Denklik iş ve işlemlerinde aşağıdaki usul ve esaslar dikkate alınır.
A. GENEL ESASLAR BAKIMINDAN
Bu kapsamda;
1. Yurt içinde milletlerarası ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki özel öğretim kurumlarına bağlı okullardan alınan karne, transkript, öğrenim belgesi, sertifika, ayrılma belgesi, süresi içinde sunulmuş geçici mezuniyet belgesi ve diplomaların,
2. Yurt dışında ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarından alınan karne, transkript, öğrenim belgesi, sertifika, ayrılma belgesi, süresi içinde sunulmuş geçici mezuniyet belgesi ve diplomaların, denklik iş ve işlemleri gerçekleştirilirken uyulacak usul ve esaslar belirlenmiştir.
1. Denklik Merkezleri
Bakanlıkça yurt dışında eğitim müşavirlikleri ve ataşeliklerinde görevli eğitim müşaviri/ eğitim ataşesi ve görevli diğer personelden denklik merkezleri oluşturulur. Yurt içinde ise il millî eğitim müdürlükleri ve Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca belirlenen ilçe millî eğitim müdürlükleri bünyesinde denklik iş ve işlemlerinin yürütülmesi amacıyla il/ilçe millî eğitim müdürü, il millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü, şef ve/veya memur ile görevli öğretmenlerden denklik merkezleri oluşturulur.
Denklik merkezlerinde, başvuruda bulunan kişilerin evraklarının değerlendirilmesi ve işlemin sonuçlandırılması amacıyla denklik komisyonu oluşturulur. Denklik komisyonları, yurt dışındaki denklik merkezlerinde eğitim müşaviri/eğitim ataşesi ve yardımcı personelden; yurt içindeki denklik merkezlerinde il/ilçe millî eğitim müdürü, il millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü ve görevli öğretmenden oluşur.
1.1 Eğitim Müşaviri/Eğitim Ataşesi
1.1.1 Denklik iş ve işlemlerinin usul ve esaslarına uygun olarak yürütülmesinden, tüm yazışmalardan ve e-Denklik modülünden sorumludur.
1.1.2 Denklik merkezlerinde görevlendirilecek personeli belirler ve e-Denklik modülüne tanımlar.
1.1.3 Denklik komisyonuna başkanlık eder.
1.1.4 Başvuruda bulunan kişilerin e-Denklik sistemi üzerindeki işlemlerini kontrol ederek onaylar.
1.1.5 Başvuruda bulunan kişilere verilecek denklik belgelerinin onayını yapar
1.1.6 Görev yaptığı ülkede, eğitim sistemindeki güncel değişikliklere ilişkin Başkanlığa bilgi ve belge bildiriminde bulunur.
1.2 Millî Eğitim Müdürü
Denklik merkezinin bulunduğu il ve ilçelerdeki millî eğitim müdürünün görevleri:
1.2.1 Denklik iş ve işlemlerinin usul ve esaslarına uygun olarak yürütülmesinden, tüm yazışmalardan ve e-Denklik modülünden sorumludur.
1.2.2 Denklik merkezlerinde görevlendirilecek personeli belirler.
1.2.3 Denklik komisyonuna başkanlık eder.
1.2.4 Başvuruda bulunan kişilerin e-Denklik sistemi üzerindeki işlemlerini kontrol ederek onaylar.
1.2.5 e-Sınav iş ve işlemlerini Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile birlikte koordine eder ve yürütür.
1.2.6 Başvuruda bulunan kişilere verilecek denklik belgelerinin onayını yapar.
1.3 İl Millî Eğitim Müdür Yardımcısı/Şube Müdürü
1.3.1 Denklik iş ve işlemlerinin usul ve esaslarına uygun olarak yürütülmesinden, tüm yazışmalardan ve e-Denklik modülünden sorumludur.
1.3.2 Denklik merkezlerinde görevlendirilen personeli e-Denklik modülüne tanımlar.
1.3.3 Başvuruda bulunan kişilerin e-Denklik sistemi üzerindeki işlemlerini kontrol ederek onaylar.
1.3.4 e-Sınav ile ilgili iş ve işlemleri yürütür.
