MEB’in verilerine göre yaklaşık 5 milyon öğrenci ortaokullarda öğrenim görüyor. Bunlarla birlikte, on milyon anne-baba da çocuklarıyla birlikte, dört yıl boyunca LGS diye bir sınavla yatıp kalkıyor, stres yaşıyor, çok büyük bir maddi yük altına giriyorlar.
Bu maddi ve manevi fedakârlıklar, çocuklarının iyi bir liseye girmesi içindir. Bunlar Fen Liseleri, Proje Okulları, bazı Anadolu ve Meslek Liseleridir. Bu yıl 1 Milyon 250 Bin öğrenci bu sınava girdi. Bunlardan yaklaşık 200 bin kişi istedikleri liselere girecek, diğerleri adrese dayalı liselere gideceklerdir.
Enteresan olanı, ya tutarsa diyerek, şansını denemek amacıyla 8.sınıftaki tüm öğrencilerin bu sınava girmiş olmalarıdır. Muhtemelen girenlerin yarısı sınıflarını (ÖKK) öğretmenler kurul kararıyla geçmişlerdir. Üstelik geçmiş yıllarda 180 bin öğrenci sıfır çekmiş. Tüm bunlara rağmen tüm öğrenciler gereği varmış gibi ÖSS formatında sınava girdiriliyor.
Cumhurbaşkanlığı yönetim sistemine geçildiğinde Sayın Cumhurbaşkanı, o zamanki Milli Eğitim Bakanına talimat vererek, o zaman uygulanan TEOG sınavının kaldırılmasını istemişti. Ancak TEOG sınavı yerine, daha karmaşık LGS sınavı konarak; kapatma sırasında 17-25 Aralık kumpas hareketlerine maruz kalınan, dershaneleri, özel kursları yeniden teşvik eden bir sistem getirildi.
Sınava hazırlık, okul kursları ile çözüleceği düşünülürken, velileri tatmin etmediği için dershaneler tekrar başka adlarla sınavı kazanma umuduna dönüştü. Çünkü sınavın olduğu yerde dershane mutlaka vardır.
İşte bunu düzeltmek yeniden eski müsteşar, yeni Milli Eğitim Bakanı Sayın Tekin’e düşecektir. Bu da sınavları kaldırmakla, azaltmakla mümkündür. Sayın Bakanın ilk iş ortaokullardan bu LGS sınavını kaldırmak olmalıdır. Çünkü ortaokul, eğitim sistemimizin orta direğidir.
40 yıllık meslek hayatımı öğretmen ve müdür olarak ortaokul ve liselerde geçiren, TEOG ve LGS sınavlarında aktif olarak görev yapan, Alman ve Finlandiya eğitim sistemini incelemiş, bu konuyla ilgili makaleler, kitap yazmış birisi olarak söylüyorum,
Mevcut LGS’li durumun eğitim sistemimize bir getirisi yoktur. Aksine birçok götürüsü vardır.
LGS YERİNE GEÇECEK İKİ ÖNERİM VAR;
1. Merkezi bir sınav yapılmadan, ortaokul bitimindeki diploma notlarına göre proje okullarına, nitelikli liselere girilebilir. Diğerleri şu anda olduğu gibi, adrese dayalı lise ve meslek liselerine gideceklerdir.
MEB, bu okullar arasındaki farkı kaldırmak için başlattığı bir programla, tüm lise öğrencilerini kapsayan ve uzman öğretmenlerce verilen EBA AKADEMİK DESTEK adı altında bir program yürütmektedir. Böylelikle okullar arasındaki seviye farkı da kalkmaktadır.
2. Diğer önerim, mutlaka sınav yapılması isteniyorsa, ortaokulda değil, lise birinci sınıfta yapılmalıdır. Çünkü tüm liselerde 9.sınıflarda aynı dersler işleniyor, Bu seçmeler liselere geçiş sınavı adı altında, 9.sınıfın sonunda zayıfı olmayanlar arasında Türk Dili ve Matematik derslerinden merkezi bir sınav yapılabilir. Sınavda puan üstünlüğüne göre de 10.sınıfa da kazandıkları okullarına giderler. Diğerleri okudukları okullarda kalır.
Böylelikle eğitim maksatlı olan ortaokullar sınav odaklı öğretimden, karakter, güzel ahlak, güzel huy odaklı eğitime geçmiş olur. Zaten ilköğretimin (ilkokul-ortaokul) amacı öğretim değil, eğitim vermektir. Daha önce ilkokuldan sonra yapılan kolej sınavları nasıl kaldırıldıysa, ortaokul için de LGS'de kaldırılabilir.
Sonuçta öğrenciler ve veliler ortaokullarda dört yıl süren gereksiz telaş, panik, korku ve dershane paralarından kurtulmuş olurlar. Ortaokullarda, öğretmenlere saygı böylelikle daha da pekişir, disiplin sorunu da azalmış olur. MEB, okullar ve veliler de bu israftan kurtulmuş olur.
Şemsettin CERAN
Eğitimci-Araştırmacı/YAZAR
“Eğitimde Yeniden Yapılanma” Kitabı Yazarı