Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürü Bakan a. Fethullah GÜNER imzalı resmi yazıda ''Bakanlığımıza bağlı olarak 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren özel öğretim kurumlarının iş ve işlemlerine yönelik Bakanlık Makamından alınan 15.05.2024 tarihli ve E-16915068-20-102390171 sayılı Makam Oluru doğrultusunda;
1- Özel öğretim kurumlarının olağanüstü durumlarda geçici nakil işlemleri Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin "Kurum nakli" başlıklı 16'ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Yangın, deprem, sel, kentsel dönüşüm, sağlık sebepleri ve mahkeme tahliye kararı gibi hâllerden dolayı binayı ani olarak terk etme durumunda kalan kurumlar; müstakil bina, bahçe, derslik ve ders yapılan bölümlere ilişkin şartlar ile 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (k) ve (m) bentlerinde belirtilen belgeler hariç, diğer nakil şartları aranmaksızın kurumda uygulanan öğretim programlarına kayıtlı öğrenci veya kursiyer sayısına uygun başka bir binada kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatını veren merciinin izniyle geçici olarak en çok bir yıl faaliyetine devam edebilir. Bir yıl sonunda şartları uygun binaya nakli yapılmayan kurumlardan mazeretleri uygun görülenlere kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatını veren merci tarafından bir yıl daha geçici izin verilebilir. Kurumlara valiliklerce verilen geçici nakil izinleri Bakanlığa bildirilir. Verilen süre sonunda şartları uygun bina bularak nakil izni almayan kurumların kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir." hükmü ile aynı Yönetmeliğin Geçici 21'inci maddesinde yer alan " 31/12/2028 tarihine kadar; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı alan özel öğretim kurumlarından 16 ncı maddede yer alan nedenlerden veya binasının sağlam ve dayanıklı olduğuna ilişkin yeniden düzenlenen teknik raporda binanın kullanıma uygun olmadığının belirtilmesi nedeniyle binayı ani olarak terk etme durumunda kalan kurumlar; müstakil bina, okul öncesi eğitim kurumlarındaki her öğrenci için 1,5 m2 , diğer okullardaki her öğrenci için 2 m2 oyun alanı bulunan bahçe, her okulun kendine ayrılan kat/katlarında tuvalet ve lavabolar, derslik ve ders yapılan bölümlere ilişkin şartlar ile 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (k) ve (m) bentlerinde belirtilen belgeler hariç, diğer nakil şartları aranmaksızın kurumda uygulanan öğretim programlarına kayıtlı öğrenci veya kursiyer sayısına uygun başka bir binada okul öncesi eğitim kurumu, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kurumları kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatını veren mercinin izniyle geçici olarak aynı binada en çok bir yıl faaliyetine devam edebilir. Bir yıl sonunda şartları uygun binaya nakli yapılmayan kurumlardan mazeretleri uygun görülenlere kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatını veren merci tarafından bir yıl daha geçici izin verilebilir. Kurumlara valiliklerce verilen geçici nakil izinleri Bakanlığa bildirilir. Verilen süre sonunda şartları uygun bina bularak nakil izni almayan kurumların kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir." hükümleri kapsamında yürütülmektedir. Söz konusu özel öğretim kurumlarından olan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri için bahçesi kurum binasının alanı dışında olan, kullanım hakkının tamamı kuruma ait müstakil binada açılma şartı bulunmaktadır. Ancak İlgi’de kayıtlı Yönetmeliğin 16’ncı maddesinin üçüncü fıkrası ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin ilçeler arasında nakline izin verilmemesine yönelik düzenleme yapıldığı, dolayısıyla aynı ilçe içerisinde bahçesi de olan ve şartları sağlayan müstakil bina bulunmasına yönelik zorluklar yaşanmaması durumunda bu kurumlarda destek eğitimi alan bireylerin mağduriyetinin önüne geçilmesi amacıyla yukarıda belirtilen maddeler kapsamında geçici nakil başvurusu yapan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden müstakil bina ve bahçe şartının aranmayacak, bağımsız girişi olan ve diğer şartları sağlayan binalara geçici nakile müsaade edilecektir.
2- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 16'ncı maddesinin üçüncü fıkrasında 16.2.2024 tarihinde yapılan değişiklik ile "İller arasında kurumların nakli yapılamaz. Özel motorlu taşıt sürücülerikursları, özel ulaştırma hizmetleri mesleki eğitim ve geliştirme kursları, özel eğitim ve rehabilitasyon birimi olan okullar ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin ilçeler arasında da nakli yapılamaz." hükmü getirilmiştir. Ancak düzenleme tarihinden önce kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilmesine ilişkin Bakanlığımızca idari yaptırım uygulanmış özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden mahkeme kararı ile Bakanlığımızın kapatma kararı iptal edilen kurumların, kapatma işlemi ve mahkeme aşamasında geçen süreler de dikkate alınarak kapatılan kurumun bulunduğu ilçede özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi açma şartlarına uygun kurum binası bulamaması durumunda aynı ilin başka bir ilçesinde şartlara uygun bir binada kurum açılışına izin verilecektir.
3- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nde 16.2.2024 tarihinde yapılan değişiklik ile Sosyal Etkinlik ve Gelişim Merkezi adı altında yeni bir özel öğretim kurumu tanımlanmış olup bu kurumlarda uygulanacak öğretim programlarına ilişkin aynı Yönetmeliğin 46'ncı maddesine on ikinci fıkra eklenerek "Sosyal etkinlik ve gelişim merkezlerinde Sosyal Etkinlik ve Gelişim Merkezleri Program Tablosu’nda (EK-16) belirtilen program gruplarından en az üç tanesi uygulanır." şeklinde düzenleme yapılmıştır. Bu doğrultuda sosyal etkinlik ve gelişim merkezlerince seçilen öğretim programlarında uygulama eğitimlerinin bulunması ve bu eğitimlerin program içeriği gereği uygulama dersliklerinde yapılamaması durumunda, standartlara uygun en az 3 adet uygulama dersliğinin kurum tarafından hazırlanmış olması şartıyla, taraflar arasında imzalanmış en az 3 yıllık noter onaylı protokol kapsamında uygulama eğitimleri kurum/kuruluş/işletmelere ait alanlarda il milli eğitim müdürlüklerinin onayıyla yapılabilecektir.
4- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin, özel öğretim kurumlarında ücretsiz okuyacak öğrenci/kursiyer başvuruları ve bu başvuruların değerlendirmesiyle ilgili Ek-7 ve Ek-8 formlarının güncellenmesi ihtiyacı oluştuğundan, Yönetmelikte değişiklik yapılıncaya kadar ekte yer alan güncellenmiş Ek-7 ve Ek-8 formlar başvuru ve değerlendirme süreçlerinde kullanılacaktır.
5- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 57'nci maddesinin birinci fıkrasında "Ücretsiz okutulacak öğrenciler belirlenirken Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen çocuklara öncelik verilir. Yerleştirme işlemi modül üzerinden Bakanlık tarafından hazırlanacak usul ve esaslara göre valilikçe yapılır." hükmü ile ikinci fıkrasında "Aynı kuruma, birinci fıkrada sayılanların başvurusu kurumun ücretsiz okuma kontenjanından fazla olması hâlinde yerleştirme işlemi Özel Öğretim Kurumlarında Ücretsiz Okuyacak Öğrenci ve Kursiyer Başvuruları Değerlendirme Formu (EK-8)’e göre yapılır. Birinci fıkrada sayılan öğrenci veya kursiyerlerden kuruma başvuruda bulunulmaması hâlinde, yüzde üçlük oranın tamamından kayıtlı öğrenci ve kursiyerler yararlandırılır.” hükümleri yer almaktadır. Bu doğrultuda 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 13'üncü maddesi hükmü gereği kurumlarda öğrenim gören öğrenci/kursiyerlerin % 3'ü oranında ücretsiz öğrenci/kursiyer belirtilen Yönetmelik hükmüne uygun olarak modül üzerinden valiliklerce yapılacaktır. Yapılacak yerleştirme işleminde % 3'lük oranın % 2'lik kısmı modül üzerinden yapılacak olup, kalan % 1'lik kısım için ise ekte yer alan Ek-7 başvuru formu ve Ek-8 değerlendirme formlarına göre yine ücretsiz okutmada öncelikli olanların yerleştirmesi kurumlarca yapılacak, ücretsiz okutmada öncelikli sayılanlarla kontenjanların dolmaması durumunda Yönetmeliğin ilgili maddelerine uygun olarak işlemler yürütülecektir.
6- Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları başlıklı 9 sayılı Kararında, Bilişim Teknolojileri atamaya esas alanı için Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği programından mezun olanların Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumlarına atanamayacakları yer almaktadır. Ancak belirtilen programdan mezun olmuş ve Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları başlıklı 9 sayılı Kararda Bilişim Teknolojileri atamaya esas alanı için okutulacak dersler bölümünde yer alan derslere daha önce girmiş olanlar ile halen okullarda bu derslere giren bu program mezunları hak kaybına uğramamaları bakımından özel mesleki ve teknik ortaöğretim okullarında Bilişim Teknolojileri alanında görevlendirilebileceklerdir.
7- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 12'nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde "Bina/binalarda okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul veya ortaöğretim okullarından birkaçının ya da hepsinin bir arada açılmak istenmesi durumunda; ortaöğretim okulu/okulları için diğer seviyedeki okullardan ayrı bahçe, bina girişi, katlara erişim ile her okul için ayrılmış kat/ardışık katlarda o okulun derslikleri ile öğrenci tuvalet ve lavabolarının bulunması gerekir. Aynı kat/ardışık katlarda birden fazla okul açılabilmesi için ayrıca aynı katta bulunan okullar arasında erişimi engelleyecek şekilde düzenleme yapılması gerekir. Okul öncesi eğitim kurumu, ilkokul ve ortaokullardan birkaçının ya da hepsinin bir arada açılmak istenmesi durumunda ise bahçe, bina girişi, katlara erişim alanları ortak kullanılabilir. Ancak her okul için ayrılmış kat/ardışık katlarda o okulun derslikleri ile öğrenci tuvalet ve lavabolarının bulunması gerekir." düzenlemesi yer almaktadır. Mezkur düzenlemeye uygun olarak özel okul açılacak binada ortaöğretim okulu ve/veya ortaokulun bulunduğu kat/ardışık katların dışında ve diğer seviyedeki okulların derslikleri ile tuvalet ve lavabolarının bulunmadığı bir katta müzik/görsel sanatlar, bilişim teknolojileri ve yazılım, teknoloji ve tasarım derslikleri ile laboratuvarlar ve kütüphanenin diğer okullardan ayrı olarak erişimine imkan sağlanması halinde oluşturulabilecektir.
8- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 12'nci maddesinin üçüncü fıkrasında "Okullar dışındaki diğer kurumların belirli bölümleri birlikte kullanılarak aynı binada başka bir kurum açılamaz. Özel öğretim kurslarına devam eden lise ve dengi okul öğrencileri ile mezunlarının eğitim aldıkları bilim derslikleri ayrı katlarda veya aynı bina içinde farklı bloklarda oluşturulur." hükmü ile aynı Yönetmeliğin 13'üncü maddesinin beşinci fıkrasının (e) bendinde "Lise ve dengi okul öğrencilerine yönelik program uygulayan özel öğretim kurslarına, mezunlara yönelik program ilavesi eklenmek istenmesi veya mezunlara yönelik program uygulayan özel öğretim kurslarına lise ve dengi okul öğrencilerine yönelik program ilavesi eklenmesi durumunda; il milli eğitim müdürlüğünce görevlendirilen eğitim müfettişi/il veya ilçe millî eğitim şube müdürü/eğitim uzmanı/araştırmacı tarafından yapılan incelemede, program ilavesine ilişkin düzenlemenin 12 nci maddenin üçüncü fıkrasına uygun olduğunun belirtilmesi gerekmektedir" hükümleri yer almaktadır. Belirtilen mevzuat hükümleri kapsamında özel öğretim kursu açmak ya da mevcut kurumuna program ilavesi yapmak isteyenlerden lise ve dengi okul öğrencileri ile mezunlar için ayrı alanların oluşturulabileceği şartlara uygun kurum binası bulunamaması veya mevcut kurumda yeterli mekan olmaması nedeniyle; lise ve dengi okul öğrencilerine yönelik eğitimler ile mezunlara verilecek eğitimlerin uygun şekilde planlanarak lise ve dengi okul öğrencileri ile mezunların aynı zaman dilimlerinde kurum binasında bulunmayacakları şekilde ders çizelgeleri millî eğitim müdürlüğüne sunulacak ve müdürlükçe uygun bulunması durumunda ayrı kat ya da aynı bina içinde farklı blokta derslik oluşturulması şartı aranmayacaktır.
9- Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 15'inci maddesinin birinci fıkrasında "Daha önceden kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alan kurumların kurucuları, mevcut kurumunu okullar dışında bir başka kuruma dönüştürmek istemesi veya okulun tür ve/veya seviyesini değiştirmek istemesi hâlinde 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (k), (l) ve (m) bentlerinde sayılan belgeler hariç diğer belgelerle birlikte Genel Müdürlükçe belirlenerek internet sayfasında yayımlanan standartlarda belirtilen şartları yerine getirerek valiliğe müracaat eder. Kurumun okula dönüştürülmek istenmesi hâlinde aynı fıkranın (k), (l) ve (m) bentlerinde belirtilen belgeler de istenir. Valilikçe yaptırılacak inceleme sonucunda uygun görülmesi ve 20 nci maddede üç aylık bekleme süresi dışındaki şartların da yerine getirilmesi hâlinde on beş iş günü içinde eski kurum kapatılır ve yeni kuruma kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı (EK-2) ve (EK-2/A) valilikçe, (EK-3), (EK-3/A), (EK-3/B) veya (EK3/C) Bakanlıkça düzenlenerek dönüşüm sağlanır." hükmü yer almaktadır. Ancak mevcut kurumunu okullar dışında bir özel öğretim kurumuna dönüştürmek isteyenlerin, aynı süreçte dönüşüm yapılan binada farklı bir özel öğretim kurumu daha açmak istemesi halinde ilgili mevzuatında belirtilen diğer şartları da yerine getirmeleri kaydıyla aynı Yönetmeliğin 5'inci maddesinin ikinci fıkrasının (k), (l) ve (m) bentlerinde sayılan belgeler aranmayacaktır.
Ayrıca 15.05.2024 tarihli ve E-16915068-20-102390171 sayılı Makam Oluru doğrultusunda yukarıda yapılan açıklamalara ek olarak, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 15'inci maddesi kapsamında dönüşen kurumların sunmaları gereken kira sözleşmesinin yenilenmesi konusunda tereddüt yaşandığı anlaşılmış olup; herhangi bir kat, bina, blok ilavesi yapmaksızın aynı alanda, aynı kurucu tarafından bir ya da daha fazla kuruma dönüşüm yapılması durumunda, mevzuatta belirtilen şartları sağlaması halinde, varolan kira sözleşmesi de değerlendirilebilecektir. Bilgilerini ve gereğini rica ederim.'' denilmiştir.