1.3.5 e-Denklik modülü üzerinden yapılan duyuruların takibi ve uygulanmasından sorumludur.
1.4 Öğretmen
1.4.1 Denklik merkezlerinde kadrolu ya da sözleşmeli öğretmenler görevlendirilir.
1.4.2 Bu öğretmenler Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın belirlediği Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları ile ekindeki çizelgeye göre yabancı dil alanında atanmış veya yabancı dil derslerine girebilecek durumda olan öğretmenlerden seçilir.
1.4.3 Denklik merkezlerinde ayrıca;
1.4.3.1 Eğitimini yabancı dil ile veren yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenlerden,
1.4.3.2 İhtiyaç duyulan yabancı dil bölümünden mezun olup mezuniyet alanından farklı bir alana atanan öğretmenlerden,
1.4.3.3 İhtiyacın karşılanamaması hâlinde ilgili yabancı dile yönelik olarak düzenlenen yabancı dil sınavlarından (YDS/YÖKDİL) veya eşdeğerlerinden 55 puan ve üzeri alan öğretmenlerden görevlendirme yapılabilir.
Denklik merkezinin bulunduğu il ve ilçelerdeki öğretmenlerin görevleri:
1.4.4 e-Denklik modülüne yüklenen belgelerin inceleme ve değerlendirme işlemlerini yapar.
1.4.5 Başvuruda bulunan kişilerin e-Denklik sistemi üzerindeki işlemlerini kontrol ederek onaylar.
1.4.6 Denklik merkezinde yeterli personel bulunmaması durumunda tam zamanlı görevlendirilen öğretmenler; Başkanlık ile yazışmaların yapılmasını, raporlanması ve e-Denklik modülü üzerinden yapılan duyuruların takibini yapar.
1.4.7 İl millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü tarafından verilen diğer görevleri yapar.
1.5 Şef ve/veya Memur
Denklik iş ve işlemlerinden sorumlu olmak üzere şeflerden ve/veya memurlardan görevlendirilir ve aşağıdaki görevleri yerine getirir:
1.5.1 Denklik merkezine yapılan başvurularda e-Denklik modülüne yüklenen belgelerin ön incelemesini yaparak denklik komisyonuna yönlendirir.
1.5.2 e-Sınav ile ilgili iş ve işlemleri yürütür.
1.5.3 Başkanlık ile yazışmaların yapılması, raporlanması, e-Denklik modülü üzerinden yapılan duyuruların takibini yapar.
1.5.4 İl millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü tarafından verilen diğer görevleri yapar.
2. Denklik Başvurusu İçin
2.1 Denklik başvurusu, edenklik.meb.gov.tr web adresi üzerinden ikametgâhının veya kayıt hakkı kazandığı/kayıtlı olduğu üniversitenin bulunduğu ilin herhangi bir denklik merkezine yapılır.
2.2 Denklik başvurusu toplu olarak yapılamaz, bireysel olarak yapılır.
2.3 Başvuru sahibi, MEB Denklik Başvuru Formu (EK-1) eksiksiz doldurmak ve ıslak imza ile imzalamak zorundadır. Bu formun yer almadığı veya formdaki bilgilerin eksik doldurulduğu başvurular değerlendirilmez ve iade edilir.
2.4 Başvuru sahibi, denklik işlemi için başvuru formunda belirtilen belgeleri eksiksiz olarak e-Denklik sistemine yükler ve randevu gününde belgelerin onaylı asıllarını denklik merkezine sunar.
2.5 Denklik başvurusunda belgelerin temini, e-Denklik sistemine yüklenmesi ve denklik merkezine sunulması başvuru sahibinin sorumluluğundadır. Denklik sistemine eksik evrak ile başvuru yapılması durumunda randevu oluşturulmaz.
2.6 Denklik işlemleri için 18 yaşından küçük olanlarda öğrenci velisinin veya vasisinin başvurusu esastır. Velayet ile ilgili yaşanan tereddütlerde başvurandan ilgili ülke büyükelçiliğinden alınan nüfus kayıt örneği istenir. Kişinin ülkesinde kayıtlı olduğu nüfus dairesinden alacağı doğum belgesi de başvuruda kabul edilir. Yükseköğrenime kayıt amacıyla Türkiye’den başvurusu olanlarda ilgili ülkenin T.C. büyükelçilik/konsolosluk onaylı “Ebevyn İzni” de kabul edilir.
