Resmî Gazete
7 Kasım 2024 PERŞEMBE
Sayı : 32715
YÖNETMELİK
Kültür ve Turizm Bakanlığından:
6326 SAYILI TURİST REHBERLİĞİ MESLEK KANUNU İLE KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA VERİLEN YETKİ VE GÖREVLERİN UYGULANMASINA DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığının meslek kuruluşları üzerindeki idari ve mali denetimine ilişkin usul ve esaslar ile Kanunla Bakanlığa verilen yetki ve görevlere ilişkin hükümlerin uygulanmasına dair hususları düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik; turist rehberliği mesleğine kabule, turist rehberliği eğitim ve gezi programlarının düzenlenmesine, mesleğe yönelik yabancı dil sınavlarının düzenlenmesine, Bakanlığın turizm mesleği ve turizm meslek kuruluşları üzerindeki idari ve mali denetimine ve Kanunla Bakanlığa verilen yetki ve görevlere ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanununun 12 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aday: Turist rehberliği eğitim ve gezi programları ile mesleğe kabul ve yabancı dil sınavlarına katılmak amacıyla başvuru yapanları,
b) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
c) Birlik: 6326 sayılı Kanun kapsamında kurulan Turist Rehberleri Odaları Birliğini,
ç) Bölgesel turist rehberi: Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında belirtilen coğrafi bölge veya bölgelerde çalışma hak ve yetkisine sahip olan turist rehberlerini,
d) Çalışma kartı: Birlik tarafından basılan ve eylemli turist rehberlerine, kayıtlı oldukları oda tarafından bir yıl süreyle geçerli olmak üzere mesleği fiilen icra edebileceklerine ilişkin verilen izin belgelerini,
e) Eğitim programı: Bu Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığın talebiyle Bakanlığın gözetim ve denetimi altında birlikler veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından veya Bakanlıkça ülkesel veya bölgesel düzeyde düzenlenen dersler ve konferanslardan oluşan yetiştirme programını,
f) Eğitim programı yöneticisi: Eğitim programının yürütülmesinden sorumlu kişiyi,
g) Eylemli turist rehberi: Çalışma kartı sahibi olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak ve yetkisine sahip turist rehberlerini,
ğ) Eylemsiz turist rehberi: Ruhsatname sahibi olup çalışma kartı olmayan turist rehberlerini,
h) Genel Müdürlük: Bakanlık Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünü,
ı) Gezi yöneticisi: Uygulama gezisinin yürütülmesinden sorumlu kişiyi,
i) İl müdürlüğü: Kültür ve Turizm Bakanlığı il müdürlüklerini,
j) Kanun: 6326 sayılı Kanunu,
k) Katılımcı: Turist rehberliği eğitim ve gezi programları ile mesleğe kabul ve yabancı dil sınavlarına katılanları,
l) Meslek: Turist rehberliği mesleğini,
m) Meslek kuruluşları: Turist rehberleri odaları ve Turist Rehberleri Odaları Birliğini,
n) Oda: Turist rehberleri odalarını,
o) Ruhsatname: Mesleğe kabul koşullarını taşıyanlara Bakanlık tarafından verilen belgeyi,
ö) Sistem: Bakanlıkça oluşturulan turist rehberliği başvuru takip sistemini,
p) Turist rehberi: Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca mesleğe kabul edilerek turist rehberliği hizmetini sunma hak ve yetkisine sahip olan gerçek kişiyi,
r) Turist rehberliği hizmeti: Seyahat acentacılığı faaliyeti niteliğinde olmamak kaydıyla kişi veya grup hâlindeki yerli veya yabancı turistlerin gezi öncesinde seçmiş oldukları dil kullanılarak ülkenin kültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veya benzeri değerleri ile varlıklarının kültür ve turizm politikaları doğrultusunda tanıtılarak gezdirilmesini veya seyahat acentaları tarafından düzenlenen turların gezi programının seyahat acentasının yazılı belgelerinde tanımlanması ve tüketiciye satılması şekilde yürütülüp acenta adına yönetilmesini,
s) TÜRSAB: Türkiye Seyahat Acentaları Birliğini,
ş) Uygulama gezisi: Bu Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığın talebiyle Bakanlığın gözetim ve denetimi altında birlikler veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından veya Bakanlıkça ülkesel veya bölgesel düzeyde düzenlenen geziyi,
t) Ülkesel turist rehberi: Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında ülke genelinde çalışma hak ve yetkisine sahip olduğu belirtilen turist rehberlerini,
u) Yabancı dil yeterlilik belgesi: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM) tarafından yapılan YDS/e-YDS ile eşdeğerliliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarından veya Bakanlıkça veya Bakanlığın talebiyle Bakanlığın gözetim ve denetimi altında birlikler veya alanında uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan yabancı dil sınavından alınan belgeyi ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Turist Rehberliği Eğitim Programı, Uygulama Gezisi ve Sınavlar
Turist rehberliği eğitim programı açılması
MADDE 4- (1) Bakanlıkça turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hâllerde belirlenen bölgelerde, bu Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığın talebiyle Bakanlığın gözetim ve denetimi altında birlikler veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından veya Bakanlıkça ülkesel veya bölgesel turist rehberliği eğitim programı düzenlenir.
(2) Kanunun 3 üncü maddesinin yedinci fıkrası uyarınca eğitim programının Bakanlık tarafından düzenlendiği hallerde de bu Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslara uyulur.
(3) Katılımcılara eğitim programının değerlendirilmesine yönelik anket uygulanabilir.
Eğitim programı duyurusu
MADDE 5- (1) Eğitim programına ilişkin duyuru Bakanlığın internet sitesi ile eğitimi gerçekleştirecek kurum veya kuruluşların internet sitelerinde yapılır.
(2) İlanda; eğitimi düzenleyecek olan kurum veya kuruluşun adı, eğitimin gerçekleştirileceği yer, eğitim süresi, katılım şartları, katılımcı sayısı, katılım ücreti, başvuru usulü ile gerekli görülen diğer bilgilere yer verilir.
Eğitim programına kabul
MADDE 6- (1) Eğitim programına kabulde aranan koşullar şunlardır:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
b) Başvuru tarihi itibarıyla on sekiz yaşını doldurmuş olmak.
c) Üniversitelerin turist/turizm rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olmak veya öğrenimini yabancı ülkelerde yapmış olanlar için yetkili kurumlardan alınacak denklik belgesinin onaylı örneğini sunmak.
