Yeni anayasa için milat İnsan Hakları Eylem Planı, mevzuat ve idari faaliyetlerini hukuki öngörülebilirlik, şeffaflık ve hesap verilebilirlik ele alırken, mülkiyet hakkı, kazanılmış haklar, suç ve cezanın şahsiliği ve masumiyet karinesine güçlü bir vurgu. Cumhuriyetin 100. pazara girmeye Türkiye'nin bu süreçte temel politika belgesi olacak İnsan Hakları Eylem Planı, yargının bağımsızlığını ve tarafsızlığını, hakimlik teminatını ve adalete erişimi güçlendirecek önemli faaliyetler içinde.
“Özgür birey, güçlü toplum; daha demokratik bir Türkiye ”vizyonu Yayınlar İnsan Hakları Eylem Planı, 11 temel ilke, 9 amaç, 393 hedef, 393 faaliyet öngörüyor.
"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İnsan Hakları Eylem Planı’nın hazırlığında da asıl belirleyici, milletimizin ihtiyaç ve talepleri olmuştur. Her reform, daha özgürlükçü, daha katılımcı, daha çoğulcu demokrasiye ulaşma konusunda milletimizle aramızdaki duygu ve düşünce birliğinin eseriydi, İnsan Hakları Eylem Planı da böyledir. İnsanın onuruna, inancına, değerlerine, hayatına yönelen her türlü tehdide karşı vatandaşlarımızın yanında olmayı sürdüreceğiz. Her zamanki gibi en büyük dayanağımız ve güven kaynağımız, yüzyıllardır farklılıklarını zenginliğe dönüştürerek bu toprakları vatan kılan milletimizin o derin irfanıdır” ifadelerini kullandı.
9 AMAÇ, 50 HEDEF, 393 FAALİYET
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İnsan Hakları Eylem Planı’nın gerisinde geniş tabanlı bir istişare sürecinin olduğunu vurgulayarak, “Milletimizin beklentileri doğrultusunda oluşturulan bu Eylem Planındaki her bir faaliyetin arkasında geniş tabanlı bir istişare süreci vardır. Hazırlık çalışmalarını yürüten arkadaşlarımız, ilgili tüm bakanlıklarımızla, kurumlarla, ekonomi ve iş dünyasıyla, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle, velhasıl milletimizin her kesimiyle bir araya geldiler. Bu sürecin sonunda İnsan Hakları Eylem Planı, 9 amaç, 50 hedef ve 393 faaliyeti içeren bir belge olarak ortaya çıktı. Eylem Planı iki yıllık bir zaman diliminde uygulanmak üzere hazırlanmıştır. Eylem Planında belirlenen her bir faaliyet için sorumlu ve ilgili kuruluşlar ile bu faaliyetler için öngörülen zaman dilimine yönelik takvim de iki hafta içerisinde kamuoyunun bilgisine sunulacaktır. Bugün burada, belgedeki ilke, amaç, hedef ve faaliyetleri, sadece ana hatlarıyla sizlerle paylaşmak istiyorum" dedi.
TEMEL İLKELER
Eylem Planı, hedef ve faaliyetlerden önce 11 temel ilkeyi seslendiriyor. Hükümetin siyasi duruşunu ve devletin taahhütlerini yansıtan bu ilkeler önümüzdeki dönemin pusulası niteliğinde:
1. İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel amacı ve görevi, bu hakları korumak ve geliştirmektir.
2. İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.
3. Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler hiçbir ayrımcılık söz konusu herkesin hukuk önünde eşittir.
4. Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüstçe sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
5. Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kuralları içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.
6. özgür topraklığı, hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde bulaşabilir.
7. Devlet, girişim sosyal girişim ve çalışma hürriyetini rekabete serbest serbest piyasa kuralları ile devlet ilkesi korur ve geliştirir.
8. Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza devinin şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
9. Hiç kimse eleştirisi veya açıklaması yüzünden özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
10. Hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanında tahkim edilir.
11. Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes, etkili kanun yollarına erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.