2.7 18 yaşından büyük kişilerin denklik başvurularında kişinin şahsen başvurusu esastır.
2.8 Yurt dışından yapılan denklik başvuruları, Türkiye Cumhuriyeti’ne bağlı yurt dışı temsilciliklerinde (eğitim müşavirlikleri/eğitim ataşelikleri) bulunan denklik merkezlerine yapılır. Yurt dışı temsilciliği bulunmayan ülkelerden yapılacak başvurular noterden alınan vekâletname yoluyla yapılabilir.
2.9 Yurt dışından alınan vekâletnamelerde 1512 sayılı Noterlik Kanunu uyarınca ilgili ülkedeki T.C. büyükelçilik/konsolosluk onayı aranır.
3. Denklik İşlemi İçin İstenecek Belgeler
3.1 Denklik işlemi için başvuruda, e-Denklik sistemi üzerinden MEB Denklik Başvuru Formu (EK-1) doldurulur, aşağıda belirtilen okul kademesine göre istenen belgeler e-Denklik sistemine PDF formatında yüklenir ve asılları denklik merkezine sunulur:
3.1.1 İlköğretim okullarına denkliği yapılacak olanlar için;
▪ Yurt dışındaki okullar ile yabancı uyruklu olup milletlerarası ilköğretim kurumlarından alınan son yıla ait onaylı transkript, karne ile ayrılma belgesi/diploma istenir. Okul tarafından düzenlenen onaylı/mühürlü öğrenim belgesi de başvurularda yeterlidir.
3.1.2 Ortaöğretim kurumlarına denkliği yapılacak olanlar için;
3.1.2.1 9./10. sınıfa denkliği yapılacak olanlar için ilköğretim diploması ya da ilköğretimi bitirdiğine dair belge,
3.1.2.2 Ara sınıflara denkliği yapılacaklar için yurt dışındaki ortaöğretim düzeyindeki okullardan veya ortaöğretim düzeyindeki milletlerarası okullardan alınan geçmiş yıllara ait onaylı/mühürlü transkript, karne ve ayrılma belgesi,
3.1.2.3 Türkiye Cumhuriyeti resmî makamlarınca açıklanan olağan dışı durumlarda öğreniminin bir kısmını uzaktan öğretim yolu ile yapmış olup ara sınıfa kayıt yaptıracak olanlar için transkript veya öğrenim belgesi,
3.1.2.4 Mezunlar için yurt dışındaki ortaöğretim düzeyindeki okullardan, veya ortaöğretim düzeyindeki milletlerarası okullardan alınan eğitim kademesine ait onaylı transkript, karne ile geçici mezuniyet belgesi/diploma istenir. Ayrıca diploma/diploma almaya hak kazandığına dair belge için apostil, apostil olmadığı durumlarda eğitim bakanlığı, dışişleri bakanlığı ya da büyükelçilik/konsolosluk onayı istenir.
3.2 Karnelerinde bir üst sınıfa geçip geçmedikleri belirtilmeyen öğrencilerden, bir üst sınıfa geçtiklerine dair belge istenir, istenen belgeyi getirmeyenlere mevcut belgedeki sınıf seviyesine uygun denklik belgesi düzenlenir.
3.3 Velilerin, okul müdürlüklerine verecekleri dilekçe ile çocuklarının denklik belgelerinde belirtilen sınıfın bir alt sınıfına alınmasını istemeleri hâlinde, bu istek okul müdürlüğünce yerine getirilir. Ancak bu uygulama hazırlık sınıfında okumak için yapılmaz.
3.4 Öğrenim belgelerinin ait olduğu ülkenin resmî diline/dillerine yeterliliği olan personelin olmaması hâlinde denklik talebinde bulunan kişiden öğrenim belgelerinin noter onaylı tercümeleri istenir. Yurt dışında yapılan tercümelerde ise 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanunu uyarınca T.C. konsolosluğunun onayı olması gerekir.
