Kurum Başkan V. İsmail Ertüzün imzalı genelgede ''Yönetim Kurulunun 30.05.2024 tarihli ve 2024/164 sayılı kararıyla Sosyal Güvenlik Kurumu Alacaklarının 6183 Sayılı Kanunun 48 inci Maddesine Göre Tecil ve Taksitlendirilmesinin Usul ve Esaslarında bazı değişiklikler yapılmış olup söz konusu değişikliklere ilişkin iş ve işlemler, aşağıda açıklanan şekilde yürütülecektir.
1. Çok zor durum incelemesi ve tecil süresi
1.1. Borç türü bazında 500.000 TL’nin üzerinde borcu olanlar için çok zor durum tespiti; tecil talebinde bulunan borçluların çok zor durumda olup olmadıkları, aşağıda belirtilen likidite oranlarına göre tespit edilecektir.
a) Bilanço esasına göre defter tutan borçlular için likidite oranı; “Dönen Varlıklar – Stoklar /Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” formülüne göre hesaplanacaktır.
b) İşletme hesabı esasına göre defter tutan borçlular için likidite oranı; “Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar” formülüne göre hesaplanacaktır.
Çok zor durum tespiti, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış ve faaliyet belgesine sahip serbest muhasebeci mali müşavirler veya yeminli mali müşavirler tarafından ilgisine göre (a) veya (b) bendindeki likidite oranı formülüne göre tespit edilerek çok zor durum raporu (Ek-1/a) ile belgelendirilecektir. Diğer taraftan, halka açık şirketler için çok zor durum tespiti, Sermaye Piyasası Kuruluna verdikleri en son bilanço esas alınarak (a) bendindeki likidite oranı formülüne göre Kurum tarafından yapılacaktır.
1.2. Borç türü bazında 500.000 TL’yi aşmayan borcu olanlar için çok zor durum tespiti; borç türü bazında 500.000 TL’yi aşmayan borcu olanlar için çok zor durum tespiti, mali durum bildirim formu (Ek-1/b) ile beyan edecekleri bilgiler esas alınarak likidite oranı (Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar) formülüne göre Kurum tarafından yapılacaktır.
1.3. Likidite oranı ve tecil süresi; likidite oranının; “1,00” ve altında olması halinde bu durum, borçlu açısından çok zor durum olarak kabul edilecek, “1,01” ve üzerinde olması halinde ise borçluların tecil talepleri reddedilecektir. Likidite oranının “0,51” ila “1,00” aralığında olması halinde azami 18 aya kadar, “0,50” ve altında olması durumunda ise azami 36 aya kadar eşit taksitler halinde ödenmesini sağlayacak şekilde borçlar ödeme planına bağlanabilecektir. Bu süreler, azami tecil süreleri olup tecile yetkili makamlar tarafından daha az süreli tecil yapılabilecektir. Likidite oranında, virgülden sonraki ilk iki rakam dikkate alınacak ve herhangi bir yuvarlama işlemi yapılmayacaktır.
1.4. Kamu kurum ve kuruluşları için çok zor durum tespiti; kamu kurum ve kuruluşlarının beyanlarına göre çok zor durum tespiti, likidite oranı hesaplamasına bağlı kalınmaksızın değerlendirilecektir. Buna göre, belediyeler (şirketleri hariç) ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının tecil taleplerinde likidite oranı hesaplaması yapılmayacaktır.
1.5. Tüzel kişi üst düzey yöneticilerinin ve limited şirket ortaklarının sorumlu oldukları borçları için çok zor durum tespiti; yüzel kişi üst düzey yöneticilerinin ve limited şirket ortaklarının sorumlu oldukları borçları için tecil talep etmeleri halinde çok zor durum tespiti; bu kişilerin tüzel kişi ile hukuki bağlarının devam edip etmemesine (üst düzey yöneticilerin görevden ayrılmaları ve limited şirket ortaklarının hisselerini devretmeleri) ve sorumlu oldukları borç miktarına bakılmaksızın mali durum bildirim formundaki kendilerine ait mali bilgiler esas alınarak Kurum tarafından likidite oranı (Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar) formülüne göre yapılacaktır.