ç) Uzak Doğu dillerinden başvuru yapacak olanlar için en az ön lisans düzeyinde üniversite mezunu olmak.
d) Eğitim programının Bakanlıkça belirlenen bir dile yönelik açılması halinde o dile ilişkin yabancı dil yeterlilik belgesini sunmak.
e) Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları gereği başvuracak olanlar için yabancı dil yeterlilik belgesini sunmak.
f) Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde sayılan suçların herhangi birinden mahkûm olmamak.
g) Daha önce meslekten çıkarılmamış olmak.
ğ) Bakanlık tarafından eğitim programı duyurusunda belirtilen bilgi ve belgeleri sunmak.
Başvuru ve belgelerin incelenmesi
MADDE 7- (1) Başvurular sınavı gerçekleştirecek olan kurum veya kuruluş tarafından incelenir. Öngörülen koşulları taşıyan ve gerekli belgeleri ibraz eden adaylar eğitim programına kabul edilir. Eğitim programına başvurusu kabul edilen adaylar Bakanlığın internet sitesi ile eğitimi gerçekleştirecek kurum veya kuruluşların internet sitelerinde duyurulur.
(2) Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu eğitim programı başlangıcından önce veya sonra tespit edilenlerin başvuruları geçersiz sayılır, eğitim programı ile ilişikleri kesilir. Bunlar hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümlerine göre Bakanlıkça Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
Eğitim programında okutulacak dersler ve konferanslar
MADDE 8- (1) Eğitim programında yer alacak dersler şunlardır:
a) Genel turizm bilgisi, turizm mevzuatı, turizm sosyolojisi.
b) Türkiye’nin tarihi ve turizm coğrafyası.
c) Genel Türk tarihi ve kültürü.
ç) Osmanlı İmparatorluğu tarihi.
d) Arkeoloji ve mitoloji.
e) Roma, Yunan ve Bizans tarihi.
f) Genel sanat tarihi.
g) Dinler tarihi.
ğ) Genel sağlık bilgisi, ilk yardım, sağlık turizmi, turist sağlığı ve turist psikolojisi.
h) İletişim becerileri ve meslek etiği.
ı) Anadolu medeniyetleri tarihi.
i) Türk halk bilimi, Türk dili ve edebiyatı ile geleneksel Türk el sanatları.
j) Türkiye'nin flora ve faunası, doğa tarihi.
k) Müzecilik ve tarihi eserlere ilişkin suçlar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen başlıklar ayrı ayrı dersler olarak verilir, ancak Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde dersler birleştirilebilir. Bakanlıkça bu derslere ilave olarak gerekli görülen konularda dersler ve konferanslar düzenlenebilir. Derslerin ve konferansların kapsam ve içeriği, ülkesel eğitim programlarında ve bölgesel eğitim programlarında ilgili bölgenin veya bölgelerin özellikleri dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) Eğitim programı içerisinde okutulacak derslerin ağırlıklarına eğitim programının süresi dikkate alınarak Bakanlıkça karar verilir.
Eğitim programının süresi
MADDE 9- (1) Eğitim programının süresi ülkesel eğitim programlarında en az yedi yüz ders saati, bölgesel eğitim programlarında ise bölge başına en az yüz elli ders saatidir.
(2) Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları gereğince başvuran adaylar için eğitim süresi en az yüz saattir.
Eğiticiler ve eğitim programı yöneticisi
MADDE 10- (1) Programda ders verecek eğiticiler; en az lisans mezunu olmak kaydıyla alanlarında uzman kişiler arasından, üniversitelerin ilgili bölümlerinde görev yapan akademisyenlerden, turist/turizm rehberliği bölümlerinde görevli akademik kadrodan veya son on yılda en az sekiz yıldır eylemli turist rehberliği mesleğini icra eden turist rehberleri arasından görevlendirilir ve Bakanlık onayına sunulur.
(2) Program için Bakanlık veya sınavı gerçekleştirecek kurum veya kuruluş tarafından Bakanlıkça onaylanan bir eğitim programı yöneticisi ve yeteri kadar yardımcı personel görevlendirilir. Eğitim programı yöneticisinin görevleri şunlardır:
a) Program öncesinde, programı ve bütçesini hazırlayıp eğiticiler ile derslerin ve konferansların yapılacağı yerleri, ders saatlerini belirlemek ve Bakanlığın onayına sunmak, idari işler ile kayıt işlemlerini yürütmek, ders ve konferanslar için gerekli eğitim araç ve gereçlerini sağlamak.
b) Program süresince, katılımcı ve eğitici devam cetvellerini tutmak; gerekli hallerde Bakanlığın onayıyla ders ve konferans programı ile ders yapılacak yerleri değiştirmek.
c) Bakanlıkça talep edilen veya eğitim veren kurum veya kuruluş tarafından talep edilip Bakanlıkça uygun görülen hallerde eğiticileri değiştirmek.
Eğitim programına devam zorunluluğu
MADDE 11- (1) Katılımcıların, belgeye dayalı ve eğitim kuruluşlarınca kabul edilen haklı bir mazeretleri olmadıkça eğitim süresince verilen ders ve çalışmalara katılımları zorunludur. Katılımcıların derslere devam durumunu gösteren çizelge düzenlenir ve derslerin yüzde onuna mazeretsiz olarak devam etmeyenlerin eğitim programıyla ilişiği kesilir.
Eğitim programı ile ilgili disiplin hükümleri ve cezalar
MADDE 12- (1) Eğitim programı süresince aşağıda yer alan hallerde bulunan katılımcılar hakkında tutanakla tespit yapılır ve eğitim programı yöneticisince savunması alındıktan sonra ilgili hakkında ihtar cezası verilebilir:
a) Genel ahlak kurallarına ve eğitim programının düzenine uymamak veya düzeni bozmak.
b) Eğitim programında kullanılan eşyalara zarar vermek.
(2) Aşağıdaki hallerde katılımcının program ile ilişiği program yöneticisi raporuyla Bakanlık tarafından kesilir:
a) Üç defa ihtar cezası almak.
b) Yasal belgesi olmadan seyahat acentacılığı veya turist rehberliği faaliyetinde bulunmak.
c) Kişilere veya gruplara karşı dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep, sosyal veya ekonomik durum, etnik ayrımcılıkta bulunmak.
ç) Katılımcılara ve görevlilere fiili saldırıda bulunmak.
d) Eğitim programına başkalarına zarar verebilecek araç ve gereçlerle katılmak.
e) Derslere veya konferanslara başkasının yerine girmek, yerine başkasını sokmak, imza atmak veya attırmak.
f) Eğitim programında ilgili mevzuat uyarınca yasaklanmış madde bulundurmak, kullanmak veya ticaretini yapmak.
Eğitim programı sınavı
MADDE 13- (1) Eğitim programı sonunda Bakanlığın denetimi ve gözetimi altında eğitimi gerçekleştiren kurum veya kuruluş tarafından 8 inci maddedeki dersleri içeren yazılı sınav yapılır.
