanılan uzaktan eğitim yöntemlerini, dezavantajlı kesimler ile eğitim çağı dışında kalanların kaliteli eğitim imkânlarına erişmesinde etkin bir araç olarak kullanmaya devam edeceğiz.
● Kullanılmayan tüm köy okullarını köy yaşam merkezlerine dönüştüreceğiz.
● Okul öncesinden ortaöğretime kadar tüm okulların imkânlarını iyileştirecek ve böylece okullar arası imkân farklılıklarını azaltacağız.
● Kaliteyi odağına alan eğitim yatırımlarımıza hız kesmeden devam edeceğiz. Okul binalarımızı; yeterli spor ve kültürel faaliyet alanlarına sahip, yerel mimariye uygun, tarihsel ve kültürel mirasımızı yansıtan, ekonomik, estetik, temiz, emniyetli, erişilebilir çerçevede inşa edeceğiz.
● Gençlerin yakın tarihimizi daha iyi öğrenmelerine yönelik programlar uygulamaya koyacağız.
● Öğrenciyi merkeze alan bir anlayışla eğitim ortamları, öğretim materyalleri ve eğitim-öğretim uygulamaları geliştirecek, öğrenme ve gelişim düzeyi akranlarından geride kalan öğrenciler için telafi edici programlar düzenleyeceğiz.
● Okul kütüphanelerimizi zenginleştirecek, okuma alışkanlığının kazandırılması ve yaygınlaştırılması için yeni uygulamaları hayata geçireceğiz.
● Öğrencilerimizin bilgi teknolojileri alanlarında gelişmelerini sağlamaya devam edeceğiz.
● Bilim ve Sanat Merkezlerini (BİLSEM) tüm ilçelere yaygınlaştırarak özel yetenekli öğrencilerimizi daha etkin bir şekilde destekleyeceğiz.
● Meslek Liseleri başta olmak üzere eğitim kurumlarımızda patent, faydalı model, marka ve tasarım tescil sayısını sürekli artıracak ve her yıl tescil alınan ürünlerin en az yüzde 10’unun ticarileşmesini sağlayacağız.
● Tüm okullarımızda tekli eğitime geçecek, okul sonrası etüt imkânlarını yaygınlaştıracak, velilerimizin iş hayatıyla okul programlarını uyumlu hale getireceğiz.
● Okullarımızı öğrencilerin birbirleriyle rekabet ettikleri bir alan olarak değil, iş birliği içerisinde öğrencilerimizin tüm yönlerinin keşfedildiği, kıymet gördüğü, kendilerini rahatça ifade edebildikleri hayat merkezleri olarak geliştireceğiz.
● Sağlıklı yaşamayı ve hastalıklardan korunmayı öğrencilerimizin okul hayatında öğrenmesini sağlayacak, bu sayede daha sağlıklı nesiller yetiştireceğiz.
● Eğitimde fırsat eşitliği ilkesiyle dil, din, ırk ayrımı yapmaksızın ülkemizde bulunan her bir çocuğun okullaşmasını sağlayacağız.
● Mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarının eğitim imkânlarını daha da iyileştireceğiz.
● Organize sanayi bölgesinde meslek lisesi kurulması uygulamasını yaygınlaştıracak, mesleki ve teknik lise mezunlarının istihdamını özendireceğiz.
● Mesleki eğitim merkezlerindeki çırak ve kalfa sayısını 2 milyona çıkartacağız. Böylece küçük ve orta ölçekli işletmelerin tüm çırak, kalfa ve usta ihtiyacını karşılayacağız.
● Mesleki eğitimde oda ve borsaların daha fazla sorumluluk üstlenmelerini sağlayarak okul ve iş dünyası arasındaki iş birliğini güçlendireceğiz.
● Ekonomide ve işgücü piyasasındaki değişikliklere hızlı uyum sağlayacak, yeni alanlardaki ihtiyaçları karşılayacak şekilde mesleki eğitim ve istihdam planlaması yapmaya devam edeceğiz.
● Eğitim müfredatını yeniden ele alacak, yeşil ve dijital dönüşüm ile ilgili konuları eğitim müfredatına dahil edeceğiz.
● Yeşil dönüşüm ve dijital dönüşüm konusunda üniversitelerin ihtiyaçlarını tespit edecek ve altyapıları geliştirecek, üniversite-sanayi iş birliğini güçlendireceğiz.
● Hayat boyu öğrenme kapsamında yeşil ve dijital becerilerin geliştirilmesine yönelik eğitimler vereceğiz.
● Engelli bireyler için taşımalı eğitime devam edecek, onların eğitime erişiminde yaşanabilecek zorlukları yerinde tespit ederek çözeceğiz.
● Yetişkin engelli bireylere hizmet eden halk eğitim merkezlerini tüm ilçelere yaygınlaştıracağız.
● Okul çağı dışında kalan vatandaşlarımızı da kapsayacak şekilde hayat boyu öğrenme programlarını her ay en az bir milyon vatandaşa ulaştırıp daha fazla yaygınlaştırarak uygulayacağız.
● Üniversitelerin uzmanlaşmalarını desteklemeye devam edecek, gelişim, yetkinlik düzeyleri ve bölgesel ihtiyaçlar dikkate alarak kapasitelerini güçlendireceğiz. Üniversitelerimizin küresel rekabet gücünü artıracak, ilk 500’e giren Türk üniversitesi sayısını en az 10’a çıkaracağız.
