Uygulama eğitimlerinde kullanılan ilkyardım maketlerinin sayısının katılımcı sayısından az olması nedeniyle hem eğitimciler hem de katılımcılar ilkyardım uygulamalarını maket üzerinde sırayla yapmaktadır. İlkyardım eğitimleri yakın temas olması ve eğitim araç gereçlerinin ortak kullanımı nedeniyle COVID-19 bulaşması açısından risklidir.
COVID-19 Pandemi sürecinde ilkyardım eğitimlerinde yüz yüze eğitim etkinlikleri olabildiğince azaltılmalı, kuramsal dersler çevrimiçi (online) olarak yapılmalıdır.
Kuramsal eğitimlerini çevrimiçi tamamlayan kursiyerler uygulama eğitimine alınmalıdır. İlkyardım uygulamaları öncelikle videolar ile gösterilmeli, gösterim sırasında tüm uygulama basamakları vurgulanmalı, böylelikle maket üzerinde gösterim ve uygulama süreleri kısaltılmalıdır. Taşıma, tespit vb uygulamalarda maketler kullanılmalı, kursiyerler birbirleri üzerinde taşıma, tespit vb uygulama yapmamalıdır.
İlk Yardım Eğitim Merkezlerinde Alınması Gereken Genel Önlemler
» Eğitim merkezinde COVID-19’dan sorumlu yetkili bir personel görevlendirilmelidir.
» Eğitim merkezi girişine ve salonlara görünür yerlere COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve içeride uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
» Eğitim merkezi girişinde her gün eğitmenler dâhil olmak üzere eğitim merkezinde çalışanlar ve kursiyerlerin ateş ölçümü yapılmalı ve kayıt altına alınmalıdır. Ateş ölçen personel tıbbi maske ve yüz koruyucu kullanmalıdır.
Ateşi 38oC’dan yüksek olanlarla öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olanlar içeri alınmamalı, tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
» Eğitim salonlarında kursiyer ve eğitmen sayısı en az 4 metrekareye bir kişi düşecek şekilde planlanmalıdır. Örneğin; eğitim salonu 40 metrekare ise 40/4=10 kişi (eğitmen ve kursiyerler dahil) olacak şekilde hesaplanmalıdır.
» Eğitim merkezinde eğitmenler, kursiyerler ve çalışanlar en az 1 metrelik sosyal mesafeye dikkat etmelidir. Ders aralarında dinlenme alanlarında sosyal mesafe korunmalı ve maske takılmaya devam edilmelidir. Dinlenme alanlarında koltuk sayısı, kişiler arası sosyal mesafeyi koruyacak şekilde (örneğin koltuk sayıları azaltılmalı, birer koltuk atlanarak oturtulmalı) düzenlenmelidir.
» Eğitim merkezine gelen kişiler (eğitmen, kursiyer, diğer çalışanlar ve malzeme getirenler vb.) kuralına uygun ağız ve burnu tamamen kapatacak şekilde maske takmalıdır. Eğitmenlerde dâhil olmak üzere eğitim merkezindeki çalışanlar ve kursiyerler merkezde bulundukları tüm süre ve süreçlerde maske takmalıdır. Maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmelidir. Yeni maske takılırken ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır. Kullanılmış maskeler kapaklı çöp kutularına atılmalıdır. Eğitim merkezinde yeterli sayıda yedek maske bulundurulmalıdır.
» Eğitim merkezine girişte ve eğitim salonlarında el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya bulundurulmalıdır. Doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilmeli, üzerine ekleme yapılmamalı ve boşalanı yenisi ile değiştirilmelidir.
» Eğitim merkezinde eğitmenler, kursiyerler ve çalışanların el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
İlk Yardım Eğitimleri Sırasında Alınması Gereken Önlemler
» Eğitim salonlarında kursiyerlerin oturum planı sosyal mesafe en az 1 metre olacak şekilde yapılmalıdır. Kursiyerler yüz yüze gelecek şekilde karşılıklı oturmamalıdır.
» Eğitimin ilk dersinde COVID-19’dan sorumlu yetkili tarafından eğitim süresince COVID-19’dan korunma konusunda bilgi verilmeli, merkezde uyulması gereken kurallar anlatılmalıdır.
» Dersler sırasında eğitmenler ve kursiyerler arasında en az 1 metre mesafe korunmalı ve maske takılmalıdır.
» Temaslı takibi için sınıflarda aynı kursiyerin aynı yerde oturması sağlanmalıdır.
» Damlacık oluşturması COVID-19 bulaşmasını arttıracağından sınıf içinde yüksek sesle aktivite yapılmamalıdır.
» Kursiyerler gün boyu aynı sınıflarda ders görmeli, sınıf değişikliği yapılmamalıdır. Değişiklik zorunlu ise sınıflar her kullanım sonrası havalandırılmalı, temizlik ve dezenfeksiyonu yapılmalıdır.
» Kursiyerlerin günlük grup etkinliklerinde hep aynı grup ile etkinliğin yapılması sağlanmalıdır.
» Ders araları en az 15 dakika olmalı ve bu süreçte sınıf pencere ve kapı açılarak havalandırılmalıdır. Birden fazla sınıf bulunması durumunda dinlenme alanında kalabalık oluşmaması için ders araları sınıflar sıraya konularak düzenlenmelidir.