1.6. 4/b sigortalılarının borçları için çok zor durum tespiti 4/b sigortalılarının, bu sigortalılıklarından kaynaklanan borçları için tecil talep etmeleri halinde çok zor durum tespiti, bu kişilerin Kurum ünitesine olan borç miktarına bakılmaksızın mali durum bildirim formundaki mali bilgiler esas alınarak Kurum tarafından likidite oranı (Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar) formülüne göre yapılacaktır.
1.7. Genelgenin “1.1” ve “1.2” maddelerinde belirtilen 500.000 TL tutarı, her yıl yeniden değerleme oranı kadar artırılır ve Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından duyurulur.
2. İlk taksitin ödenmesi ve tecil işleminin başlaması
Tecil talep edilen borç tutarının ödeme planı bazında en az %10’u ilk taksit (peşinat) tutarı olarak belirlenecek, kalan borç diğer taksitlere eşit olarak bölünecektir. Tecil işlemi, belirlenen ilk taksit tutarının tamamının ödendiği tarihte başlayacaktır.
Tecil işleminde borcun eşit taksitlerle ödenmesi esastır. Ancak borçluların kademeli ödeme planında ısrar etmesi ve ünitenin borçlunun taksitlerini eşit olarak ödeyemeyecek durumda olduğuna kanaat getirmesi hâlinde ilk taksit olarak tecil talep edilen borç tutarının ödeme planı bazında en az %10’u olmak şartıyla sonraki beş taksit, eşit taksitlere bölünmüş ödeme planındaki taksit tutarının %50’sinden az olmamak kaydıyla kademeli olarak tecil edilebilecektir.
3. Cari ay primlerinin ödenmemesi
Borçluların carî aylara ilişkin ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılı içinde üç defa yerine getirmemeleri halinde tecil işlemi bozulacaktır. Ancak bir takvim yılında en fazla iki aya ait ödenmeyen ya da eksik ödenen cari ay borçlarının tecil süresi aşılmamak kaydıyla en geç izleyen takvim yılının sonuna kadar ödenmesi halinde borçlunun tecil işlemi bozulmayacaktır.
Ünitedeki (icra takip işlemleri bu ünitede yürütülen diğer sosyal güvenlik merkezleri dâhil) sadece tecile dâhil edilen işyerlerinden kaynaklanan primler cari ay yönünden değerlendirilecektir.
4. Mücbir sebep kapsamında ertelenen borçların tecili
Mücbir Sebep Kapsamında Ertelenen Sosyal Güvenlik Kurumu Alacaklarının 6183 sayılı Kanunun 48 inci Maddesine Göre Tecil ve Taksitlendirilmesinin Usul ve Esaslarının 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında geçen “veya ertelemenin bitim tarihinden itibaren 3 ay içinde” ibaresi kaldırılmıştır.
Buna göre, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrasından yararlanmak isteyen borçluların, erteleme süresi bitmeden dosyalarının işlem gördüğü üniteye başvurmaları gerekmektedir.
5. Yürürlükten kaldırılan hususlar
2011/53 ve 2013/14 sayılı Genelgelerin bu Genelgeye aykırı olan hükümleri ile 29.12.2023 tarihli ve 87205264 sayılı Genel Yazının 2 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
6. Yürürlük
Bu Genelge ile getirilen yeni düzenlemeler, Genelgenin yürürlük tarihinden sonra yapılacak tecil taleplerine uygulanacaktır. Bu Genelgenin yürürlük tarihinden önce alınıp da karara bağlanmamış tecil talepleri ile bu tarih itibarıyla devam eden (sonuçlandırılmış) tecil işlemlerine bu Genelge ile getirilen değişiklikler uygulanmayacaktır.'' denilmiştir.
GENELGE