(2) Sınav duyurusu Bakanlık ile sınavı gerçekleştirecek kurum ve kuruluşların internet sitelerinde duyurulur. Duyuruda; başvuru usulü, sınav tarihi, son başvuru tarihi, sınav ücreti ve Bakanlıkça uygun görülecek diğer hususlara yer verilir.
(3) Sınavı gerçekleştirmek üzere Bakanlıkça sınav komisyonu oluşturulur. Komisyon, biri başkan olmak üzere Bakanlık tarafından görevlendirilen iki üye ile sınavı gerçekleştiren kurum ve kuruluştan bir eğitici olmak üzere üç kişiden oluşur.
(4) Sınav komisyonu; soruların hazırlanması, sınavların yapılması, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür.
(5) Yazılı sınavın toplam puanı yüz olup, her bir konu başlığından en az elli puan ve ortalamada en az yetmiş puan alan aday başarılı sayılır.
(6) Yapılan sınavda hatalı soru tespit edilmesi halinde bu soru ve/veya sorular bütün adaylarca doğru cevaplandırılmış kabul edilir.
(7) Sınav sonuçlarına karşı yedi gün içinde sınavı gerçekleştiren kurum veya kuruluşa itiraz edilebilir, itirazlar yirmi gün içinde sonuçlandırılır.
(8) Sınavda başarılı sayılan adayların bir listesi Bakanlığa gönderilir.
(9) Sınavda başarısız kabul edilenler sınava yeniden katılma hakkına sahiptir.
Uygulama gezileri
MADDE 14- (1) Katılımcıların, Bakanlığın talebiyle Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar dahilinde Bakanlığın gözetim ve denetimi altında birlikler veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen uygulama gezisini tamamlaması ve gezi sonunda yapılan sınavda başarılı olması zorunludur. Uygulama gezileri, ülkesel veya bölgesel eğitim programları için ayrı ayrı düzenlenir.
(2) Bakanlık, uygulama gezilerinin tarihlerinin belirlenmesinde ve ilgili diğer hususlarda Birlik ve üniversitelerin turist/turizm rehberliği bölümlerinin görüşlerine başvurabilir.
(3) Uygulama gezisine ilişkin maliyetler, katılımcılardan alınacak katılım paylarından karşılanır, katılım payları Bakanlığın onayına sunulur.
(4) Katılımcılara uygulama gezisinin değerlendirilmesine yönelik anket uygulanabilir.
(5) Kanunun 3 üncü maddesinin yedinci fıkrasına göre uygulama gezisinin Bakanlık tarafından düzenlendiği hallerde de bu Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslara uyulur.
Uygulama gezisi duyurusu
MADDE 15- (1) Uygulama gezisine ilişkin duyuru, gezinin başlayacağı tarihten en az bir ay önce Bakanlığın internet sitesi ile geziyi gerçekleştirecek kurum veya kuruluşların internet sitelerinde yapılır.
(2) Duyuruda; başvuru usulü, katılım şartları, katılım ücreti, katılımcı sayısı, son başvuru tarihi, gezi süresi ile gerekli görülen diğer bilgilere yer verilir.
Uygulama gezisine kabul
MADDE 16- (1) Uygulama gezisine katılabilmek için eğitim programının başarı ile tamamlanması zorunludur.
(2) Üniversitelerin turist/turizm rehberliği bölümlerinin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olanlar duyuruda belirtilen koşulları sağlamaları şartıyla doğrudan uygulama gezisine başvurabilir.
(3) Üniversitelerin turist/turizm rehberliği bölümü öğrencileri için öngörülen kredi sayısının en az yüzde ellisini, yüksek lisans programları öğrencilerinin ise ders aşamasını tamamlamış olmaları koşuluyla mezun olmadan da uygulama gezilerine katılabilirler.
Uygulama gezisi süresi ve gezi programı
MADDE 17- (1) Ülkesel yurt içi uygulama gezi süresi en az otuz altı takvim günü, bölgesel yurt içi uygulama gezi süresi ise her bir bölge için en az altı takvim günüdür. Ülkesel uygulama gezisi, Bakanlığın gerekli gördüğü hallerde bölümlere ayrılarak yapılabilir.
(2) Uygulama gezisinde gezilecek yerler ve gezi programı ile gezi süresinde anlatılacak konular ve işlenecek dersler Bakanlıkça belirlenir.
Gezi yöneticisi ve eğitmen turist rehberleri
MADDE 18- (1) Uygulama gezilerinde, Bakanlıkça görevlendirilen bir veya birden fazla gezi yöneticisi yer alır. Gezi yöneticisi uygulama gezisinin kurallara uygun yürütülmesini sağlamak, sorunları Bakanlığa bildirmek ve gezi sonunda rapor düzenleyerek Bakanlığa göndermekle sorumludur.
(2) Uygulama gezilerinde, geziye çıkacak araç sayısı kadar eğitmen turist rehberi, turist rehberliği mesleğini son on yılda en az sekiz yıldır fiilen icra eden disiplin cezası almamış eylemli ülkesel turist rehberleri arasından belirlenerek, uygulama gezisini düzenleyen kurum veya kuruluş tarafından Bakanlığın onayına sunulur.
Uygulama gezisine devam zorunluluğu
MADDE 19- (1) Uygulama gezisinin tamamına katılmak zorunludur. Mücbir sebeplere bağlı veya belgeye dayalı sağlık mazeretlerinden dolayı gezilere katılamayan katılımcıların, mazeretlerinin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde ilk açılacak olan uygulama gezisine katılma hakları saklıdır.
Uygulama gezileri ile ilgili disiplin hükümleri ve cezalar
MADDE 20- (1) Gezi programı süresince aşağıda yer alan hallerde bulunan katılımcılar hakkında tutanakla tespit yapılır ve gezi yöneticisince savunması alındıktan sonra ilgili hakkında ihtar cezası verilebilir:
a) Genel ahlak kurallarına ve gezi programının düzenine uymamak veya düzeni bozmak.
b) Gezi programında kullanılan eşyalara zarar vermek.
(2) Aşağıdaki hallerde katılımcıların program ile ilişikleri gezi yöneticisinin raporuyla Bakanlık tarafından kesilir:
a) Üç defa ihtar cezası almak.
b) Yasal belgesi olmadan seyahat acentacılığı veya turist rehberliği faaliyetinde bulunmak.
c) Kişilere veya gruplara karşı dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep, sosyal veya ekonomik durum, etnik ayrımcılıkta bulunmak.
