Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı Talip Geylan, ''Öğretmenlik Meslek Kanunu ile ilgili “Malumunuz 23 Ekim 2018 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde dönemin Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 2023 Eğitim Vizyon Belgesi’ni açıklamıştı. İlk olarak o belgede, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun çıkarılacağı kamuoyuyla paylaşıldı. Ancak aradan geçen 3 yıllık sürede hiçbir adım atılmamıştı. Türk Eğitim-Sen olarak, ‘Evet, ilkesel olarak Öğretmenlik Meslek Kanunu’nu destekliyoruz. Öğretmenlerimizin muhatap olduğu tüm süreçleri tek bir yasal çatıda toplayacak, mesleğin statüsünü yasal zemine kavuşturacak ve saygınlığını artıracak bir meslek kanununa evet diyoruz ama mevcut haklarımızın baki kalması kaydıyla’ demiştik. Son tahlilde 20. Milli Eğitim Şurası’nın açılış konuşmasında hem Sayın Cumhurbaşkanı hem de Sayın Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, kanun teklifi hazırlığının tamamlandığını, teklifi en kısa sürede TBMM’ye taşıyacaklarını açıkladı. Ancak bu teklif, ne eğitimin paydaşlarıyla ne de kamuoyuyla paylaşıldı. Niye paylaşmadıklarını da teklif ortaya çıkınca anladık. Teklifte yer alan sadece 4 husus var: Biri kariyer basamakları ile ilgili. Türk Eğitim-Sen’in kariyer basamakları ile ilgili duruşu bellidir. Sınavla öğretmenlik kariyer planlamasına karşıyız. Öğretmenlik sadece bilme değil, bildiğini aktarma mesleğidir. Bunu da ölçecek olan sınav değildir! Deneyim esas alınarak, süreç yürütülmelidir. Dolayısıyla 10 yılını dolduran her öğretmene uzman, 20 yılını dolduran her öğretmen de başöğretmen unvanı verilmelidir. Teklif mevcut haliyle, talebimiz doğrultusunda değiştirilmeden yasalaşırsa, sınav şartının iptali istemiyle yargı sürecini başlatacağız.
Sayın Cumhurbaşkanı, ‘Meslek Kanunu’nda sözleşmeli öğretmenler ile kadrolu öğretmenler arasındaki ayrımcılığa son vereceğiz’ dedi ama TBMM’ye sunulan teklif aslında Sayın Cumhurbaşkanı’nın sözünü havada bıraktı.
Teklifle sözüm ona sözleşmeli öğretmenlere yeni haklar getirilmiş. Şöyle ki; teklifte, öğretmenlere can güvenliği ve sağlık özrü nedeniyle mazeret tayin hakkı verildiği belirtiliyor. Bu husus zaten vardı. Bu, yeni bir hak değil ki!
Öte yandan şura açılış konuşmasında Sayın Cumhurbaşkanı, ‘Meslek Kanunu’nda sözleşmeli öğretmenler ile kadrolu öğretmenler arasındaki ayrımcılığa son vereceğiz’ dedi ama TBMM’ye sunulan teklif aslında Sayın Cumhurbaşkanı’nın sözünü havada bıraktı. Herkes şunu bilmelidir ki; sözleşmeli öğretmenler ile kadrolu öğretmenler arasındaki ayrımcılığa son vermenin tek yolu Hükümetin 2011 ve 2013’te yaptığı gibi sözleşmeli öğretmenleri kadroya almaktır.
Üçüncü düzenleme; birinci derecedeki öğretmenlere 3600 ek gösterge verileceğinin ifade edilmesidir ama teklife geçici madde koymuşlar. Bu madde, ek gösterge düzenlemesinin 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe gireceğini bildiriyor. Zaten konuyla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bir çalışma başlattı ve TBMM tatile girmeden yasanın çıkarılacağı belirtiliyor. Dolayısıyla öğretmenlere getirilecek ek gösterge düzenlemesi aslında Meslek Kanunu ile yürürlüğe giren bir değişiklik olmayacaktır.