AMAÇLAR
- Daha Güçlü Bir İnsan Hakları Koruma Sistemi
- Yargı Bağımsızlığı ve Adil Yargılanma Hakkının Güçlendirilmesi
- Hukuki Öngörülebilirlik ve Şeffaflık
- İfade, Örgütlenme ve Din Özgürlüklerinin Korunması ve Geliştirilmesi
- Kişi Özgürlüğü ve Güvenliğinin Güçlendirilmesi
- Kişinin Maddi ve Manevi Bütünlüğü ile Özel Hayatının Güvence Altına Alınması
- Mülkiyet Hakkının Daha Etkin Korunması
- Kırılgan Kesimlerin Korunması ve Toplumsal Refahın Güçlendirilmesi
- İnsan Hakları Konusunda Üst Düzey İdari ve Toplumsal Farkındalık
İNSAN HAKLARI EYLEM PLANINDA YER ALAN BAZI BAŞLIKLAR
- Siyasi Partiler ve Seçim Mevzuatı Çalışması
Demokratik katılımı güçlendirmek amacıyla yazı yazı ve yazı ile ilgili kapsamlı çalışmalar yapılacak.
- Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Çalışmalarına Hız Verilecek
Avrupa Birliğine tam uyumlu irade güçlü bir şekilde yansıtılacak. Karşılıklı hak ve hakkında müzakere hakkında bir önce tamamlanması için birlikte ele alınacak. Avrupa Birliği ile vize serbestisi diyaloğunda beklenen hususlara yönelik çalışmalara hız verilecek.
- Hak ve Özgürlükler Daha Etkin Korunup Genişletiliyor
Hak ve özgürlüklere yönelik standartların yükseltilmesine yönelik ilgili versiyonlar hakkında bilgi alışverişinde bulunabilirsiniz. Ayrıca ifade ve basın özgürlüğünde gazeteci güvenliğine yönelik tedbirler alınacak.
- Uzun Yargılamadan Kaynaklı Mağduriyetler Gideriliyor
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılmasına gerek olmadan doğrudan İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna başvurulabilecek.
- Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu Kuruluyor
İnsan hakları denetiminde denetim ve takibin daha etkili bir şekilde yapılabilmesi için bağımsız bir komisyon kurulacak. Komisyonda barolar, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerden de temsilciler yer alacak.
- Sulh Ceza Hâkimlerinin Kararlarına Dikey İtiraz Usulü Getiriliyor
Sulh ceza hapkimliklerinin tutuklama ve diğer koruma tedbirlerine kararlarına başka bir sulh ceza hâkimi bakmayacak. Dikey itiraz usulü getirilecek.
- Tutuklama Şartları Yeniden Belirleniyor
Tutuklamada ölçülülük ve orantılılık ilkeleri katalog suçların kapsamı daraltılacak. Katalog suçlar bakımından da “somut delile dayanma şartı” getirilecek. Müdafiyle görüşme sınırlayan kanun hükümleri gözden geçirilecek.
- Adli Kontrol Tedbiri Hak ve Özgürlük Temelli Yaklaşımla Revize Ediliyor
Adli kontrol tedbiri belirli aralıklarla incelenecek. Tedbirlere üst süre sınırı getirilmesi ile imza uygulamaya sokulacak teknolojik imkânlar yerine getirilmesi gibi yenilikler hayata geçirilecek. "Konutu terk etmeme" adli kontrol tedbirinde geçen sürenin, sonuç cezanın infazından mahsubu sağlanacak. Ayrıca tutuklama, adli kontrol ile diğer bazı koruma tedbirlerinin yanlış veya haksız halinde bu ceza uygulamadan mağdur olan kişiye tazminat ödenmesi sağlanacak.
- Sulh Ceza Hâkimleri Görevlerinin Niteliğine Göre İhtisaslaşacak
Sulh ceza hâkimliklerinin, idari yaptırım kararlarına karşı başvurularda ihtisaslaşmaları sağlanacak. Tutuklama ve adli kontrol uygulamalarına çocuk olarak sulh ceza hâkimleri ve savcılara düzenli olarak eğitim verilecek. Yetkisizlik, görevsizlik ve merci tayini hallerinde tutukluların yaşadıkları mağduriyetler giderilecek. Yetkisizlik, görevsizlik ve merci tayini gibi tutukluluka itiraz ve gözden geçirmelerde hapishanelerde mağduriyet ve belirsizlikler giderilecek.
- Kişi Özgürlüğü ve Güvenliğine İlişkin Mevzuat Gözden Alınacak
Kişi özgürlüğü ve güvenliğiyle ilgili mevzuat ölçülülük ve orantılılık ilkeleri gözden geçirilecek ve analiz raporu hazırlanacak.
