Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, ''İşverenlerin ve iş arayan vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını analiz ederek etkin çözümler üretiyoruz. En fazla işçi talep eden sektörleri ve en fazla işçi aranan meslekleri belirlemek amacıyla İŞKUR tarafından hazırlanan Açık İş İstatistikleri Araştırması’nın 2024 yılı ikinci çeyrek sonuç raporunu yayımladık.
1 ve üzeri çalışanı bulunan 17 bin 181 işletmeyle iletişime geçerek 270 bin 761 açık iş (işveren tarafından talep edilen-ihtiyaç duyulan eleman) tespit ettik. Açık işleri inceleyerek kendilerine uygun işe başvurmak isteyen vatandaşlarımızı //esube.iskur.gov.tr’ye bekliyoruz.'' dedi.
GİRİŞ
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), 2022-2026 Resmi İstatistik Programı (RİP) bağlamında; Türkiye genelini yansıtan açık iş istatistiklerinin derlenmesi görevini ifa etmektedir. Araştırma kapsamında elde olunan veriler ışığında hazırlanan rapor, Resmi İstatistik Programı’nda belirtilen tarihte kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Diğer taraftan, söz konusu veriler Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) ile uyumlu olup veriler EUROSTAT nezdinde yayımlanmaktadır. .
Açık İş İstatistikleri Araştırması, her yılın dört çeyreğini kapsayacak şekilde 2014 yılının son çeyreğinden itibaren yürütülen panel bir çalışmadır. Bu minvalde; referans günü, çeyreklik dönemlerin ortasındaki ayın son günü kabul edilmektedir. Baz alınan referans günü çerçevesinde, ilgili çeyreği yansıtan veriler derlenmektedir. Bununla birlikte, araştırma örneklemine Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işbirliği ile belirlenen 1 ve daha fazla çalışanı olan işletmeler dâhil edilmektedir.
Açık İş İstatistikleri Araştırması kapsamında 20-31 Mayıs 2024 tarihleri arasında Türkiye genelinde örneklemde yer alan 1 ve üzeri çalışanı olan 17 bin 181 işletme ile iletişime geçilmiştir.
Söz konusu işletmelerden 14 bin 647’sine (%85,3)soru formu uygulanmıştır. Bu bağlamda, Türkiye genelinde 3 milyon 247 bin 108 işletmeyi kapsayan veri derlenmiştir.
Araştırma kapsamında açık iş kavramı; henüz ortaya çıkmış ve doldurulmamış ya da açık olmak üzere olan, işverenin işletmesi dışından uygun bir aday bulmak amacıyla aktif adımlar atmakta olduğu ve daha fazla adım atmaya hazırlandığı, işveren tarafından hemen ya da belirli bir dönem içerisinde doldurulmak istenen ücretli bir iş şeklinde ifade edilmektedir. Açık iş oranı ise, açık iş sayısının açık iş sayısı ile çalışan sayısı toplamına oranlanmasıyla elde edilmektedir.
Araştırma kapsamında, 2024 yılı 2. çeyreğinde Türkiye genelinde (1 ve daha fazla kişi istihdam eden) işletmelerde toplam 270 bin 761 açık iş olduğu tespit edilmiştir. 1-9 çalışanı olan işletmelerde toplam 114 bin 552 açık iş, 10 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerde ise 156 bin 209 açık iş olduğu görülmüştür.
Açık iş sayısı 1 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerde bir önceki yılın aynı dönemine (2023 2. çeyrek 297 bin 253) kıyasla %8,9 oranında azalmıştır. Açık işlerin 1 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerde geçen yılın aynı dönemine göre en çok azaldığı sektörlerin başında “İmalat”, “İnşaat” ve “Toptan ve Perakende Ticaret” sektörleri gelmektedir.
AÇIK İŞ VERİLERİ
Araştırma kapsamında yer alan 17 sektörden 4’ünün açık iş oranı Türkiye genelinin üzerinde iken, 13 sektörün açık iş oranı genel ortalamanın altında kalmıştır.
2024 yılı 2. çeyrek itibarıyla en yüksek açık iş oranı %2,9 ile “Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri” sektöründedir. Bu sektörü, %2,3’lük açık iş oranı ile “İmalat” ve %1,7’lik açık iş oranı ile “Kültür, Sanat Eğlence, Dinlence ve Spor” sektörü takip etmektedir (Şekil 1). Açık iş oranı en yüksek olan “Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri” sektöründe en fazla aranan meslekler sırasıyla; Servis Elemanı (Garson), Kat Hizmetleri Elemanı, Mutfak Görevlisi, Servis Komisi ve Bulaşıkçı (Stevard) iken “İmalat” sektöründe en fazla aranan meslekler sırasıyla; Makineci (Dikiş), Konfeksiyon İşçisi, Metal İşleri Seri Üretim Tezgâh İşçisi, Gazaltı Kaynakçısı (Mig-mag Kaynakçısı) ve Ayakkabı İmalatçısı (Montaj) meslekleridir. Açık iş oranı en yüksek üçüncü sektör olan “Kültür, Sanat Eğlence, Dinlence ve Spor” sektöründe ise en çok aranan meslekler sırasıyla Servis Elemanı (Garson), Temizlik Görevlisi, Antrenör (Spor Eğitmeni), Fitnıs Eğitmeni (Fitness Eğitmeni) ve Belletici meslekleridir.
Araştırma kapsamında en fazla açık iş %4,8 ile “Makineci (Dikiş)” mesleğindedir. İlk on sırada yer alan diğer meslekler ise sırasıyla; “Konfeksiyon İşçisi”, “Servis Elemanı (Garson)”, “Temizlik Görevlisi”, “Satış Danışmanı/Uzmanı Yardımcısı”, “Depo İşçisi (Elleçleme)”, “Gazaltı Kaynakçısı (Mig-mag Kaynakçısı)”, “Beden İşçisi (Taşıma, Yükleme-Boşaltma)”, “Ön Muhasebeci” ve “Metal İşleri Seri Üretim Tezgâh İşçisi” meslekleridir. Türkiye genelinde 2024 yılı 2. çeyrek itibarıyla açık işlerin %25,8’i bu mesleklerde bulunmaktadır.
Rapora https://media.iskur.gov.tr/91434/2-ceyrek-sonuc-raporu.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.