ç) Katılımcılara ve görevlilere fiili saldırıda bulunmak.
d) Gezi programına başkalarına zarar verebilecek araç ve gereçlerle katılmak.
e) Gezi programına başkasının yerine katılmak, yerine başkasını sokmak, imza atmak veya attırmak.
f) Gezi programında ilgili mevzuat uyarınca yasaklanmış madde bulundurmak, kullanmak veya ticaretini yapmak.
g) Gezi programı kapsamında gezilen yerlere zarar vermek.
Uygulama gezisi sınavı
MADDE 21- (1) Uygulama gezisi sonunda geziyi gerçekleştiren kurum veya kuruluş tarafından yazılı ve sözlü sınav iki aşamalı olarak yapılır.
(2) Yazılı ve sözlü sınavı gerçekleştirmek üzere Bakanlıkça sınav komisyonu oluşturulur. Komisyon, gezi yöneticisinin başkanlığında olmak üzere bir eğitmen turist rehberi ile Bakanlıkça görevlendirilen bir üyeden olmak üzere üç kişiden oluşur. Sınav komisyonu; soruların hazırlanması, sınavların yapılması, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür.
(3) Yazılı sınav çoktan seçmeli şekilde yapılır, sınavın toplam puanı yüz olup, en az yetmiş puan alan aday başarılı sayılır.
(4) Sözlü sınavda adaydan komisyon üyeleri tarafından gezi programına ilişkin sorulan sorulara cevap vermesi istenir. İlgili aday, sınav konusuna ilişkin bilgi düzeyi, ifade gücü, dile hakimiyeti esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir, en az yetmiş puan alan aday başarılı sayılır, sözlü sınavlar sesli ve/veya görüntülü kayıt altına alınır.
(5) Yazılı sınavı geçenler sözlü sınava kabul edilir. Yazılı ve sözlü sınavlarda alınan puanların aritmetik ortalaması alınarak sınav puanı tespit edilir. Sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılırlar.
(6) Sınav sonuçlarına karşı yedi gün içinde sınavı gerçekleştiren kurum veya kuruluşa itiraz edilebilir, itirazlar yirmi gün içinde sonuçlandırılır.
(7) Sınavda başarılı sayılan adayların bir listesi Bakanlığa gönderilir.
(8) Sınavda başarısız kabul edilenler sınava yeniden girebilme hakkına sahiptir.
Mesleğe kabul sınavı
MADDE 22- (1) Gezi programını başarı ile tamamlayan katılımcılar mesleğe kabul sınavına kabul edilir.
(2) Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları gereği başvuran adaylar mesleğe kabul sınavına girmez.
(3) Sınav duyurusu Bakanlık ile sınavı gerçekleştirecek kurum ve kuruluşların internet sitelerinde duyurulur. Duyuruda; başvuru usulü, sınav tarihi, son başvuru tarihi, sınav ücreti ve Bakanlıkça uygun görülecek diğer hususlara yer verilir.
(4) Başvurular, ilgilinin sınava girebilme şartlarını taşıyıp taşımadığının tespiti için sınavı gerçekleştirecek olan kurum veya kuruluş tarafından incelenir. Başvuru sırasında istenen belgeleri eksik veya hatalı olanların ya da sınava girebilme şartlarını taşımadığı tespit edilenlerin başvuruları reddedilir. Sınava kabul edilenler, sınavı gerçekleştirecek olan kurum veya kuruluşun internet sitelerinden duyurulur.
(5) Sınavı gerçekleştirmek üzere Bakanlıkça sınav komisyonu oluşturulur. Komisyon, biri başkan olmak üzere Bakanlık tarafından görevlendirilen iki üye ile sınavı gerçekleştiren kurum veya kuruluş tarafından görevlendirilen bir üye olmak üzere üç kişiden oluşur.
(6) Sınav komisyonu; soruların hazırlanması, sınavların yapılması, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür.
(7) Yazılı sınavın toplam puanı yüz olup, en az yetmiş puan alan aday başarılı sayılır.
(8) Yapılan sınavda hatalı soru tespit edilmesi halinde bu soru ve/veya sorular bütün adaylarca doğru cevaplandırılmış kabul edilir.
(9) Sınav sonuçlarına karşı yedi gün içinde sınavı gerçekleştiren kurum veya kuruluşa itiraz edilebilir, itirazlar yirmi gün içinde sonuçlandırılır.
(10) Sınavda başarılı sayılan adayların bir listesi Bakanlığa gönderilir.
(11) Sınavda başarısız kabul edilenler sınava yeniden girebilme hakkına sahiptir.
Yabancı dil sınavı
MADDE 23- (1) Bakanlığın sınav yapılmasını istediği yıl içerisinde ÖSYM tarafından sınav takvimine alınmayan dillerde Bakanlığın talebiyle Bakanlığın gözetim ve denetimi altında Birlik veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşlarınca yabancı dil sınavı yapılır. Yabancı dil sınavının Bakanlığın talebine rağmen altı ay içerisinde Birlik tarafından yapılmaması hâlinde bu sınav Bakanlık tarafından yapılır.
(2) Sınav duyurusu Bakanlık ile sınavı gerçekleştirecek kurum ve kuruluşların internet sitelerinde duyurulur. Duyuruda; başvuru usulü, sınav tarihi, son başvuru tarihi, sınav ücreti ve Bakanlıkça uygun görülecek diğer hususlara yer verilir.
(3) Her yabancı dil için Bakanlık onayıyla ayrı sınav komisyonu oluşturulur. Yabancı dil sınav komisyonu, üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Komisyon üyelerinin YDS/e-YDS’den alınan ve ilgili mevzuat ile belirlenen geçerlilik süresini yitirmemiş en az doksan puan düzeyinde veya eşdeğerliliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarından aynı düzeyde puan aldığına ilişkin belgesinin bulunması gereklidir. Ancak, o dilin eğitimini veren öğretim üyeleri ile öğretim görevlileri için dil yeterlilik belgesi aranmaz.
(4) Sınav, yazılı olarak yapılır ve yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Sınavda en az yetmiş beş puan alanlar başarılı sayılırlar.
(5) Sınav yapılacak yabancı dile ilişkin komisyon oluşturulmasında güçlükle karşılaşıldığında Bakanlığın onayı ile komisyon daha az üyeden oluşturulabilir.
(6) Yabancı dil sınavının Kanunun 3 üncü maddesinin yedinci fıkrasına göre Bakanlık tarafından yapılması durumunda da bu maddedeki usullere uyulur.
Eylemsiz turist rehberlerinin mesleğe kabul sınavı
MADDE 24- (1) Aralıksız sekiz yıl eylemsiz turist rehberi olarak kalanların eylemli turist rehberi olabilmeleri için, Bakanlık tarafından yapılacak yeniden mesleğe kabul sınavına katılarak başarılı olmaları gerekir. Sınav ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(2) Sınavlara katılarak başarılı olan turist rehberlerine, mesleğe kabul koşullarını taşımaları ve Bakanlıkça istenilen belgeler ile birlikte sınav sonuçlarının ilan edildiği tarihten itibaren en geç doksan gün içinde başvurmaları halinde Bakanlıkça ruhsatname düzenlenir.