- Arama Uygulamaları Esnasında Kişilik Haklarının Korunması Esas Alınıyor
Üst ve beden aramalarının, insan onurunu zedelemeyecek uygulanmasına yönelik uygulanmasına yöneliktir. Görevlileri ve ceza infaz kurumu personeline düzenli eğitim verilmesine devam edilecek.
- Adli Süreçlerde Bireylerin Onur ve Haysiyetleri ile Özel Hayatlarına Üst Düzey Koruma Sağlanacak
Suçla veya dava konusu olayla ilgisi bulunmayan özel hayatlarına ilişkin hususların yargı kararlarıyla kamuoyuna yansımaması için gereken tedbirler alınacak. İletişimin tespiti ve dinlenmesi şeklindeki koruma tedbiriyle elde edilen kayıtların beraat bitmesi halinde de yok edilmesi sağlanacak. Kişinin onur ve haysiyetine, özel hayatının gizliliğine karşı işlenen fiiller ile iftira ve suç uydurma suçları daha etkin bir şekilde soruşturulacak.
- Siber Suçlar ve Siber Zorbalıkla Daha Etkili Mücadele Edilecek
Siber suçlar ve siber zorbalıkla ve kişilik haklarının sosyal medya üzerinden ihlaline yönelik fiillerle etkin olacak.
- Sadece İfade Almaya Yönelik Gözaltı Uygulamasına Son Verilecek
Vatandaslarımızın mesai saatleri dışı ve hafta sonu sadece ifade bilgi için gözaltına alınma uygulamasına son verilecek ve bu işlemlerin adliyelerinde 7 gün 24 saat yapılabilmesi sağlanacak.
- Hukuk Sistemimize İdari Sulh Usulü Kazandırılıyor
Gerçek ve tüzel kişiler ile devlet arasındaki uyuşmazlıkların en hızlı ve en az maliyetle çözülmesi için idari sulh usulü getiriliyor.
- İdare Karşısında Vatandaş Güçlendirilecek
İdareye başvurularda idarenin cevap verme süresi 60 günden 30 güne indirilecek.
- İdari Yargıda Tarafların Eşitliği İlkesi Güçlendirilecek
İdari dav dosyalardaaya sonradan bilgi ve belgelerin taraflara tebliği zorunlu hale getirilecek. Muhtemel hak kayıplarının önlenebilmesi için, davanın ilgililere uygulandığında ihbarına girecekler giderilecek ve davaya katılan tek başına kanun yoluna başvurulacak.
- Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Şeffaflık ve Öngörülebilirlik Artırılacak
Kamu hizmetlerinin sunumunda uyulacak ve esaslara kategorilerinde düzenlemesi yapılacak.
- Dış Yatırımcı ve Yabancılara Türk Hukuk Sistemi Tanıtılacak
Uluslararası Yatırımcılar ve yabancı kişilere, hakları ile Türk hukuk sistemini anlatan yazılı ve yazılı materyaller kendi dillerinde hazırlanarak erişimlerine sunulacak.
- Teşebbüs Hürriyeti Öngörülebilirlik Çerçevesinde Güçlendiriliyor
Uygulama ve teşebbüs hürriyetine mevzuat ve uygulama, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri analiz edilecek. Bu ilkelere aykırı hükümler yürürlükten kaldırılacak.
- Vergi Suçlarına İlişkin Yeni Düzenlemeler
Vergi suçunun her yıl için ayrı ayrı oluşması yerine tek suçlu suçlama suçlarının hüküm sağlanacak. Etkin pişmanlık hükümlerinin vergi suçları için etkinleştirilmesi sağlanacak.
- Hak Kayıplarının Önlenmesi için Kanun Yollarına Başvuru Süreleri Arasındaki Farklılıklar Gideriliyor
Adli ve idari yargıda itiraz, istinaf ve temyiz olmak üzere kanun yollarına başvuru süreleri yeknesaklaştırılacak. İstinaf ve temyize başvurma sürelerinin sorgulamalı kararın tebliğiyle başlığına geçilecek.
- İdarenin Taraf Olduğu Uyuşmazlıklarda Pilot Dava Usulü Getirilecek
İdari yargıda pilot davada verilecek kararın aynı konudaki uyuşmazlıklar bakımından gerçekleşmesi sağlanacak.