» Uygulamalar süresince kursiyer ve eğitmenler eldiven takmalı, her uygulama sonunda eldivenler değiştirilmeli, her uygulamada el antiseptiği kullanılmalıdır.
» Uygulamalar sırasında 1 metreden yakın temas olasılığı varsa kişisel koruyucu ekipmanların kullanılması sağlanmalıdır. Tıbbi maskeye ek olarak gözlük/yüz koruyucu da kullanılmalıdır. Bu ekipmanlar kişiye özeldir. Önce maske sonra gözlük/yüz koruyucu takılır, çıkarılırken önce gözlük/ yüz koruyucu ve en son maske çıkarılır. Bu kişisel koruyucu ekipmanlar, yakın temas gereken uygulama boyunca kesintisiz olarak kullanılmalıdır. Maskeler nemlendikçe ve kirlendikçe yenileri ile değiştirilmelidir. Kullanılmış maskeler kapaklı çöp kutularına atılmalıdır. Kişisel koruyucu ekipmanların giyilmesi ve çıkartılması sonrasında her seferinde uygun el hijyeni sağlanmalıdır. Eller en az 20 saniye su ve sabunla yıkanmalı veya el antiseptiği kullanılmalıdır.
» Maket başında uygulamalar yalnızca eğitmen ve bir kursiyer şeklinde yapılmalıdır. Sosyal mesafe kuralına pratik uygulamalar sırasında da uyulmalıdır. Uygulamalar sırasında maske çıkarılması gerekiyor ise önce eğitmen maskesini çıkararak uygulamayı yapmalı, tekrar maskesini takmalı sonrasında kursiyer maskesini çıkararak uygulamayı yapmalıdır. Aynı anda eğitmen ve kursiyerin maskesiz olduğu yakın temasa izin verilmemelidir.
» Maket başı uygulama sonrası maketler %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyonu sağlanmalıdır. Alkol uygulaması sonrası en az 1 dakika beklenmelidir.
» Eğitim merkezinde COVID-19 vakası olması durumunda o sınıf/salon boşaltılmalı, 24 saat süreyle havalandırılmalı ve boş tutulması sağlanmalıdır. Bunun sonrasında temizliği yapılmalıdır. Salon temizliğini yapacak kişi tıbbi maske, forma ya da tek kullanımlık önlük, yüz koruyucu ve eldiven kullanmalıdır; temizlik görevlisi ellerini yıkadıktan sonra eldiven giymeli ve temizliği eldivenli ellerle yapmalıdır.
» Kursiyerlere çay kahve ikramı karton bardaklarla yapılmalı, su ikramı ise tek kullanımlık şişe veya tek kullanımlık bardak su ile yapılmalıdır. Kişiler içeceklerini çay ocağından kendileri almamalıdır. Servis personeli, servis esnasında sosyal mesafeyi korumalı ve temastan kaçınmalıdır.
» Eğitim merkezinde çay ocağı ve mutfak olması durumunda mutfak, çay ocağı ve servis alanları COVID-19 kapsamında Sağlık Bakanlığı tarafından kafe ve restoranlar için hazırlanan kurallara göre düzenlenmelidir.
Ortam Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırması
» Eğitim başlamadan önce merkezin temizliği günlük olarak yapılmalıdır. Ancak, sık kullanılan alanlar daha sık temizlenmelidir.
» Eğitim merkezinin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri, eğitim araç gereçleri, ilkyardım maketleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silerek dezenfeksiyonu sağlanmalıdır.
» Yüzey temizliği ve dezenfeksiyonu için; virüslere etkinliği gösterilmiş etken maddeleri içeren ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘Biyosidal Ürün Ruhsatı’ bulunan yüzey dezenfektanları kullanılabilir. //cbs.cevresaglik.gov.tr/cevresaglik/Biyosidal/Dezenfektan.aspx
» İlkyardım eğitim ekipmanları ve aletleri düzenli olarak temizlenmeli, %70’lik alkol ile silinmeli, 1 dakika beklendikten sonra kullanılmalıdır.
» Maketlerin gün sonunda temizliği ve dezenfeksiyonu üretici firmalarının önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.
» Tuvaletlere el yıkama ile ilgili bilgilendirici afişler asılmalıdır.
» Tuvalet temizliği için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
» Merkezin tuvalet ve lavabolarında sıvı el sabunu, kağıt havlu, tuvalet kağıdı bulundurulmalı ve bu bölümlerin temizliğinin periyodik olarak yapılması sağlanmalıdır. Tuvaletlerde kullanılan bataryalar, sabunluklar ve kağıt havluluklar mümkünse fotoselli olmalıdır. Hava ile el kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
» Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
» Eğitim merkezi, eğitim salonları pencereler açılarak düzenli bir şekilde sık sık havalandırılmalıdır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan binaların havalandırması %100 doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Klima ve vantilatörler çalıştırılmamalıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi”nde yer alan “COVID-19 Kapsamında Klima/İklimlendirme Sistemlerinde Alınacak Önlemler”e uygun hareket edilmelidir.