Eğitim, gezi ve sınavların denetimi
MADDE 25- (1) Meslek birlikleri ile kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen eğitim, gezi ve sınavlar Bakanlığın gözetim ve denetiminde yapılır. Eğitim, gezi ve sınavların ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapılıp yapılmadığını ve sınav komisyonlarının çalışmalarını izlemek ve denetlemek üzere Genel Müdürlük tarafından görevlendirme yapılır. Görevli tespit etmiş olduğu eksiklik ve aksaklıkları eğitim, gezi ve sınavı gerçekleştiren ilgili kurum veya kuruluşlara bildirir ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlar. Sorunlar giderilemediği takdirde denetim sonucunda hazırlayacağı raporda bu hususlara yer verir. Raporu en geç bir hafta içinde Genel Müdürlüğe ibraz eder. Genel Müdürlükçe denetimde görülen eksiklikler giderilmek üzere ilgili kurum veya kuruluşa bildirilir. Buna rağmen eksiklikler giderilmediği takdirde yazılı olarak uyarıda bulunulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mesleğe Kabul ve Mesleğin İcrası
Mesleğe kabul başvurusu ve ruhsatname
MADDE 26- (1) Turist rehberi ünvanı mesleğe kabulle kazanılır ve mesleğe kabul için Kanunun 3 üncü maddesindeki koşullar aranır.
(2) Turist rehberi olmaya hak kazanan adaylar, mesleğe kabul başvurularını Sistem üzerinden e-Devlet vasıtasıyla yaparlar.
(3) Başvuru için gerekli belgeler Sistem üzerinden ilgili kurumlar aracılığıyla otomatik olarak yüklenir. Bu yöntemle yüklenemeyen belgelerin aslı veya resmî kurum ve kuruluşlarca onaylı örneği taranarak Sisteme beyan yoluyla yüklenir. Bakanlıkça gerekli görülen hallerde belgelerin asılları veya onaylı örnekleri istenebilir.
(4) Bakanlık, başvuruda bulunanların durumlarını otuz gün içinde inceler, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatnameyi düzenler, başvuruyu reddettiği hâllerde ret kararı ile gerekçesini Sistem üzerinden başvuru sahibine bildirir.
(5) Başvurusu kabul edilen adaylara ruhsatname dijital olarak düzenlenir. Ruhsatname, turist rehberinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, doğum yeri, doğum tarihi, ülkesel veya bölgesel turist rehberliği, yabancı dil/dilleri, öğrenim durumunu içerecek şekilde fotoğraflı olarak düzenlenir.
(6) Bölge ekletme, bölgesel rehberlikten ülkesel rehberliğe geçme ve dil ekletme başvuruları ile diğer ruhsatname yenileme başvuruları, Sistem üzerinden yönlendirilerek e-Devlet yoluyla yapılır. Başvuru için gerekli belgeler Sistem üzerinden yüklenir.
Bölgesel rehberlik, bölge ekletme ve bölgesel rehberlikten ülkesel rehberliğe geçme
MADDE 27- (1) Bölgesel turist rehberleri, gerekli koşulları yerine getirerek ruhsatnamelerine yeni bölge veya bölgeler ekletebilir. Ancak, yeni bir bölge ekletmek için ruhsatnamesinde yazılı olan bölgede en az iki yıl eylemli turist rehberliği yapmış olmak, uygulama gezisine katılmış olmak ve gezi sonunda yapılan sınavda başarılı olmak şarttır. Bu şekilde tüm bölgeleri tamamlayanlar, ülkesel turist rehberi olmaya hak kazanırlar.
(2) Üniversitelerin turist/turizm rehberliği bölümü bulunan okullar için bölümler halinde uygulama gezisi yapılması durumunda katılımcılar mezuniyet ve diğer koşulları yerine getirmeleri kaydıyla uygulama gezisi yapılan bölgeler için bölgesel turist rehberi olmaya hak kazanırlar ve belgelerini ülkesel turist rehberine çevirmek için herhangi bir zaman sınırlaması olmaksızın kalan uygulama gezilerini tamamlayarak ülkesel turist rehberi olurlar.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında ruhsatnamelerine yeni bir bölge veya bölgeler ekletmek veya bölgesel turist rehberliğinden ülkesel turist rehberliğine geçmek isteyen bölgesel turist rehberleri, bölgesel veya ülkesel turist rehberliğine geçmeye hak kazanmaları halinde durumları Birlik tarafından Bakanlığa bildirilir ve bu kişilere belge verilir. Bölgesel turist rehberleri bölge ekletmeye veya ülkesel turist rehberliğine geçmeye hak kazandıklarına ilişkin belgeyi ibraz etmeleri halinde Bakanlık ilgililerin durumlarını ruhsatnamelerine işler ve ruhsatnameyi ilgili odaya gönderir.
Dil ekletme
MADDE 28- (1) Başvuru tarihinden önceki son beş yıl içinde ÖSYM tarafından yapılan YDS/e-YDS’den en az yetmiş beş puan almış olanlar ile eşdeğerliliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarında bu puana denk yabancı dil yeterlilik belgesine sahip olanlar veya 23 üncü maddeye göre yapılan yabancı dil sınavında başarılı olanların başvuruları üzerine Bakanlık ilgililerin ruhsatnamelerine başarılı oldukları dili ilave eder ve ruhsatnamelerini ilgili odaya gönderir.
Turist rehberi ücretleri
MADDE 29- (1) Taban ücret tarifesi, birlikler ile TÜRSAB’ın görüşleri alınarak Bakanlık tarafından net ücret üzerinden belirlenir ve her yıl 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranından az olmamak kaydıyla artırılarak en geç aralık ayında, izleyen takvim yılının başından itibaren yürürlüğe girmek üzere Bakanlık tarafından ilan edilir. Taban ücretleri tur, paket tur, gece turu ve transfer olarak günlük ve aylık taban ücreti üzerinden belirlenir.
(2) Mesleğin Türkçe olarak icra edilmesi hâlinde, ücretler birinci fıkra kapsamında belirlenen taban ücretin yüzde yetmişinden az olmamak üzere Bakanlık tarafından belirlenir ve ilan edilir.
(3) Taban ücret tarifesi Bakanlığın resmî internet sitesinde duyurulur.