- Mülkiyet Hakkı Daha Etkin Korunacak
Kamulaştırmasız el atmalerine işlem karşı valilikler nezdinde idari bir başvuru yolu getirilecek. Kusuru bulunan kamu görevlilerine karşı idari yaptırım yolu açılacak. Kamulaştırmasız eylemlerinden davaların görülmesi sağlanacak. Bu davalardaılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinin ilgili idareye yükletmede düzenleme yapılacak.
- İmar Uygulamalarından Kaynaklı Mülkiyet Hakkı İhlalleri Önlenecek
Ortaklık payı ve bedelsiz terk uygulamaları bakımından şeffaflık, hesap verilebilirlik ve objektiflik ilkeleri çerçevesinde uygulama birliği sağlanacak. İmar planı izleme ve denetleme sistemi oluşturulacak ve böylelikle parselasyon işlemlerinde İmar Kanunu'nun 18'inci maddesi uygulamasından uygulamak olarak vatandaşların yaşadığı mağduriyetler giderilecek.
- Mülkiyet Hakkının Sınırlandırılmasından Doğan Mağduriyetler Giderilecek
Hukuki öngörülebilirlik ve belirliliğin güçlendirilmesi için yaptırılması için imar planlarındaki uygulamada mağduriyetlerin giderilmesi gerekli tedbirler alınacak.
İmar planlarında, kamu hizmetine mülkiyet hakkına getirilen sınırlandırmalar ile hukuki yaptırmadan mağduriyetler giderilecek.
- İdari Uygulamalardan Kaynaklı Mülkiyet Hakkı İhlalleri Önlenecek
Tapu siciline idareler tarafından konulan kamusal kısıtlamalar, elektronik ortamda malik ve ilgililerin bilgi ve erişimine sunulacak. Abonelik sözleşmelerinden alınan güvence bedelinin, verilen hizmetin türüne göre öngörülecek birim miktar üzerinden belirlenmesi ve alındığı tarihteki değerini koruyacak şekilde iadesi sağlanacak.
- Yargıda Adli Yardım Hizmetleri Geliştirilecek
Yargılama giderlerini karşılayamayacak durumda olanlar için adli yardıma erişilmesi kolaylaştırılarak e-devlet üzerinden başvuru imkânı getirilecek.
- Yargı Kararları Kamuoyunun Erişimine Sunulacak
Bütün yargı kararları kişisel veriler korunarak yayınlanacak.
- Gerekçeli Karar Hakkı Güçlendiriliyor
Yargı kararlarının yeterli, ikna edici ve anlaşılabilir olması sağlanacak. Bu hususta HSK’nın denetim alanı genişletildiği gibi istinaf dairelerine de bozma yetkisi tanınacak.
- İdare Mahkemelerinde Gerekçeli Kararlar En Geç 30 Gün İçinde Yazılacak
İdari yargıda gerekçeli kararın otuz gün içinde yazılmasına ilişkin mevzuat düzenlemesi yapılacak.
- Yargı Mensuplarının Terfi ve Teftiş Mekanizması Yeniden Yapılandırılacak
Terfi ve teftiş mekanizması; kararların yeterli gerekçeyle yazılıp yazılmadığı, isabet oranı, insan haklarına duyarlılık ve bilirkişi görevlendirme sürecinde kanunun aradığı şartlara gösterilen hassasiyet gibi objektif performans kriterleri çerçevesinde yeniden yapılandırılacak.
- İhtisas Mahkemeleri Hâkimlerinin Çalışma Sürelerinde Davaların Tamamlanma ve İsabet Oranı Dikkate Alınacak
Başta kadastro mahkemeleri olmak üzere, hâkimlerin ihtisas mahkemelerinde çalışma süreleri, davaların tamamlanma durumu da dikkate alınarak tespit edilecek, tayin olunacak yeni görev yerleri ise dosyaların bitirilme ve isabet oranına göre belirlenecek.
- Yüksek Yargı Üyeliği için Yaş Şartı Getiriliyor
Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçilebilmek için en az 45 yaş ile birinci sınıf olmanın yanı sıra belirli bir kıdem şartı getiriliyor.
- Yargıda Belli Görevlere Atanabilmek için Asgari Kıdem Şartı Getirilecek
İlk derece ve istinaf mahkemelerinde Cumhuriyet başsavcılığı, adalet komisyonu başkanlığı, ağır ceza, ticaret ve idare mahkemeleri başkanlığı ve sulh ceza hâkimliği gibi görevlere atanabilmek için asgari mesleki kıdem şartı getirilecek.