Eğer adaylık kaldırma komisyonları, tecrübe ettiğimiz üzere mülakat komisyonları gibi bir görev ifa ederse, aday öğretmenler üzerinde bir mobbing aracı olarak kullanılır.
Teklifte getirilen dördüncü düzenleme, aday öğretmenlik süreci ile ilgilidir. En olumlu gelişme, adaylık kaldırma sınavının kaldırılmış olmasıdır. Adaylık kaldırma sınavının gereksiz olduğunu hep vurguladık. Bu talebimiz karşılık buldu ancak bir sıkıntı var: Adaylık değerlendirme komisyonu kurulacak. Sayın Bakan’a da ifade ettim: Bu komisyonlar tecrübe ettiğimiz üzere mülakat komisyonları gibi bir görev ifa ederse, aday öğretmenler üzerinde bir mobbing aracı olarak kullanılır. Dolayısıyla ‘Bu komisyonlara sadece gözlemci sıfatıyla sendika temsilcileri alınsın’ teklifinde bulundum.
Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyelerimizin de katıldığı TBMM Milli Eğitim Komisyonu’ndaki Meslek Kanunu teklifi görüşmelerinde, adaylık kaldırma komisyonlarında okul müdürü, rehber öğretmen, branş öğretmeni ve müfettiş olacağı ifade edildi. Bu uygulamayla nispeten rahatlama sağlanabilir ama sürecin takip edilmesi lazım. Komisyonlara sendika temsilcileri mutlaka dahil edilmelidir.
Genel Başkan bu kanunun adının ‘Öğretmenlik Meslek Kanunu’ değil, ‘Öğretmenlerin Kariyerini Planlama Kanunu’ olarak değiştirilmesi gerektiğini ifade ederek, “Sayın Bakan’a; ‘Gelin, bu kanunun adını değiştirin. Kanunun adını Öğretmenlik Meslek Kanunu değil, Öğretmenlerin Kariyerini Planlama Kanunu yapın’ dedim. Çünkü iddialı bir çıkış yapıyorsunuz ama içerik çok yetersiz. Tabi komisyon aşamasında arkadaşlarımız görüşlerini ifade ettiler, genel kurul aşamasında da milletvekilleri aracılığıyla verilecek önergelerle teklife müdahale etmeye çalışacağız.
Kanunda adil bir yönetici atama sistemine de yer verilmelidir. Gelin, kanuna ehliyet ve liyakati esas alan bir yönetici atama sistemini koyalım. Her bakan, her genel müdür değiştiğinde yamalı bohçaya döndürdüğümüz yönetmelikler ile yönetici atama sistemini yürütmeyelim. Millet Mars’ta yaşam alanı oluşturma gayretindeyken, bu ülkede hala liyakatli yönetici atama tartışması yapıyoruz. Bu Türkiye’ye hakarettir. Mülakatlar marifetiyle yaşadıklarımızı biliyorsunuz. Ehliyete ve liyakate dayalı bir yönetici atama sistemi meslek kanununda mutlaka olmalıdır.
Türk Eğitim-Sen olarak yıllardır öğretmenlere bölgenin mahrumiyet derecesine göre bir brüt asgari ücret ile iki brüt asgari ücret arasında değişen oranlarda ücret ödeyelim ki, onlar da fedakarlıklarının karşılığını alsınlar. Zira elverişli olmayan bölgelerde öğretmen istikrarını sağlamanın yolu öğretmenleri esir etmek değil, teşvik etmektir. Dolayısıyla 2023 Eğitim Vizyon Belgesi’nde de yerini bulan ve aslında bu şekilde devlet tarafından da kabul edilen Zorunlu Hizmet Tazminatı Uygulaması Öğretmenlik Meslek Kanunu ile hayata geçirilmelidir.
Hatırlarsanız geçtiğimiz yıl yaptığımız araştırmada, MEB’de 2019 yılında ödül dağıtılan 7 bin 576 kişinin 5 bin 169’u yani yüzde 68,2’si yandaş sendika üyesiydi. Dolayısıyla başarıyı esas alan bir ödül sistemi getirilmelidir. Eğitim çalışanları şiddete uğradığında bir şikayete bağlı kalmaksızın kamu davası yürütülmelidir” diye konuştu.