Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Bakan a. Mustafa OTRAR imzalı resmi yazıda ''Türk Millî Eğitiminin genel amaçları çerçevesinde eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri; kendini tanıyan, kendine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için sosyal duygusal, akademik ve mesleki gelişimlerini desteklemeyi amaçlar.
Bu kapsamda tercih danışmanlığı; bireyin ilgi, yetenek, değer ve kişilik özeliklerini tanıması, mesleki seçenekleri fark etmesi, mesleklerin gerektirdiği nitelikler ile kişisel özellikleri arasında bağ kurması, mesleklere yönelik olumlu tutum geliştirmesi, farkındalık kazanması, iş yaşamı ile eğitim arasındaki ilişkiyi ve yaşam boyu öğrenmenin mesleki gelişimi açısından önemini fark etmesini içeren kariyer gelişim alanını desteklemeye yönelik olarak sunulan profesyonel hizmetlerin bir parçasıdır.
Tercih danışmanlığı hizmetlerinin sunulmasında 4.6.1973 tarihli 1739 Sayılı Milli Eğitim Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 50/A – (Ek:15/4/2020-7243/24 md.) maddesi gereğince rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar; tercih danışmanlığı, alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak çalışmalarda ihtiyaç duyulması hâlinde izin ve tatil dönemlerinde de görevlendirilebilmektedir. Ayrıca 14.08.2020 tarihli 31213 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 21. Maddesinin 2'inci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “yöneltme ve izleme çalışmaları kapsamında bireyi tanıma ve bilgi verme hizmeti sunarak öğrenciyi kendine uygun olan eğitim kurumuna, alana, dala, staja, işe, mesleğe, okul içi ya da okul dışı sosyal ve kültürel etkinliklere yöneltir ve öğrencinin gelişimini izler. Merkezî sınavlara ait tercih dönemlerinde görev alır.” hükmü doğrultusunda rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar tarafından tercih danışmanlığı hizmeti sunulmaktadır.
Bakanlığımızca 4.6.1973 tarihli 1739 Sayılı Milli Eğitim Milli Eğitim Temel Kanunu, 14.08.2020 tarihli 31213 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği gereğince sunulan tercih danışmanlığı hizmeti ile öğrencilere ilgi, yetenek ve kişilik özellikleri doğrultusunda bir üst öğrenim kurumuna geçişleri aşamasında destek sağlanması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda yerine getirilecek olan tercih danışmanlığı hizmetinin usul ve esaslarının yer aldığı 2024 Yılı Tercih Danışmanlığı Birimleri Uygulama Esasları hazırlanarak ekte sunulmuş olup tercih danışmanlığı hizmetleri aşağıdaki hususlar çerçevesinde yürütülecektir:
1.Tercih danışmanlığı birimlerinin görevlendirme onayları il/ilçe koordinasyon kurullarınca alınarak tercih danışmanlığı birimleri kurulacaktır.
2.Tercih danışmanlığı birimlerinde görev alan rehber öğretmen/psikolojik danışmanların ek ders ücretleri 03.09.2023 tarihli ve 32298 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7.Dönem Toplu Sözleşme 2. Kısım 2. Bölüm 28. Maddesi gereğince tahakkuk ettirilecektir.
3. 2024 Yılı Tercih Danışmanlığı Birimleri Uygulama Esasları doğrultusunda, kadrolarının bulunduğu okul/kurumları dışında tercih danışmanlığı hizmeti verecek olan rehber öğretmen/psikolojik danışmanların ek ders ücret çizelgeleri, tercih danışmanlığı hizmetinin sunulduğu okul/kurum müdürlüklerince hazırlanarak rehber öğretmen/psikolojik danışmanın kadrosunun bulunduğu okul/kurum müdürlüklerine gönderilecektir.
Tercih danışmanlığı hizmetinin ekte yer alan uygulama esasları ve çalışma takvimi çerçevesinde planlanması, belirtilen iş ve işlemlerin aksatılmadan yürütülmesi hususunda; bilgilerini ve gereğini arz/rica ederim.'' denilmiştir.
TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİ UYGULAMA ESASLARI
1. Tercih danışmanlığı hizmetlerinin planlı ve programlı bir şekilde yürütülebilmesi için il ve ilçelerde koordinasyon kurulları kurulur.
İl Koordinasyon Kurullarının Kurulması
2. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) İl Koordinasyon Kurulları, özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu il milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü başkanlığında, temel eğitim, ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, din öğretimi şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilde sadece 1 (bir) rehberlik ve araştırma merkezinin (RAM) bulunması halinde ilgili RAM müdürünün katılımları ile LGS İl Koordinasyon Kurulları kurulur. Ancak büyükşehir statüsündeki illerde RAM müdürleri bulundukları ilçenin koordinasyon kurulunda görev alır.
3. Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (YKS) İl Koordinasyon Kurulları, özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu il milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü başkanlığında, ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, din öğretimi şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilde sadece 1 (bir) rehberlik ve araştırma merkezinin (RAM) bulunması halinde ilgili RAM müdürünün katılımları ile YKS İl Koordinasyon Kurulları kurulur. Ancak büyükşehir statüsündeki illerde RAM müdürleri bulundukları ilçenin koordinasyon kurulunda görev alır.
4. İl Koordinasyon Kurulları, il genelindeki tercih danışmanlığı çalışmalarını koordine eder. Merkez ilçe tercih danışmanlığı birimlerinin çalışma saatlerini ilçe koşullarına göre belirler. Merkez ilçelerdeki LGS ve YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerini kurarak kurulan tercih danışmanlığı birimlerine ve birimlerde görevlendirilen öğretmenlere ait bilgileri sisteme işler.
İlçe Koordinasyon Kurullarının Kurulması
5. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) İlçe Koordinasyon Kurulları, özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında, temel eğitim, ortaöğretim, din öğretimi, mesleki ve teknik eğitim şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilçede RAM bulunması halinde RAM müdürünün katılımları ile LGS İlçe Koordinasyon Kurulları kurulur.
6. Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (YKS) İlçe Koordinasyon Kurulları, özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında, ortaöğretim, din öğretimi, mesleki ve teknik eğitim şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilçede RAM bulunması halinde RAM müdürünün katılımları ile YKS İlçe Koordinasyon Kurulları kurulur.
7. İlçe Koordinasyon Kurulları, ilçe genelindeki tercih danışmanlığı çalışmalarını koordine eder. Tercih danışmanlığı birimlerinin çalışma saatlerini ilçe koşullarına göre belirler. İlçedeki LGS ve YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerini kurarak kurulan tercih danışmanlığı birimlerine ve birimlerde görevlendirilen öğretmenlere ait bilgileri sisteme işler.
Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Sisteme İşlenmesi
8. Tercih danışmanlığı birimleri, koordinasyon kurullarınca MEBBİS/e-Rehberlik Sistemi/İl İlçe İşlemleri/Tercih Danışmanlığı sekmesi kullanılarak 3.sayfada yer alan çalışma takviminde belirtilen tarihlerde sisteme işlenecektir.
9. Tercih danışmanlığı birimlerinin kurulacağı okullarda 1 (bir) rehber öğretmen/psikolojik danışman bulunması halinde birimler sistem tarafından otomatik olarak 11 Haziran 2024 tarihinde kurulacaktır. Birden fazla rehber öğretmen/psikolojik danışmanı olan okullarda birimler il/ilçe koordinasyon kurulları tarafından kurulacaktır. İl/ilçe koordinasyon kurulları 26 Haziran 2024 tarihine kadar birimlerde değişiklik yapabilecektir.
10. Kurulan tercih danışmanlığı birimlerinin uygunluğu, birimlerin hizmet vereceği okulların 8. ve 12. sınıf öğrenci sayısına göre Bakanlık tarafından incelenerek değerlendirilecektir.
11. Bakanlık tarafından yapılacak kontroller sonucu uygulama esaslarında belirtilen hususlara uygun olarak kurulmadığı tespit edilen birimler sistemden silinecektir. Sistemden silinen birimlerin yanı sıra sisteme işlenmeyen birimlerin de görev yapmalarına izin verilmeyecektir.
Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Kurulacağı Yerler ve Kurulma Şartları
12. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren resmi okullardan 8. sınıf öğrencisi bulunan ortaokullar, 12. sınıf öğrencisi bulunan liseler, meslek eğitim merkezleri (YKS için), halk eğitimler ve ülke genelindeki RAM’ların tamamında tercih danışmanlığı birimlerinin kurulması zorunludur.
13. Her tercih danışmanlığı birimi, 1 (bir) rehber öğretmen/psikolojik danışmandan oluşur. Birimler rehber öğretmen/psikolojik danışmanın fiilen görev yaptığı okulun öğrencilerine hizmet vereceği şekilde kurulur. Okuldaki 8. ve 12. sınıf öğrenci sayısı ile rehber öğretmen/psikolojik danışman sayısı göz önüne alınarak bir okulda birden fazla tercih danışmanlığı birimi de kurulabilir.
14. Rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan okullardaki tercih danışmanlığı hizmeti söz konusu okulların, sorumluluk bölgelerinde bulundukları RAM’larda kurulan tercih danışmanlığı birimlerince verilir. RAM’larda görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar ihtiyaç halinde rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan birden fazla okulda da görevlendirilebilir.
15. Yapılan planlama neticesinde RAM’larda görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışman sayısının rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan okullardaki birim ihtiyacını karşılamayacağı durumlarda; diğer okul ve kurumlarda (okul öncesi, ilkokul, bilim ve sanat merkezleri) görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar gönüllülük esasına uygun olarak ilgili mevzuat kapsamında görevlendirilebilir.
16. Tercih danışmanlığı birimleri, danışmanlık hizmetini yüz yüze verecektir. Ancak RAM’da kurulan tercih danışmanlığı birimleri il/ilçenin şartlarına uygun olarak söz konusu hizmetleri yüz yüze ve/veya uzaktan verebilecektir.
17. Tercih danışmanlığı sürecinde sağlık sorunları nedeniyle yüz yüze hizmetlerden yararlanamayacak olanlara gerektiğinde danışmanlık hizmeti, ilgili okul müdürlükleri ve RAM’lar tarafından uzaktan sunulabilecektir.
18. 1 (bir) rehber öğretmen/psikolojik danışman, 1 (bir) tercih danışmanlığı döneminde görevlendirilir. LGS ve YKS tercih dönemlerinin farklı tarihlerde olması durumunda aynı rehber öğretmen/psikolojik danışman her iki tercih danışmanlığı döneminde de görevlendirilebilir.
19. Tercih danışmanlığı birimleri tercihlerin alındığı dönemlerde görev yapacak olup nakil ve ek yerleştirme dönemlerinde görev yapmayacaklardır.
20. Tercih danışmanlığı birimleri tercihlerin alındığı dönemlerde hafta içi mesai saatlerinde görev yapacaklardır.
21. İl ve İlçe Koordinasyon Kurulları, sekretarya faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duydukları personeli kendi kurumlarından temin eder. Sekretarya faaliyetlerinin yürütülmesinde rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar görevlendirilemez.
Tercih Danışmanlığı Hizmetinin Sisteme İşlenmesi
22. Rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar e-Rehberlik Sistemi’ne https://mebbis.meb.gov.tr adresindeki T.C. Kimlik Numaralarına tanımlı olan hesapla giriş yapacaktır.
23. Rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar tarafından tercih danışmanlığı hizmeti verilen öğrenci/bireyler T.C. Kimlik Numarası ile MEBBİS e-Rehberlik Sistemi/Tercih DanışmanlığıÖğretmen İşlemleri/Öğrenci Kayıt sekmesi kullanılarak tercih dönemi içerisinde sisteme işlenecektir.
24. YKS tercih sürecinde herhangi bir okulda kaydı bulunmayan bireylere hizmet verilmesi durumunda e-Rehberlik Sistemi/Tercih Danışmanlığı-Öğretmen İşlemleri/Öğrenci Kayıt sekmesine bireyin T.C. Kimlik Numarası ile birlikte adı ve soyadının da işlenmesi gerekmektedir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
25. LGS tercihlerinde sorumluluk veli ve okul müdürlüklerine aittir. Öğrencilerin tercihleri öğrenci velisi ya da okul müdürlükleri tarafından sisteme girilir. Tercih danışmanlığı birimlerinde görevlendirilen rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar sisteme tercih girişinde bulunmayacaktır.
26. YKS tercih sürecinde tercih sorumluluğu tamamen öğrenciye\bireye aittir. Tercih danışmanlığı birimlerinde görevlendirilen rehber öğretmen/psikolojik danışmanlar sisteme tercih girişinde bulunmayacaktır.
27. Okul müdürlükleri ve RAM’lar tarafından LGS/YKS tercih kılavuzlarında yer alan takvim doğrultusunda tercih danışmanlığı birimlerinin çalışma planları oluşturularak 8. - 12. sınıf öğrenci ve velileri ile paylaşılacaktır.
ÇALIŞMA TAKVİMİ
12 - 14 Haziran 2024 İl/İlçe Koordinasyon Kurullarının Kurulması
12 - 26 Haziran 2024 İl/İlçe Koordinasyon Kurullarınca Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Sisteme Girilmesi
27 - 28 Haziran 2024 Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Bakanlık Tarafından Kontrol Edilmesi
…………………………… LGS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Tercih Danışmanlığı Hizmetini Sunması ve e-Rehberlik Sistemine İşlemesi
…………………………… YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Tercih Danışmanlığı Hizmetini Sunması ve e-Rehberlik Sistemine İşlemesi