- Yargı Mensuplarına Yönelik Sürekli ve Zorunlu Eğitim Modeline Geçiliyor
Yargı mensuplarının bilgilerinin güncelliğini ve mesleki gelişimlerini sağlamak amacıyla sürekli ve zorunlu eğitim modeline geçilecek. İnsan hakları farkındalıklarını en üst düzeyde tutmak amacıyla meslek öncesi ve meslek içi eğitim faaliyetlerinde Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihatlarına da yer verilecek.
- Anayasa Mahkemesi ve AİHM Kararları İlgili Hâkim ve Savcılara Bildirilecek
Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararlarına UYAP üzerinden erişim imkânı sağlanacak. Bu kararlar başvuruya konu kararı veren ve kanun yolu incelemesini yapan hâkim ve savcılara bildirilecek.
- Yargı Mensuplarının AİHM Nezdinde Staj İmkânları Artırılacak
Hâkim, savcı ve avukatların AİHM, Avrupa Konseyi ve diğer uluslararası insan hakları mekanizmaları nezdinde staj ve çalışma ziyareti yapma imkânları geliştirilecek.
- İhtisas Mahkemelerine Atanan Hâkimlere Görev Öncesi İlgili Alanda Eğitim Verilecek
İlk defa ihtisas mahkemelerine atanan hâkimlere göreve başlamadan önce ihtisas alanıyla ilgili eğitim verilecek.
- Hâkim ve Savcı Yardımcılığı Getiriliyor
Hâkim ve savcıların mesleğe hazırlık döneminin daha etkin hale getirilmesi ve mesleki tecrübenin artırılması için hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesi ihdas edilecek.
- Hâkim ve Savcıların Mesleğe Girişlerinde İletişim Becerileri Gözetilecek
Hâkim ve savcı adaylarının mesleğe giriş sürecinde iletişim becerileri ve stres yönetimine ilişkin kabiliyetleri de dikkate alınacak.
- Hâkim ve Savcılar “Staj Eğitim Merkezi” Olarak Belirlenen Adliyelerde Staj Yapacak
Hâkim ve savcı adaylığı döneminde adliye stajları “Staj Eğitim Merkezi” olarak belirlenen adliyelerde yapılacak.
- Hâkim ve Savcı Adayları Anayasa Mahkemesinde de Staj Yapacak
Hâkim ve savcı adayları ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesi’nde staj imkânı sağlanacak.
- İnsan Hakları Araştırma Bursu Verilecek
Hâkim, savcı, avukat, kamu görevlileri ve akademisyenler ile lisans veya lisansüstü eğitim alanların başta insan hakları olmak üzere farklı hukuk disiplinlerinde yurt dışında eğitim görmeleri için “İnsan Hakları Araştırma Bursu” sağlanacak.
- Savunma Hakkı Güçlendiriliyor
İddianameler mağdur ve müştekilere de tebliğ edilecek. İdari davalarda dosyaya giren bilgi ve belgelerin taraflara tebliği zorunlu hale getirilecek. Ceza yargılamasında müdafinin dosyayı inceleme yetkisine yönelik kısıtlama kararlarına üst süre sınırı getirilirken avukatların dosyalardan bilgi ve belge temin etmelerine ilişkin yasal yetkileri genişletilecek.
- Kamu Avukatlarının Özlük Hakları İyileştirilecek
Kamu avukatlarının çalışma esasları gözden geçirilecek ve özlük hakları iyileştirilecek.
- Avukatlık Stajyerlerinin Sorunları Çözülecek
Kamu çalışanlarının mesleklerini icra ederken aynı zamanda avukatlık stajı yapabilmelerine imkân sağlanacak.
- Hastanelerde Adli Muayeneler Ayrı Birimlerde Yapılacak
Hastanelerde, adli muayeneye özgü birim ve fiziki mekânlar ile cinsel saldırı mağdurlarına özel merkezler ve kadın destek birimleri yaygınlaştırılacak.
- Geri Gönderme Merkezlerindeki Barınma Koşullarına İlişkin Etkili Başvuru Yolu Getirilecek
Geri gönderme merkezlerindeki barınma koşullarına ilişkin şikâyetleri incelemek üzere etkili bir başvuru yolu oluşturulacak.
