Teklif ile, işverenler tarafından ücretsiz izne çıkartılan çalışanlara, işsizlik sigortası fonundan net asgari ücret tutarında ücret ödenmesi amaçlanmaktadır.
Söz konusu kanun teklifinin Genel Gerekçesinde; ''16 Nisan 2020 tarihli 7244 sayılı kanun teklifi ile 4857 sayılı kanuna eklenen geçici 10. maddesinde, her türlü iş veya hizmet sözleşmesi ile çalışanların 3 aylık süre ile iş sözleşmelerinin feshedilemeyeceği hükmü bağlanmış ve bu kanun kapsamında çalışanların işverenler tarafından ücretsiz izne çıkartılmalarının önü açılmıştı.
23 Temmuz 2020 tarihli 7252 sayılı kanun ile Cumhurbaşkanına verilen, işten çıkarma yasağı ve işverenin işçiyi tamamen veya kısmen üç aylık süreyi geçmemek üzere ücretsiz izne çıkarabilmesine ilişkin süreleri altı aya kadar uzatma yetkisi de ''her defasında en fazla üçer aylık sürelerle ve 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatma'' yetkisine dönüştürülmüştür.
7244 sayılı kanunun ile fesih yasağı getirilen lakin ücretsi ine çıkartılan işçilere işsizlik sigorta fonundan günlük 39,24 TL aylık 1170 TL nakdi ücret desteği verilmesi kararlaştırılmıştır.
Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı verilerine göre bu kanun kapsamında bugüne kadar 1,9 milyon çalışan ücretsiz izne çıkarılmıştır. Kanun kapsamında 1,9 milyon işçi günlük 39,24 TL nakdi ücret ile geçimini sağlamak zorunda kalmıştır.
Türkiye'de açlık sınırının 2 bin 400 TL'yi aşarak asgari ücreti dahi geride bıraktığını düşündüğümüzde 1,9 milyon çalışanın aileleri ile birlikte günlük 39,24 TL ile geçimini sağlaması imkansızdır. Bir bakıma ücretsiz izne gönderilecek nakdi ücret desteğine maruz bırakılan işçiler aynı zamanda açlığa ve yoksulluğa terk edilmiştir.
Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzası ile işten çıkarma yasağı ve ücretsiz izin uygulaması iki ay daha uzatılmış ve böylece 17 Kasım 2020 tarihine kadar çalışanlar tekrar aylık 1170 TL'ye muhtaç bırakılmıştır.
Ücretsiz izine gönderilecek işçilere aylık 1170 TL ödemesi Anayasa'nın 55. maddesine göre adil ücret hakkına aykırıdır.
Ayrıca ücretsiz izin uygulaması işçinin kendi rızası ve onayı alınmadan uygulanacağı için işçi işveren tarafından bir nevi istihdam dışına itilmiş olacaktır. Bu durumda yasal olarak işine son verilmeyen işçinin, İş Kanunu'nun 39. maddesi gereği en az asgari ücret düzeyinde ücret alması zorunludur. Nakdi ücret desteği uygulaması bu yönü ile İş Kanunu'na aykırılık taşımaktadır.
Yine aylık 1170 nakdi ücret desteği Türkiye'nin imzalamış olduğu İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine, gözden geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartına ve ILO hükümlerine aykırılık taşımaktadır.
Kanun teklifine https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3185.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.