Bakanlıkça meslekten çıkarma ve ruhsatnamenin iadesi
MADDE 30- (1) Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ile mesleğe engel hali ortaya çıkanların durumları, ilgili meslek kuruluşu tarafından en geç on beş gün içinde Bakanlığa bildirilir. Bu kişiler Kanunun 3 üncü maddesinin altıncı fıkrası uyarınca Bakanlık kararı ile meslekten çıkarılır, ruhsatnameleri Bakanlık onayı ile iptal edilir ve karar gerekçesiyle birlikte ilgiliye tebliğ edilerek turist rehberlerinin kayıtlı olduğu odaya ve Birliğe bildirilir.
(2) Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince meslekten geçici men cezası alanlar ile (ç) bendi gereğince meslekten çıkarma cezası alanlara ilişkin bilgiler Birlik tarafından en geç on beş gün içinde Bakanlığa ve TÜRSAB’a bildirilir.
(3) Gerek Birlik gerekse Bakanlık tarafından meslekten çıkarılan turist rehberleri, kararın tebliğ tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde ruhsatnamelerini ilgili odaya iade etmek zorundadır. Oda ruhsatnameyi Bakanlığa iletmekle yükümlüdür.
(4) Bakanlıkça meslekten çıkarılanların durumları işlem yapılmak üzere ilgili meslek kuruluşuna bildirilir.
(5) Kendi istekleri doğrultusunda meslekten çıkmak isteyenlerin ruhsatnameleri Bakanlıkça iptal edilir ve bu durum ilgili meslek kuruluşu ile TÜRSAB’a bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim ve Gözetim
Turist rehberliği hizmetlerinin denetimi
MADDE 31- (1) Turist rehberliği hizmetleri ile ilgili olarak Kanunda öngörülen her türlü denetim, Bakanlıkça yetkili kılınacak personel veya Genel Müdürlüğün talimatı ile il müdürlüklerince yetkilendirilen personel veya meslek kuruluşları tarafından yapılır. Denetimlerin meslek kuruluşları ile iş birliği çerçevesinde yapılması esastır. Denetimlerde iş birliği yapılması amacıyla ihtiyaç duyulması veya talebi halinde TÜRSAB’dan temsilci alınabilir. Bakanlık görevlendireceği yetkililer vasıtasıyla doğrudan denetim yapabilir. Meslek kuruluşları tarafından yapılan denetimlerde de iş birliği yapılması amacıyla ihtiyaç duyulması veya talebi hâlinde il müdürlüklerinden temsilci alınabilir. Katılım olmadığı takdirde, Birlik tarafından yetkilendirilmiş iki denetmen marifetiyle turist rehberliği hizmetleri ile ilgili denetimler gerçekleştirilir. Bakanlık ve meslek kuruluşları gerek gördüğünde kolluk güçlerinden yardım alır.
(2) Meslek kuruluşları tarafından yapılan denetimler, yönetim kurullarınca konusunda uzman kişiler arasından görevlendirilen denetim elemanları tarafından yapılır. Denetime katılacak TÜRSAB yetkilileri de TÜRSAB Yönetim Kurulu tarafından konusunda uzman kişiler arasından görevlendirilir. Denetim elemanlarının tümü için, denetim elemanı olduklarına ilişkin kimlik bilgilerini içeren ve hangi meslek kuruluşunca görevlendirildiklerine ilişkin fotoğraflı tanıtım kartı düzenlenir. Denetim elemanları bu kartlarını denetim sırasında görünür şekilde taşımak zorundadır.
(3) Denetim elemanlarının eğitimi Birlik tarafından yapılır ve bağlı oldukları odalara bildirilir.
(4) Denetim sırasında geçerli çalışma kartı, tur programı, sözleşme örneği, çalışma kartında belirtilen dil veya dillerde, bölgesi dâhilinde hizmet verilip verilmediği, turist rehberliği hizmetinin Kanuna, bu Yönetmeliğe, meslek etik ilkeleri ile Bakanlığın kültür ve turizm politikalarına uygun sunulup sunulmadığı incelenir. Denetimlerde tespit edilen konular düzenlenecek tutanak ile belirlenir ve denetim elemanları tarafından imzalanır.
(5) Bakanlık veya il müdürlükleri yetkililerinin katılımları ile gerçekleştirilen denetimlerde dördüncü fıkradaki hususlar ile birlikte tespit edilen ilgili diğer mevzuata aykırı durumlar da Bakanlık veya il müdürlükleri yetkililerince ayrıca tutanak altına alınır. Turist rehberliği ile ilgili denetimlerde Bakanlık tarafından cezai işlem uygulanacak tutanaklar Bakanlık adına il müdürlükleri tarafından yürütülür. Bakanlık veya il müdürlüğü yetkilileri tarafından turist rehberlerinin denetimine ilişkin tutulan tutanağın bir örneği Birlik tarafından görevlendirilmiş denetim görevlisine verilir.
(6) Denetim sırasında denetim görevlilerine her türlü bilgi ve belgenin ibraz edilmesi zorunludur.
(7) Denetim faaliyetleri; seyahat acentacılığı faaliyetini, turist rehberliği hizmetini veya hizmeti alanları rahatsız edecek ve seyir halindeki araçların güvenliğini tehlikeye düşürecek yerlerde ve zamanlarda yapılamaz.
(8) Bakanlık veya il müdürlükleri yetkililerinin de katılımları ile gerçekleştirilen turist rehberliği hizmetlerine yönelik yapılan denetimlerde;
a) İşletme belgeli seyahat acentalarının, 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununa aykırı fiillerinin tespiti halinde düzenlenecek tutanaklara, aynı Kanunun ilgili maddeleri uyarınca uygulanacak cezai işlemler hazırlanacak rapor ile birlikte denetimi gerçekleştirenler tarafından,
b) İşletme belgesi olmaksızın seyahat acentacılığı faaliyeti gösterdiği tespit edilen kişi ve kuruluşlar hakkında düzenlenen tutanaklara, 1618 sayılı Kanunun ilgili maddeleri uyarınca uygulanacak cezai işlemler denetimin yapıldığı yerin en büyük mülki amirince,
c) Diğer hususların tespit edildiği tutanaklara ilişkin işlemler ilgili kurum ve kuruluşlarca yerine getirilir.
(9) 1618 sayılı Kanuna aykırı fiillerin tutanaklara işlenebilmesi için, denetimlerde Bakanlık veya il müdürlüğü temsilcisinin bulunması esastır.
(10) Meslek kuruluşu tarafından yapılan denetimlere, il müdürlüğü görevlilerinin katılımının sağlanması için her ayın son haftasında bir sonraki ayın denetim programı meslek kuruluşunca il müdürlüğüne bildirilir; TÜRSAB temsilcilerinin de söz konusu denetimlere katılımının sağlanması için en az iki gün öncesinden meslek kuruluşunca TÜRSAB’a yazılı bilgi verilir.
