Eğitimcilerin bir araya geldikleri zaman konuştukları, çoğunlukla da yakındıkları, eğitimin gerçek gündemi, bu yazımda dile getirdiğim öneriler şimdiye kadar, ne şurada ne başka bir platformda konuşulmadı, tartışılmadı.
Umarım bugünden sonra konuşulur, tartışılır ve karar haline gelir, uygulanır.
Kırk yılını eğitime vermiş, ilköğretimde, ortaokulda, değişik liselerde, tüm kademelerde öğretmen ve müdür olarak görev yapmış, Almanya ve Finlandiya‘da eğitimle ilgili araştırmalar yapmış, kitabını da yazmış birisi olarak gündemi değiştirecek önerilerim şunlardır:
TÜM OKULARDA DİSİPLİN SORUNU VAR, YAPANLAR ÖRGÜN EĞİTİM DIŞINA
Eğitimin, hayatın, çalışmanın temeli disiplindir. Dünyanın en iyi öğretmenlerini getir, en iyi sistemini getir, en modern materyallerini getir, eğer disiplin yoksa hepsi boştur.
Sadece meslek liselerinde değil, genel liselere, ortaokullara, tüm okullara bakınız, içinde olmanıza gerek yok, kenarından, geçerken bakın, yakındaki parklara bakın, sosyal medyaya bakın, paylaşımlara bakın, tehditlere bakın, saygı, edep, disiplinin emaresi var mı ?
Burada, toplumun, ailenin, basının, sosyal medyanın rolleri unutulacak, hemen suç öğretmenlere okul idarecilerine atılacak, onlar suçlanacak.
Halbuki suç, söylediklerimle birlikte, mevcut sistemdir. Sen, disiplini bozan, arkadaşlarına, öğretmenlerine hakaret edenleri, darp edenleri, haraç alanları, devlet malına zarar verenleri ,uyuşturucu getirenleri eyyam yaparak örgün eğitimin içinde tutarsan, kurunun yanında yaşlar da yanacak, yüz kere en güzel kararlar alsan bile, mesleki eğitim ve hiçbir eğitim iyileşmeyecek.
Çünkü eğitim sadece bilgi vermek işi değildir, aynı zamanda ;güzel ahlak, millî şuur ve erdem öğretme sanatıdır.
Disiplini sağlamanın yolu mevcut disiplin yönetmeliğini. Değiştirmek, bunları örgün eğitimin dışına çıkarmak, açık liseyle zorunlu eğitime orada devam ettirmektir.
MESLEKİ EĞİTİM İÇİN, FIRSAT EŞİTLİĞİ İÇİN, LGS KALDIRILMALIDIR
Mesleki eğitimin iyileşmemesi ve temel eğitimdeki fırsat eşitsizliğinin en önemli nedeni de, ortaokul 8. sınıf sonunda yapılan liselere geçiş sınavı, yani LGS dir.
Beş milyonun üzerinde ortaokul öğrencisi ve onların anne-babaları sınav korkusu ve kaygısı yüzünden gereksiz yere dört yıl stres yaşamaktadır. Bunun için arayışlara girmekteler. İmkânı iyi olanlar özel kurslarla, dershanelerle öne geçmeye çalışmakta, gidemeyenlerin önüne geçerek fırsat eşitsizliği yaratılmaktadır.
Halbuki MEB’in EBA Akademik Destek programıyla liseler arasında fark kalmamıştır. Daha önce nasıl ilkokulu bitirirken kolej sınavları kaldırıldıysa, şimdi de ortaokul 8. sınıfta yapılan LGS sınavları kaldırılmalıdır. Böylece, MEB’de, veli ve öğrenciler de gereksiz angaryadan, yükten kurtulsun.
Bunun için, ortaokul notları ortalaması ile liselere tercih yapılmalıdır. Böylelikle de hem okulun hem öğretmenlerin değeri daha da artacak, ortaokullardaki disiplinde sağlanmış olacaktır.
Bir başka yöntem ise Lise 1. sınıftaki notu 3’ün üstünde olanlar arasından tercihli liseler için başvuruda bulunmalıdır. 9. sınıfta tüm mesleki ve Anadolu liselerinde aynı dersler işlenmesi nedeniyle bir aksama olmayacak, tutanlar 10. sınıfta tercihli liseye devam edecek, diğerleri de eğitimine kendi okulunda devam etmelidir.
LGS olduğu müddetçe temel eğitimde asla fırsat eşitliği olmaz, mesleki eğitime de asla başarılı öğrenci gelmez, mesleki eğitim de asla iyileşmez.
Çünkü tüm öğrenciler, şansımı deneyim mantığıyla Fen Lisesinde, Tercihli Liselerde okumak istemektedirler. Hiçbiri olmayınca zorunlu olarak meslek lisesini tercih etmektedir. Bu durum da meslek liselerindeki kaliteyi ve disiplini etkilemektedir.
Mesleki ve teknik eğitim bir ülkenin can damarıdır. Hele bu çağda, teknoloji ve iletişim; ülkelerin, kişilerin en önemli önceliğidir. Bu oran ne kadar yüksek olursa, kalkınma, istihdam, iş bulma da o kadar yüksek olacaktır.
Meslek Liselerine döküntü, son tercihli öğrenciler değil, istekli, azimli, çalışkan öğrenciler yer bulduğu zaman kalite artacak ve iyileşme sağlanmış olacaktır. Bunun için çeşitli teşvikler verilerek özendirilmelidir. Ayrıca pratik İngilizce de öğretilmelidir.
LİSE BİTERKEN BECERİ EĞİTİMİ ALINMALI
Genel liseleri, hatta üniversiteleri bitirenler bile çok basit el becerisinden yoksundurlar. Bunlar bir ampulü takamamakta, bir musluğu sökememekte, bir penseyi, bir matkabı kullanamamaktadır.
İşte bunları ortadan kaldırmak için, genel lise öğrencileri, mezun olmadan önce, meslek liselerinde, mesleki eğitim merkezlerinde bir ay beceri eğitimi almaları, ilerdeki hayatlarını kolaylaştıracaktır.
ÖĞRETMENEVLERİ OKULEVİNE DÖNÜŞTÜRÜLMELİ
Yine mesleki eğitime okul kazandırılmasının kestirme yolu da eğitime ve eğitimciye bir faydası olmayan, öğretmen dışında bürokratların ve zenginlerin kaldığı öğretmenevlerinin otelcilik ve turizm meslek liselerine dönüştürülmesidir. Böylelikle yüzlerce okul ve on binlerce öğrenciye hem meslek hem de istihdam imkânı yaratılmış olacaktır.
Ayrıca buralar,orduevi statüsünde, vergi ve harçlardan muaf, sadece çalışan-emekli öğretmen ve ailelerinin kalabileceği OKULEVİ adı altında yeni bir yapılanmaya gitmelidir.
Maksadım, üzüm yemektir. Bu yüzden önerilerim ile birlikte çözümlerini de sundum. Milletimize ve eğitim camiamıza hayırlı olsun.
Şemsettin CERAN
Eğitimci-Araştırmacı/YAZAR- ANKARA
“Eğitimde Yeniden Yapılanma” Kitabının yazarı