Sağlık-Sen Genel Başkanı Semih Durmuş, ''Yıllardan beri sağlık çalışanlarının en önemli sorunları arasında yer alan şiddet, pandemi süreciyle birlikte yüksek öncelikli mesleki risk seviyesine tırmanmış bulunmaktadır.
Sağlıkta şiddet deyip geçmemek lazım. 2021 yılında çok şükür yaşanmadı ama önceki yıllarda maalesef hayatını kaybeden sağlık çalışanları oldu. Geride bıraktığımız yıl içindeyse, ağır bir şekilde yaralananlar, uzun süreli travma nedeniyle meslekten ayrılanlar, aylarca klinik ya da psikolojik tedavi görenler oldu.
Meseleye ciddiyetle yaklaşılması gerektiğini savunuyoruz. Peki, bu şekilde yaklaşılıyor mu? En kestirmeden cevap vermek gerekirse; hayır. Çünkü şiddet olayları azalmıyor, her geçen gün artıyor. Günlük, olay bazlı anlık tepkilerin dışında ortada ne bir çözüm stratejisi var ne de çözüm gayreti.
Sorunun toplumsal boyutu dikkate alındığında, bugünden yarına bir çözüm ortaya konamayacağının kuşkusuz farkındayız. Ancak her zaman ve her koşulda, sorunun üzerine kararlılıkla gitme iradesinin gösterilmesi hem sağlık çalışanlarını umutlandıracak hem de toplumda farkındalık oluşmasına zemin hazırlayacaktır. Kuşkusuz sorunun nihai çözümü, toplumda oluşacak farkındalığın zirveyi görmesi ile mümkün olacaktır.
Aşırı iş yükü, ücret adaletsizliği ve yetersizliği, uzun çalışma süreleri, istihdam yetersizliği, malpraktis gibi sorunlar da sağlık çalışanlarının canını yakıyor, yakmaya da devam ediyor. Temennimiz bu sorunların bir an önce son bulması. 2022 yılında sağlık çalışanlarının her açıdan gün yüzü görmelerini arzu ediyoruz. Bunun için bir an önce hem şiddet sorununa hem de diğer sorunlara neşter vurmak gerekmektedir. Başta şiddet olmak üzere bu sorunlarla yaşamak sağlık çalışanlarının kaderi değildir, olmamalıdır. Sorunlarını çözmek, yüklerini hafifletmek, yüzlerini güldürmek Bakanlığın ve Hükümetin en öncelikli görevleri arasında olmalıdır.
Yıl boyunca yaşanan 190 şiddet vakasının 143’üne hasta ve hasta yakınları neden oldu. Yani sağlıkta şiddet olaylarının yüzde 75’inin baş faillerini hasta ve hasta yakınları oluşturmaktadır. Hep söylediğimiz gibi bu trajik durum, nitelikli sağlık hizmetini sekteye uğratmakta, hasta – çalışan ilişkisine ve güven ortamına darbe vurmaktadır.
Bunlara ek olarak, 13 şiddet olayında idareci pozisyonundaki kimseler yer alırken, 34 olaya magandaların imza attığını görüyoruz. 190 şiddet olayının 162’si hem sözlü hem fiili, 22’si sözlü, 5’i mobbing, 1’i ise taciz şeklinde cereyan etmiştir.
Yıl boyunca yaşanan olaylarda şiddetin adresinin çoğu zaman hastaneler, özellikle de acil servisler olduğunu görüyoruz. 12 ay boyunca vuku bulan 190 şiddet olayının 146’sı buralarda yaşandı. Öte yandan 13 olay aile sağlığı merkezlerinde, 31 olay ise saha çalışmaları esnasında meydana geldi. Sahada meydana gelen olayların mağdurlarının çoğunlukla 112 çalışanları olduğunu belirtmek isterim.
En çok şiddete maruz kalanlar ise hasta ve hasta yakınları ile en çok muhatap olanlar yani doktor ve hemşireler. 2021 yılında 92 doktor ve 59 hemşire şiddet olaylarının mağduru oldu. Mağdurların; 50 güvenlik görevlisi ve 46 112 çalışanı ve 69 da diğer sağlık çalışanı şeklinde sıralandığını görüyoruz.
Geçtiğimiz yıl 124 saldırgan hakkında herhangi bir işlem yapılmazken, 135 saldırgan gözaltına alınıp serbest bırakıldı. Sadece 41 saldırgan tutuklanırken, 3 saldırgana ise para cezası verildi. Geri kalanlar hakkında da adli soruşturma başlatılmıştır. Bu tablo, yargının, sağlıkta şiddet uygulayanlara oldukça müsamahakar yaklaştığını apaçık bir şekilde ortaya koymaktadır.
Gerçekte yaşanan şiddet olaylarının bu rakamların çok daha üstünde olduğunu biliyoruz. Elbette bu hakikati Bakanlık da biliyor. Bu da şu demek oluyor; acil önlem alınmadığı taktirde, sağlık çalışanlarını tehdit eden şiddet sorunu, sistemi kilitlemeye yönelik bir sorun olmaya doğru hızla ilerliyor. Kararlı çözüm iradesinin ortaya konmadığı her gün 1 milyon sağlık çalışanına zarardır, millete zarardır, Türkiye’ye zarardır.'' dedi.