3.5 Yurt içindeki denklik merkezlerine başvurularda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı veya Türkiye Cumhuriyeti nüfus cüzdanı, yabancı ülke vatandaşları için başvuru kimlik belgesi (mavi kart, yabancı misyon kimlik kartı, yabancı misyon aile üyesi kimlik kartı, çalışma belgesi, ikamet izni belgesi, geçici koruma belgesi, göçmen belgesi, uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi, uluslararası koruma statü sahibi kimlik belgesi, vatansız kişi kimlik belgesi, mahalli meclisi tanıtım kartı), yurt dışındaki denklik merkezlerine başvurularda pasaport veya kimlik belgesi istenir.
3.6 Başvuru sahibinden pasaportuyla birlikte pasaportunun eğitim gördüğü ülkeye ait giriş-çıkış sayfaları, sayfaların ibraz edilememesi hâlinde eğitimi süresince ilgili ülkede bulunduğuna dair resmî ve onaylı belge istenir.
3.7 MEB Denklik Başvuru Formu’na eklenen belgeler başvuruda bulunanlarca sisteme yüklenir ve belgelerin asılları denklik merkezine ibraz edilir. Denklik merkezi görevlileri belgelerin asılları ile sisteme yüklenen belgelerin doğruluğunu ve onayların uygunluğunu tespitle yükümlüdür.
3.8 Yurt dışındaki uluslararası okullardan mezun durumda olanlardan okulun bulunduğu/ bağlı olduğu ülkenin eğitim bakanlığından yükseköğretime geçiş yapabileceğine dair belge istenir.
3.9 Yurt içinde herhangi bir ortaöğretim kurumundan mezun olduktan sonra yurt dışında aynı düzeyde öğrenim görenlerin denklik talep etmesi hâlinde; eğitim süresinin tamamını ilgili ülkede geçirmiş olması ve fiilen eğitim alması koşuluyla, öğrenim gördüğü süre içerisindeki ikamet ve pasaport giriş-çıkış kayıtları kontrol edilerek farklı bir ortaöğretim kurumundan alınan ikinci ortaöğretim diplomasına denklik işlemi yapılır. Düzenlenen denklik belgesinde ilgilinin aynı kademede Türkiye’de eğitim almış olduğu belirtilir.
3.10 Denklik merkezlerince belgelerin sahte olduğu veya üzerinde tahrifat yapıldığının tespit edilmesi hâlinde denklik verilmez, verilmişse iptal edilir ve ilgili hakkında Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunulur.
4. Denklik İşlemi
4.1 MEB Denklik Başvuru Formu’na eklenen belgeler, başvuru sahibi tarafından eksiksiz olarak e-Denklik sistemine PDF formatında yüklenir ve randevu gününde belgelerin onaylı asılları denklik merkezine sunulur
4.2 Denklik başvurusunda bulunan kişinin, farklı okul türlerine ait ibraz ettiği belgelere göre başarılı olduğu ders sayısı ve içeriği birlikte değerlendirilerek uygun ilköğretim ve/veya ortaöğretim okullarından birine veya bir sınıf, alan, bölüm veya dala denklik işlemi yapılır.
4.3 Ders yılı içinde öğrenim belgesi olmadan gelen öğrencinin, eğitim-öğretimden uzak kalmaması için hangi ülke, okul ve sınıfta okuduğuna dair velisinin yazılı beyanı doğrultusunda geçici olarak okula devamı sağlanır. Ancak veliden öğrencinin öğrenim belgelerini üç ay içinde getirmesi istenir. İlgili öğrencinin kesin denklik işleminin sonuçlandırılması, öğrencinin velisi tarafından takip edilir. Öğrenim belgelerinin belirtilen süre içerisinde ibraz edilememesi durumunda denklik yönetmeliğinin 15’inci maddesi doğrultusunda işlem yapılır.
4.4 Denklik başvurusu e-Denklik modülünde tamamlanıp EBYS’de onaya sunulduktan sonra “İşlem Belge Sonuçlandırma Ekranı”nda da sonuçlandırılır. Bu onay işleminden sonra başvuru sahibinin denklik belgesini e-Denklik sisteminden alması sağlanır.