- Kadına Karşı İşlenen Suçlara İlişkin Ağırlaştırıcı Sebeplerin Kapsamı Genişletiliyor
Eşe karşı işlenen suçlara ilişkin kanunda öngörülen cezayı artıran sebepler boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletilecek.
- Daha Etkin Bir Koruma için Tek Taraflı Israrlı Takip Fiilleri Ayrı Bir Suç Olarak Düzenlenecek
Kadınlara yönelik şiddetle çok yönlü mücadele kapsamında tek taraflı ısrarlı takip fiillerine ilişkin Türk Ceza Kanununda ayrı bir düzenleme yapılıyor.
- Şiddet Mağduru Kadınlar için Avukat Görevlendirilecek
Şiddet mağduru kadınlar için avukat görevlendirilmesi imkânı getirilecek. Adli yardım hizmetlerinden yararlanma koşulları kolaylaştırılacak.
- Boşanma Davalarının Makul Sürede Çözülmesine Yönelik Önlemler Alınacak
Boşanma davalarının uzun sürmesinden kaynaklı mağduriyetleri giderecek düzenlemeler yapılarak uyuşmazlıkların derinleşmesinin önüne geçilecek.
- Kişisel Verilerin Daha Etkin Korunması Sağlanacak
Kişisel Verileri Koruma Kanunu, Avrupa Birliği standartları ile uyumlu hale getirilecek. Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun idari para cezası kararlarına karşı sulh ceza hâkimlikleri yerine idari yargıya başvuru imkânı sağlanacak.
- Gayrimenkul Satışları Noterler Tarafından Yapılabilecek
Gayrimenkul satış sözleşmelerinin noterler tarafından da yapılabilmesine imkân sağlanacak.
- Noterlik İşlemlerinde Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi uygulamaya Konulacak
Noterlik işlemlerinde dijital dönüşüm hızlandırılacak. Ayrıca bu işlemlerde sahteciliği tamamen ortadan kaldıracak olan Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi uygulamaya konulacak.
- İcra Dairelerinde Kâğıtsız Ofis Ortamına Geçilecek
Elektronik ortamda yapılan icra takip işlemlerinin sayısı artırılacak ve icra dairelerinde kâğıtsız ofis ortamına geçilecek.
- Borçluya Haczedilen Malını Satma İmkânı Getiriliyor
Alacaklıların menfaati de gözetilmek suretiyle borçluya haczedilen malını satma imkânı getirilecek.
- Arabuluculuk Uygulaması Genişletiliyor
Arabuluculuk merkezlerinin kurulmasına ve denetlenmesine ilişkin standartlar getirilecek. Arabulucuların farklı alanlarda ihtisaslaşması sağlanacak.
- Özel Hukuk Tüzel Kişileri Bilirkişilik Yapabilecek
Öncelikle taşınmaz ve motorlu taşıt değerleme ile muhasebe alanlarında olmak üzere özel hukuk tüzel kişilerinin bilirkişilik yapabilmelerine ilişkin uygulama geliştirilecek.
- Spor Tahkim Kurulları Yeniden Yapılandırılıyor
Spor tahkim kurullarının yapısı ve işleyişi AİHM kararları da dikkate alınarak yeniden düzenlenecek.
- Kamu İhale Mevzuatı Gözden Geçirilecek
Kamu ihalelerinde rekabetin sağlanması ve şeffaflığın artırılması amacıyla Kamu İhale Mevzuatı gözden geçirilecek.
- Çarşı ve Mahalle Bekçilerine Düzenli İnsan Hakları Eğitimi Verilecek
Kolluk görevlileri ile çarşı ve mahalle bekçilerine zor ve silah kullanımı ile kötü muamele teşkil edebilecek durum ve eylemler hakkında düzenli olarak eğitim verilecek.
- Hükümlülerin Aileleriyle Bağları Güçlendirilecek
Hükümlülerin cezalarının mümkün olduğu ölçüde ailelerinin kolaylıkla ulaşabileceği yerlerde infaz edilmesi ve bu suretle aile bağlarını sürdürmeleri sağlanacak. Açık görüş ve e-görüş imkânları artırılacak.