● Yükseköğretim sisteminde her düzeydeki yetkilerin dengeli dağılması ve hesap verebilirliğin güçlendirilmesi için yeniden yapılandırma gerçekleştireceğiz. Üniversitelerin çeşitliliğine ve kendilerini geliştirmesine kolaylık sağlayan bir yapı oluşturacağız. Bu kapsamda, devlet üniversitelerinin idari yapısında yapacağımız değişiklik ile mütevelli heyeti oluşturulmasına imkân sağlayarak üniversite özerkliğini artıracağız.
● Yükseköğretim kurumlarının bütçelerinin stratejik plan ve performanslarına göre verilmesini sağlayacağız. Böylece, kurumlar arası rekabeti artırarak kaynakların daha rasyonel ve verimli kullanılmasını sağlayacağız.
● Yükseköğretim kurumlarımızdaki nitelikli eleman açığını kapatmak amacıyla öğretim elemanı sayısını artıracağız. Doktora eğitimini daha cazip hale getireceğiz ve Türkiye’deki yıllık doktora mezun sayısını 25 bine çıkaracağız.
● Türkiye’de doktora yapan öğrencilere altı ay yurtdışı araştırma bursu imkânı sağlayacağız. Akademisyenlerimize yurtiçi ve yurtdışında daha fazla konferans katılım destekleri sağlayacağız.
● Üniversitelerimizin rekabet gücünü artırmak amacıyla uluslararası arenada alanlarında öncü akademisyenlerin Türkiye’de eğitim vermelerini teşvik edeceğiz.
● Türkiye’deki köklü üniversitelerin yurtdışında kampüs ve birim açmalarını sağlayacağız.
● Akademik Hareketlilik Projesini genişleterek, öğretim üyeleri ve araştırmacıların yurt çapında değişimini destekleyeceğiz. Gönüllülük esasına dayalı bu sistem ile karşılıklı bilgi ve deneyim paylaşımını artıracağız.
● Üniversite-sanayi iş birliğini geliştirmek için ortak proje sayısını artırarak karşılıklı insan kaynağı değişimini destekleyeceğiz.
● Üniversitelerin öz gelirlerini ve merkezi bütçeden sağladığımız kaynakları artırarak öğrenci başına yapılan harcamalarını OECD ülkeleri ortalamasına çıkaracağız.
● Uluslararası öğrenci sayımızı 1 milyona çıkararak, Türkiye’yi dünyada en çok tercih edilen ilk beş ülkeden biri yapacağız.
● Türkiye’nin uluslararası yayın ve patent sayısını artırarak dünyada üst sıralara taşıyacağız.
● Ortaöğretim sistemi üzerindeki baskıyı azaltmak amacıyla yükseköğretime geçişteki sınavların yılda birden çok kez yapılmasını temin edeceğiz.
● Küreselleşen ve rekabetin arttığı günümüz dünyasında, işgücü piyasasının değişen talep ve koşullarını dikkate alarak programlarda yapacağımız sürekli güncellemelerle mezunların istihdam edilebilirliğini artıracağız. Böylece, mezunlarımız yalnızca ulusal ölçekte değil, aynı zamanda uluslararası alanlarda da istihdam edilebilecekler.
● Ülkenin meslek ihtiyacına göre veri çalışması yapılarak eğitimde dönüşümü yapacağız. Üniversiteler açılırken bir bölgede açılan üniversitenin o bölgedeki mesleki ihtiyaçlara karşılık vermesini sağlayacak, bölgeye göre, gençlerin hangi bölümlerden mezun olması gerektiğini tespit ederek, o bölümlere akademik çalışmalar, altyapı ve kadro açısından destek sağlayacağız.
● Ön lisans ve lisans programlarının içeriklerini meslek ve istihdam odaklı yenileyeceğiz. Mezunların istihdam edilebilirliğini artırmak için bulundukları ilde veya diğer illerde işyeri ve staj uygulamalarını destekleyeceğiz.
● Meslek yüksekokulları mezunlarının diplomalarında yer alan program adları ile meslek tanımlamalarındaki farklılıklar giderilmek suretiyle, bu öğrencilerimizin kamu ve özel sektörde iş bulmalarını kolaylaştıracağız.
● Yükseköğretime erişimi kolaylaştırarak fırsat eşitliğini sağlayacağız. Geçmişte yükseköğretimden faydalanamamış özellikle 35 yaş üstü kadınların yükseköğretime erişimini destekleyecek adımlar atacağız.
● Yapay zekâ alanındaki gelişmelere yön veren bir ülke olmak için üniversitelerde yapılan çalışmaları öncelikli olarak destekleyeceğiz.
● Öncelikli olarak beşerî, sosyal, fen-mühendislik ve sağlık alanlarında lisansüstü programlarındaki araştırma görevlisi sayısını artıracağız.
● Öğretim üyesi yetiştirme ve araştırma altyapılarını dikkate alarak üniversiteleri gruplara ayıracak, bu çerçevede üniversitelerin ihtisaslaşması ile performanslarını dikkate alarak kaynak tahsisi yapacağız.
● Yeni kurulacak üniversite ve fakülteler için, öğrenci ve öğretim elemanı sayısı ile kurulmuş bulunan fakültelerin doluluk oranları, kamu ve işgücü piyasasının ihtiyaçları gibi kriterleri baz alan bir mekanizma geliştireceğiz.
● Yurt dışındaki üniversitelerin Türkiye’de, Türkiye’deki üniversitelerin de yurt dışında faaliyet göstermelerine imkân vererek uluslararası akademik etkileşimi artıracağız.
● Eğitim düzeyine göre işgücü talebi ile işgücü arzı arasındaki uyumu artıracağız.
● Türkiye Maarif Vakfı’nı aktif bir şekilde kullanmaya devam edecek, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza kaliteli ve etkin eğitim hizmeti vermeyi sürdüreceğiz.