4.5 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayılı İskân Kanunu uyarınca göçmen belgesi sahipleri ile savaş, afet ve/veya sığınma nedeniyle denklik talebinde bulunanlardan belgelerini ibraz edemeyenlere seviye tespit sınavı uygulanır. Sınav neticesinde tespit edilen sınıf seviyesine denklik işlemi yapılır ve öğrencinin öğrenimine devamı sağlanır. Ancak ilkokul
1-4'üncü sınıflara alınacak öğrenciler için seviye tespit sınavı yapılmaz. Bu öğrencilerin yaşı ve velisinin beyanı dikkate alınarak sınıf seviyesi belirlenir. Seviye tespit sınavı ile ilgili işlemlerde Denklik Seviye Tespit Sınavı Başvuru ve Uygulama Kılavuzu hükümleri dikkate alınır.
4.6 Ara sınıf veya mezun durumda olup denklik başvurusunda bulunanların belirttiği okulun eğitim süresi ile pasaportunun eğitim gördüğü ülkeye ait giriş ve çıkış sayfaları veya eğitimi süresince ilgili ülkede bulunduğuna dair bilgiler karşılaştırılır. Bilgilerin örtüşmediği veya şüpheli görüldüğü durumlarda; resmî yazı ile ilgili ülkenin eğitim bakanlığı veya büyükelçiliğinden öğrenim belgelerinin teyidi istenir.
5. Seviye Tespit Sınavı
5.1 Seviye tespit sınavının Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce e-Sınav merkezlerinde yapılması esastır. Ortaokul 5-8'inci sınıflara devam etmek isteyen öğrenciler için yapılacak olan seviye tespit sınavı Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Ortaokulu sınav sorularından, ortaöğretim kurumlarına devam etmek isteyen öğrenciler için yapılacak olan seviye tespit sınavı Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Lisesi sınav sorularından oluşturulur.
5.2 Yönetmeliğin 12. maddesi kapsamında yapılacak seviye tespit sınavları için Başkanlık görüşü ve onayının alınması zorunludur.
5.3 Seviye tespit sınavına katılacak kişiler için e-Denklik modülü üzerinden e-Sınav randevusu alınır. Seviye tespit sınavlarının tarihleri denklik merkezi tarafından ilgiliye bildirilir.
5.4 Seviye tespit sınavına girecek öğrenciler/kişilerin son altı ayda çekilmiş biyometrik fotoğrafı sisteme yüklenir.
5.5 Denklik merkezleri tarafından e-Sınav randevusu alındıktan sonra adaylara sınav giriş belgesi onaylanarak teslim edilir.
5.6 Denklik merkezince, seviye tespit sınavı sonunda öğrencinin adı, soyadı, sınava girilen derslerden alınan puanlar ve sınav tarihine ilişkin bilgiler e-Sınav sistemi üzerinden alınır.
5.7 Seviye tespit sınavı, öğrencilerin yaş ve sınıf düzeyleri de göz önüne alınarak ortaokul
5-8' inci sınıflarda ve merkezî sınav puanıyla öğrenci alan ortaöğretim kurumları hariç olmak üzere öğrencinin devam edeceği ortaöğretim kurumlarında okulun tür, alan, bölüm ve dalına ait aşağıdaki tabloda belirlenen derslerden Türkçe olarak uygulanır.
5.8 Mesleki ve teknik Anadolu liseleri 11. ve 12. sınıflarda uygulanacak olan alan dersi sınavları Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün alan ve bölümlere göre belirleyeceği 2 alan/bölüm dersinden, il ve ilçelerde bulunan denklik merkezleri tarafından oluşturulacak komisyon aracılığıyla yürütülür.
Denklik Kılavuzu : //ttkb.meb.gov.tr/dosyalar/denklik/denklikk%C4%B1lavuzu.pdf
Denklik Belgesi Alacaklar İçin Başvuru Formu : https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_07/09145956_denklik_basvuri_formu.pdf
Denklik Seviye Tespit Sınavı Başvuru ve Uygulama Kılavuzu : https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_06/01130231_denklik_STS_kYlavuzu.pdf
Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliği : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/07/20240709-9.htm
Millî Eğitim Bakanlığı Denklik İş ve İşlemlerine İlişkin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Çalışma Esaslarına Dair Yönerge : //mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2158.pdf