- Hükümlü ve Tuttukların Haberleşme ve Yayınlara Erişimlerine İlişkin İmkânlar Artırılacak
Hükümlü ve tutukluların mektuplarına, avukatları ile yazışmalarına, süreli ve süresiz yayınlara erişimlerine ilişkin uygulamadan kaynaklı sorunlar giderilecek. Ceza infaz kurumlarında kampüs kütüphaneleri kurulacak ve eserlerin dijital ortamda seçilip talep edilmesi imkânı getirilecek.
Ceza infaz kurumlarında dijital dönüşüm gerçekleştirilecek Hükümlü ve tutukluların yakınları ile görüntülü görüşme, mektup alıp gönderme, dilekçe verme ve sağlık durumunu takip etme gibi bazı işlemlerin teknolojinin imkânlarından yararlanılarak yürütülmesi sağlanacak.
- Kamuya Personel Alımında Artık Adayların İnsan Hakları Hukuku Bilgisi de Ölçülecek
Kamu Personeli Seçme Sınavı, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı, Hâkim ve Savcı Adaylığı Sınavı gibi sınavlarda, adayların insan hakları hukuku alanındaki bilgileri de ölçülecek.
- Vatandaş Dostu Adliye Anlayışı Geliştirilecek
Adliyelerde halkla ilişkiler büroları kurulacak, ön büro ve danışma masaları yaygınlaştırılacak.
- Çocuk ve Aile Dostu Adalet Merkezi Modeli Geliştiriliyor
Aile ve çocuk mahkemelerinin müstakil bir kampüs içinde bulunacağı yeni bir adliye mimarisi modeli geliştiriliyor.
- Tüzel Kişi Vesayet Sistemi Getiriliyor
Uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamındaki kimsesiz çocukların bakım ve gözetiminde tüzel kişi vesayet sistemi hayata geçirilecek.
- İstanbul’da Birleşmiş Milletler Gençlik Merkezi Kurulacak
Birleşmiş Milletler 2030 Gençlik Stratejisi’nin etkin bir şekilde uygulanması hedefine de katkıda bulunmak üzere İstanbul’da bir Birleşmiş Milletler Gençlik Merkezi kurulmasına yönelik çalışmalara hız verilecek.
- Gençlik Hizmetleri Güçlendirilecek
Gençlik merkezleri, gençlik kampları ve yaygın eğitim programları başta olmak üzere kaliteli ve erişilebilir gençlik çalışmaları yoluyla gençler desteklenecek.
- Sosyal Medya Okur-Yazarlığı Bilinci Geliştirilecek
Başta gençler olmak üzere her yaştan kişilere yönelik hukuk ve sosyal medya okur-yazarlığı bilinci geliştirilecek.
- Engelli Öğrenciler Yurtlarda Ücretsiz Kalabilecek
Engelli öğrencilerimizin kamuya ait yurtlarda ücretsiz barındırılması sağlanacak.
- Engellilerin Kamuda İstihdamı Genişletilecek
Engellilerin üst kademe kamu yöneticiliği ile mesleklerine uygun kamu görevlerinde istihdamını zorlaştıran hükümler gözden geçirilecek.
- Küçük Yaşlardan İtibaren İnsan Hakları Eğitimi Geliştirilecek
İnsan hakları bilincinin küçük yaşlardan itibaren yerleşmesi amacıyla ilk ve orta öğretimde insan hakları konulu ders programları geliştirilecek.
- Hukuk Eğitiminin Kalitesi Artırılacak
Hukuk fakültelerine girişte uygulanan 125 bin başarı sıralaması şartı önümüzdeki yıl 100 bin olarak uygulanacak. Süreç içerisinde bu başarı sıralaması şartı kalite odaklı daha da iyileştirilecek.
- Hukuk Araştırmaları Enstitüsü Kurulacak
İnsan hakları hukukuyla ilgili uluslararası gelişmeleri takip etmek ve hukuki olgulara ilişkin toplumsal talep ve ihtiyaçları dikkate alarak yeni politika önerileri geliştirmek üzere “Hukuk Araştırmaları Enstitüsü” kurulacak.
- Toplantı ve Örgütlenme Hakkına İlişkin Görevlilerine Eğitim Verilecek
Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının yasaklanması ve müdahale uygulamalarına ilişkin mülki idare amirleri ve kolluk görevlilerine yönelik uluslararası standartlar dikkate alınarak farkındalık artırıcı eğitim faaliyetleri gerçekleştirilecek.