(11) Tutanaklar otokopili ve seri numaralı olarak üç nüshadır.
(12) Hakkında tutanak tutulan şahsın imza atması şartı ile tutanağın bir örneği ilgiliye verilebilir.
(13) Tutanak eksiksiz ve okunaklı olarak doldurulur.
(14) Denetim görevlileri bölümüne denetimi yapan görevlilerin adı, soyadı, görevli olduğu kurum ile ünvanı yazılır ve imzalanır.
(15) Tutanağın iptal edilmesi halinde denetim tutanağının üzerine “İPTAL” yazılır ve denetim tutanağı denetime katılan görevliler tarafından imzalanır ve koçandan koparılmaz.
(16) Denetim görevlileri denetim sonunda tespitlerini bir rapor ile en geç yedi gün içerisinde oda başkanının onayına, oda başkanı ise on beş gün içinde resmî yazı ekinde Birliğe sunar.
(17) Bakanlıkça yapılan denetimlerde, turist rehberiyle ilgili disiplin cezası gerektiren hallerde tutulan tutanaklar işlem yapılmak üzere Birliğe gönderilir.
(18) Denetimlerde, Birlik tarafından hazırlanan ve Bakanlıkça onaylanan tutanak örnekleri kullanılır.
Meslek kuruluşlarının denetim ve gözetimi
MADDE 32- (1) Bakanlık, meslek kuruluşlarının ve iştiraklerinin her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarını müfettişler ve/veya kontrolörler aracılığıyla gerektiğinde ve en geç üç yılda bir zorunlu olarak denetleme yetkisini haizdir. Meslek kuruluşları denetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve belgeyi göstermekle yükümlüdür.
(2) Meslek kuruluşlarının organ üyeleri ile personeli, görevlerini yerine getirirken görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden, meslek kuruluşlarının paralarıyla para hükmündeki evrak, senet ve sair varlıkları ile muhasebe ve muamelata ilişkin her çeşit defter ve evrak ile ilgili olarak işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılırlar.
(3) Birinci fıkrada belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya ikinci fıkrada belirtilen suçlardan dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ya da yapılan denetim bakımından görevi başında kalması sakıncalı görülen meslek kuruluşunun personeli Bakanlık müfettişinin teklifi üzerine üç ay süre ile Bakanlık tarafından geçici olarak görevden uzaklaştırılabilir. Gerekli görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere bu süre Bakanlık tarafından üç ay daha uzatılabilir. Görevden uzaklaştırılan personele, uzaklaştırma süresi boyunca yapılacak ödemelerin üçte ikisi ödenir.
(4) Bu madde kapsamında görevden uzaklaştırılanlar; denetim sırasında veya denetimin tamamlanmasından sonra Bakanlık kararıyla veya haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği ya da mahkûmiyetlerine karar verilmediği takdirde görevlerine dönerler. Görevine iade edilenlerin uzaklaştırma süresi boyunca mahrum kaldığı ödemeleri, kanuni faizleri ile birlikte istihdam edildikleri meslek kuruluşu tarafından ödenir.
(5) Milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hâllerde gecikmede sakınca varsa, birliklerin ve odaların organları Bakanlık tarafından faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten men kararı, yirmi dört saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde, bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.
(6) Bakanlık, bu madde kapsamında açılan davaları katılan sıfatıyla takip edebilir.
Yasak faaliyetler ve organların görevine son verme
MADDE 33- (1) Kanunun 10 uncu maddesinin on altıncı fıkrası uyarınca, meslek kuruluşları amaçları dışında herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Kuruluş amaçları dışında faaliyet gösteren veya Kanunda belirtilen asli görevlerini Bakanlığın uyarısına rağmen yerine getirmeyen meslek kuruluşlarının sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine Bakanlığın veya bu kuruluşların bulundukları yer Cumhuriyet Savcılığının istemi üzerine o yerdeki asliye hukuk mahkemesince karar verilir. Görevlerine son verilen organların yerine Kanun ve ilgili mevzuattaki usul ve esaslara göre en geç üç ay içinde yapılacak genel kurul toplantısına kadar odalar Birlik tarafından, Birlik ise Bakanlık tarafından görevlendirilen üç kişilik kurul tarafından yönetilir. Görevlerine son verilen organ üyelerinin her türlü hukuki ve cezai sorumlulukları saklıdır. Organların bu fıkra hükümleri gereğince görevlerine son verilmesine neden olan ve mahkeme kararında belirtilen tasarrufları hükümsüzdür.
Birlik organlarının işleyişine ilişkin Bakanlıkça yapılan işlemler
MADDE 34- (1) Olağan genel kurul toplantısını zamanında yapmayan birliğin genel kurul işlemleri, Bakanlık tarafından görevlendirilecek üç kişilik kurul tarafından yürütülür ve görevlendirmeyi izleyen iki ay içerisinde olağan genel kurul yapılır.
(2) Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde Birlik yönetim kurulunun Birlik genel kurulunu olağanüstü toplantıya çağırmaması veya haklı nedenlerle çağıramaması halinde, Birlik yönetim kurulu bu durumu en geç on gün içinde Bakanlığa yazılı olarak bildirir. Bu halde olağanüstü toplantıya ilişkin işlem ve faaliyetler, Bakanlık tarafından görevlendirilecek üç kişilik kurul tarafından yürütülür ve görevlendirmeyi izleyen bir ay içinde olağanüstü genel kurul yapılır.
(3) Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (d) bendi kapsamında Birlik yönetim kurulu asıl veya yedek üyelerinin, kurulun karar sayısının altına düşmesi sonucunu doğuracak şekilde istifası halinde; durum Birlik tarafından en geç on gün içinde Bakanlığa yazılı olarak bildirilir. Bu halde üç ay içinde yapılacak seçimlere kadar Birlik, Bakanlık tarafından görevlendirilecek üç kişilik kurul tarafından yönetilir.
(4) Kanunun 10 uncu maddesinin dokuzuncu fıkrasının (a) bendi kapsamında Birlik denetim kurulu asıl veya yedek üyelerinin, kurulun karar yeter sayısının altına düşmesi sonucunu doğuracak şekilde istifası halinde; durum Birlik tarafından en geç on gün içinde Bakanlığa yazılı olarak bildirilir. Bu halde ilk genel kurul toplantısına kadar Bakanlık tarafından bir denetçi görevlendirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Meslek Kuruluşlarına İlişkin Ortak Hükümler
Meslek kuruluşlarının teşekkülü
MADDE 35- (1) Odalar ve odaların üst kuruluşu olan Birlik, Kanunda ve bu Yönetmelikte belirtilen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak üzere kurulan tüzel kişiliğe sahip ve kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur.
