Bu çalışma, dünyanın içerisinde bulunduğu durum ve önümüzdeki bütün pandemi süreçleri dikkate alınarak ülkemiz de kamu yapılarında ve kamu yararına olan yapılarda işletme ve tasarım sürecinde uyulması gereken kuralların belirlenmesini içermektedir.
Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) ile ilgili pandemi süreci tüm ülkelerin ani yakalandığı bir durumdur. İnsan yaşamının geçtiği kamusal mekanlardaki mevcut temizlik ve dezenfeksiyon prosedürleri ile projelendirme esasları COVID-19 ve farklı pandemi olasılıklarını tam olarak karşılayamamaktadır. Özellikle, damlacık yoluyla bulaştığı bilinen hastalıklar için binalarda iç hava kalitesinin azami önemi haiz olduğu aşikardır. Dolayısıyla pandemi ile mücadelede uygulanacak eylem planlarında yüzey dezenfeksiyonunun olduğu kadar iç hava kalitesinde mikrobiyal yükün bulaş riskini en aza indirecek şekilde azaltılması çok önemlidir.
Proje sürecinde yapılan araştırmalarda, hiçbir ülkenin elinde salgını engelleyecek şekilde hazırlanmış, denenmiş, doğrulanmış bir metot ve bu doğrultuda yayımlanmış mevzuat ve standart bulunmadığı görülmüştür. Bu süreçte farklı ülkelerin yayımladıkları çalışmaların ya da yaklaşımların birebir aynısının ülkemizde tatbiki de mümkün değildir. Bu noktadan yola çıkarak, ülkemize özgü doğal kaynaklarımız, işgücü kaynağımız ve teknik kabiliyetimiz vs. mevcut yapı stokumuzun özellikleri ile birlikte değerlendirilerek yerli ve milli farklı metotların geliştirilebileceği bir çalışma yapılmıştır.
Virüslerin yüzeylerde yapışma, havada asılı kalma, ortamda belirli bir süre yaşama olasılıkları, nefes-temas gibi çok geniş bulaş alanına sahip olması, mutasyona uğrayarak kendi yaşam ve etkileme süresini uzatabilmesi gibi özellikleri mevcuttur. Bu özellikler göz önüne alınarak farklı yüzeylerdeki temizlik ve dezenfeksiyon prosedürleri ile havalandırma, ısıtma-soğutma ve sıhhi tesisatların mevcut yapılar ve yeni tasarımlardaki yeni düzenlemeleri saptanmıştır.
Mevcut yapılarda, havalandırma, ısıtma-soğutma tesisatı olanların iyileştirilmesi ve olmayanlarda da zorunlu asgari tedbirlerin uygulanması ön görülmüştür. Bunun akabinde de yapılan çalışmalarla ilgili olarak uygulanan standart usul ve esaslarda olması gereken revizyonlar ve geliştirilmesi gerekenler açık olarak belirlenmiştir. Temizlik ve dezenfeksiyon amaçlı uygun malzeme/teknolojinin seçimi ve uygulamasının detayları, gerekli görülen her türlü proje detay gösteriminin yapılması, yürütülen ve ihtiyaç duyulan ARGE açıklamaları, teknik rehberler ve farklı kamu alanları ve uygulamaları için Broşür ve Eylem Planları bu rapor kapsamında yer almaktadır.
PROJENİN AMACI VE KAPSAMI
2003 ve 2012 yıllarında sırasıyla SARS (Şiddetli Akut Solunum Yetmezliği Sendromu) ve MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) salgınlarını takiben 2019 yılı sonunda hızlı bir bulaş ile COVID-19 pandemisine neden olan SARS-CoV-2 virüsleri günlük hayatımızda hijyen kurallarının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur.
Bu projenin amacı, halihazırda yaşanan ve gelecekte de tecrübe edilmesi olası pandemi süreçlerinde kamu ve kamu yararına olan binaların bulaş riskini en aza indirecek şekilde yüzey dezenfeksiyonu ve iç hava kalitesi bağlamında pandemi ile mücadele için uygun malzeme ve teknolojilerin ARGE çalışmaları da dikkate alınarak değerlendirilmesidir.
Binaların pandemi kapsamında mevcut projelendirme kuralları ile önümüzdeki projelendirme esaslarının belirlenerek yapılan binaların daha yaşanılabilir olması ve bunların kısa sürede hayata geçirilebilmesi için gerekli plan ve projelerin üretilmesi, uygulama aşamasında yapılacak iş ve işlemlerin tanımlanması amaçlanmaktadır. Yapılacak olan yenilikler veya değişikliklerin yönetmeliklerle çakışmaması hususuna da dikkat edilerek bu çalışma kapsamında verilmiştir.
Proje kapsamında; mevcut ve yeni yapılacak kamu yapılarında, kamu yararına olan yapılarda ısıtma-soğutma sistemleri bulunan ve bulunmayan binalar, sadece statik ısıtması olan binalar (yani ısıtma dışında hiçbir sistem olmayan binalar), binalarda gri su tesisatı olan yapıların yanında ıslak hacimlerin havalandırması gibi konuların ve mahallerin iklimlendirilmesi gibi konuların ele alınarak ayrıntılı olarak incelenerek çözüm önerileri sunulmuştur. Bunun yanında, okullar, oteller, ibadethaneler gibi yapılarda da çözümlerin ayrı ayrı ele alınarak anlatılması bu projede kapsamında ele alınmıştır.
Rehbere https://webdosya.csb.gov.tr/db/yapiisleri/haberler/rapor_13.11.2020-20201201155743.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.