- Sivil Toplum Kuruluşları ile Düzenli Olarak Bir Araya Gelinecek
İnsan haklarının geliştirilmesini amaç edinen ve bu doğrultuda çalışan birey ve sivil toplum kuruluşlarıyla periyodik görüşmeler yapılacak. Bu kuruluşların çalışmalarında her türlü kolaylık sağlanacak.
- Kamu Görevlilerinin İnsan Hakları Farkındalığı Artırılacak
İnsan hakları odaklı yönetim ve uygulama örnekleri teşvik edilecek, insan haklarına duyarlı çalışmaları olan kamu görevlileri ödüllendirilecek. Mülki idare amirleri ile üst kademe kamu yöneticilerine insan hakları duyarlılığını artırmaya yönelik faaliyetler yapılacak. Kamu görevlilerinin toplumun tüm kesimleriyle iletişimleri geliştirilecek.
- Kamu Görevlileri Sosyal Medya Etik İlkeleri Belirlenecek
Hâkim ve savcılar ile kamu görevlileri için sosyal medya etik ilkeleri, “tarafsızlık” anlayışı esas alınarak belirlenecek.
- Din görevlilerine İnsan Hakları Eğitimi Verilecek
Toplumun insan haklarına duyarlılığını artırmak için din görevlilerine temel insan hakları eğitimi verilecek.
- Gayrimüslim Cemaat Vakıfları Yönetmeliği Gözden Geçiriliyor
Gayrimüslim cemaat vakıfları yönetim kurullarının oluşturulması ve seçimine ilişkin Vakıflar Yönetmeliği’nde düzenleme yapılacak.
- Farklı Din Mensuplarına Kendi Dini Bayramlarında Belli İmkânlar Sağlanacak
Kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilere kendi dini bayramlarında izinli sayılma imkânı getirilecek. Ayrıca ceza infaz kurumlarında da farklı din mensuplarının dini bayramlarında görüntülü görüş, ziyaret, açık görüş gibi uygulamalar sağlanacak.
- Hayvanları Can Olarak Gören Anlayışla Mevzuat Hazırlanacak
Hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini ve hayvanların korunmalarını temin etmek amacıyla onları mal olarak değil can olarak gören bir anlayışla mevzuat düzenlemesi yapılacak.
- İklim ve Çevreye İlişkin Duyarlılığın Kamu Politikalarında Belirleyici Olması Sağlanacak
Sağlıklı ve yaşanabilir çevre, toplum sağlığı gibi alanlarda da insan haklarının korunması güçlendirilecek. Tabii varlıkların korunmasına yönelik kamuoyunda farkındalık artırmak amacıyla iletişim kampanyaları düzenlenecek.
EYLEM PLANI KATILIMCI BİR ANLAYIŞLA HAZIRLANDI
İnsan Hakları Eylem Planı 2019 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan Yargı Reformu Stratejisi ile 11. Kalkınma Planı temelindeki reform ve ilerleme iradesine dayanıyor. Bu kapsamda başlatılan çalışmalar geniş bir istişari zeminde katılımcı bir anlayışla yürütüldü. İHEP hazırlıkları kapsamında 1571 kişinin katılımıyla 5 çalıştay ile 53 toplantı yapıldı.
TOPLANTILAR:
-İş ve Çalışma Dünyasındaki Sivil Toplum Örgütleri ile Sendikalar
-İnsan Hakları Alanındaki Ulusal ve Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları
-Türkiye Barolar Birliği ile Barolar
-Hâkim, Savcı ve Avukatlar
-Hukuk Fakültesi Dekanları ile Akademisyenler
-Gazeteciler
-Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu
-TBMM Adalet ve İnsan Haklarını İnceleme Komisyonları
-Bakanlıklar ile Kamu Kurum ve Kuruluşları
-Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu
-Kamu Denetçiliği Kurumu ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
-Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği Komisyonu
-Gayrimüslim Cemaat Temsilcileri
ANALİZ ÇALIŞMALARI:
-2014-2019 Eylem Planı'nın uygulama sonuçları
-AİHM, Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme kararları
-Avrupa Konseyi ve Birleşmiş Milletlerin ilgili komitelerinin rapor ve tavsiye kararları, Avrupa
-Birliği ülke raporları ile AGİT belgeleri
-Diğer ülkeler Birleşmiş Milletlere sundukları İnsan Hakları Eylem Planları
-İnsan Hakları Eylem Planı:
https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/1/dosya/insan-haklari-ep02-03-202115-14.pdf