(2) Meslek kuruluşları yetkili oldukları il veya coğrafi bölge dışında faaliyette bulunamaz.
Odaların yetki çevreleri
MADDE 36- (1) Turist rehberlerinin, yerleşim yerinin bulunduğu ilde kurulmuş odalardan birine, yerleşim yeri olan ilde oda kurulmamışsa en yakın ilde kurulmuş odalardan birine üye olmaları zorunludur. Ancak daha sonra oda olmayan ilde oda kurulduğu veya yerleşim yerleri değişmesi halinde turist rehberlerinin yerleşim yerlerinin bulunduğu odaya nakil olmaları gerekir.
(2) Hangi odaların hangi illerdeki turist rehberlerini üye olarak kaydedebilecekleri Bakanlıkça belirlenerek meslek kuruluşlarına bildirilir ve resmî internet sitesinde ilan edilir.
(3) Turist rehberleri birden fazla odaya üye olamazlar.
(4) Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri gereğince ruhsatname almaya hak kazananların, ruhsatnameyi aldıkları tarihten itibaren en geç yüz seksen gün içinde odaya üye olmaları zorunludur.
(5) Odaların yetki çevresi coğrafi olarak yakın iller ve çalışma bölgesi dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenir ve resmî internet sitesinden ilan edilir.
Odaların kurulması ve kapatılması
MADDE 37- (1) Kanunun 8 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca tüzel kişiliğe sahip ve kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan oda kurulabilir.
(2) Odaların merkezleri kuruldukları ildir. Aynı ilde birden fazla oda kurulabilir.
(3) Kanunun 8 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince oda kuruluş başvurusu, oda kurulmasını talep eden turist rehberlerinin, odanın kurulacağı ili belirten imzalı dilekçesiyle valiliğe yapılır. Dilekçeye, başvuran turist rehberlerinin T.C. kimlik numaraları ve ruhsatnamelerin onaylı birer örneği ile adli sicil kayıt beyanları eklenir. Valilik, başvuruyu ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde inceleyerek, görüşü ile birlikte Bakanlığa gönderir. Bakanlık, valiliğin talebi üzerine oda kurulduğuna dair bir belge düzenleyerek, kurulan odaya teslim edilmek üzere valiliğe gönderir. Oda kuruluşu tamamlandığında üye olunmak istenen birliğe müracaat edilir. Oda kuruluş koşullarını taşımayan başvurular reddedilir.
(4) Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası hükümleri saklı olmak üzere; kuruluş belgesi alınmadan oda faaliyete geçirilemez. Oda kuruluşu, Bakanlığın ve bağlı olunan Birliğin resmî internet sitelerinde ilan edilir.
(5) Bir ilde oda kurulması halinde, varsa o ilde kurulu başka bir odaya kayıtlı olup kuruluş başvurusu yapmış olanlar ile o ilin yetki çevresinde bulunduğu odaya kayıtlı olanların meslek sicilleri, yerleşim yeri koşulunun yerine gelmiş olması kaydıyla yeni odaya ve bağlı olduğu birliğe devredilir. Devredilen sicillerin birer nüshası devreden odanın arşivinde saklanır.
(6) Üye sayısı ellinin veya il bazında kayıtlı olan toplam turist rehberi sayısının en az yüzde yirmisinin altına düşen odalar, bu durumun tespit edildiği tarihten itibaren altı aylık süre sonunda da devam etmesi hâlinde; iki mali yıl üst üste bilançosu menfi bakiye veren odalar ise ikinci bilançonun açıklanmasını müteakiben ilgili Birlik yönetim kurulunun kararıyla kapatılarak tasfiye edilir ve tasfiye sonucunda kalan malvarlığı ilgili birliğe devredilir.
(7) Kanun hükümleri uyarınca odaların kapatılması halinde, ilgili oda en geç on beş gün içinde Bakanlığa ve Birliğe bildirimde bulunmak zorundadır. Bakanlık kapatılan odaya üye turist rehberlerinin durumlarını değerlendirir ve üye olacakları odayı belirler.
Bölgesel odaların kurulması
MADDE 38- (1) Oda olmayan illerde, yerleşim yeri bölgesel odanın yetki çevresindeki illerde olan en az elli turist rehberinin oda merkezinin bulunacağı ili belirten başvurusu üzerine Bakanlık tarafından tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan bölgesel odalar kurulabilir.
(2) Bölgesel oda kuruluş başvurusu, oda olmayan illerde yerleşim yeri bölgesel odanın yetki çevresindeki illerde olan en az elli turist rehberinin odanın kurulacağı veya merkezinin bulunacağı ili belirten imzalı dilekçesiyle Bakanlığa yapılır. Başvuruda bulunan turist rehberlerinin T.C. kimlik numaraları ve ruhsatnamelerinin onaylı birer örnekleri ile adli sicil belgeleri eklenir. Bakanlık başvuruyu inceler ve uygun gördüğü takdirde bölgesel oda kurulduğuna dair bir belge düzenleyerek, kurulan odaya teslim edilmek üzere bölgesel oda merkezinin bulunduğu valiliğe gönderir.
(3) Bölgesel odalar, odalar hakkındaki hükümlere tabidir.
Organ üyeliklerine ilişkin ortak hükümler
MADDE 39- (1) Meslek kuruluşu organlarına seçilenlerin organ üyeliği, oda üyeliğinin veya turist rehberi sıfatının kaybedilmesi hâlinde sona erer.
(2) Turist rehberleri, odaların yönetim ve denetim; Birliğin ise yönetim, denetim ve disiplin kurullarından sadece birinde görev alabilirler.
(3) Organ üyeleri; organ üyeliklerine seçim dışında, kendilerini, eşlerini veya üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarını ilgilendiren konuların görüşüldüğü toplantılara katılamaz ve oy kullanamazlar. Bu hâllerde toplantı çoğunluğu sağlanamazsa yedek üyeler sırasıyla davet edilerek toplantı çoğunluğu sağlanır.
(4) Birlik başkanı seçilen oda başkanı, oda başkanlığı sıfatını yitirir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Çeşitli hükümler
MADDE 40- (1) Bakanlıkça, meslek kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılarak protokoller imzalanabilir, engellilere yönelik rehberlik hizmeti verilebilir, sosyal ve kamusal nitelikli turist rehberliği hizmetlerinin yürütülmesinde diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılabilir.
Mesleğe yeniden kabul sınavı
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Kanunun geçici 6 ncı maddesi kapsamında yer alanlar Bakanlıkça usul ve esasları belirlenen mesleğe yeniden kabul sınavına kabul edilir.
Yürürlük
MADDE 41- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 42- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.