Cumhurbaşkanının 10.03.2023 tarihli ve 2023/121 sayılı kararı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin yenilenmesine karar verilmiş olup, anılan karar Resmî Gazete’nin 10.03.2023 tarihli ve 32128 Mükerrer sayılı nüshasında yayımlanmıştır.
Kurulumuzun 10.03.2023 tarihli ve 2023/90 sayılı kararıyla, birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminin 14 Mayıs 2023 Pazar günü, Cumhurbaşkanı Seçiminin ikinci oylamaya kalması durumunda 28 Mayıs 2023 Pazar günü yapılmasına karar verilmiştir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkilerini düzenleyen 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının onyedinci bendinde; “Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin, muhtarlık seçimleri hariç, oy kullanmalarını sağlamak için seyyar sandık kurulu kurulmasına, oy kullanılmasına, sayım ve döküm ile birleştirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek.” hükmü yer almaktadır.
Bu nedenle, 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi ile ikinci oylamaya kalması durumunda 28 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçiminde, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin oy kullanmalarını sağlamak için seyyar sandık kurulu kurulmasına, seçmenlerin seyyar sandık kurulu için kayıt ve güncelleme işlemlerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla hazırlanan karar taslağı Kurulumuza sunulmuş olmakla, konu incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 79’uncu maddesi ile seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevinin Yüksek Seçim Kuruluna verildiği nazara alınarak 298 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının onyedinci bendine ilişkin usul ve esaslar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Yüksek Seçim Kurulunun; 13.03.2023 tarihli, 2023/99 sayılı kararı ile kabul edilen Seçim Takviminde;
20 Mart 2023 Pazartesi;
“Seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için hastalığı ve engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin bir yakını tarafından seyyar sandık kurulu talep formu ile ilçe seçim kurulu başkanlığına veya ilçe seçim kurulu başkanlığına gönderilmek üzere muhtarlığa başvurmalarının başlaması (298/14-17).”
2 Nisan 2023 Pazar;
“Seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin bir yakını tarafından seyyar sandık kurulu talep formu ile ilçe seçim kurulu başkanlığına veya ilçe seçim kurulu başkanlığına gönderilmek üzere muhtarlığa başvurularının son günü.”
17 Nisan 2023 Pazartesi;
“İlçe seçim kurullarınca seyyar sandık oluşturma ve hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin seyyar sandıklara işlenmesi ve ilişkilendirileceği sandık kurulunun belirlenmesi çalışmalarına başlanması.”
2 Mayıs 2023 Salı;
“Yurt içi sandık kurullarının oluşum işlemlerinin tamamlanması, oluşumda görev alanlara bu hususun bildirilmesi ve seçim işlerinde görevlendirileceklere ilişkin eğitim çalışmalarına başlanması (298/24-1).”
Yüksek Seçim Kurulunun 13.03.2023 tarihli, 2023/100 sayılı kararı ile kabul edilen Yurt İçi Seçmen Kütüğünün Güncelleştirilmesi Usul ve Esasları başlıklı 140/I sayılı Genelge’nin; “Muhtarlık bölgesi askı listelerinin askıya çıkarılma yeri, askı süresi, askıdan indirme” başlıklı 3’üncü maddesinde; “Seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin bir yakını tarafından www.ysk.gov.tr internet adresinde bulunan veya ilçe seçim kurullarından temin edilecek “seyyar sandık kurulu talep formu” ile ilçe seçim kurulu başkanlığına veya ilçe seçim kurulu başkanlığına gönderilmek üzere muhtarlığa başvuruları, askı başlangıç tarihi olan 20 Mart 2023 Pazartesi günü saat 08.00 ile 2 Nisan 2023 Pazar günü saat 17.00 arasında yapılır.
Bu başvuruda; “Seyyar sandık kurulu talep formu” ile birlikte “engeli nedeniyle yatağa bağımlı olduğu” veya “hastalığı sebebiyle yatağa bağımlı olduğu” ibaresinin yer aldığı sağlık raporunun ibrazı gereklidir. Ancak bir önceki seçimde kalıcı olarak yatağa bağımlı olduğu tespit edilerek seyyar sandık seçmen listesine dahil edilmiş seçmenler ile Sağlık Bakanlığından elektronik ortamda alınan verilerden kalıcı olarak yatağa bağımlı olduğu tespit edilen seçmenlerden müracaatları halinde yeniden sağlık raporu istenmez.”
“Sandık bölgesi ve yeniden sandık bölgesi oluşturulması” başlıklı 12’nci maddesinin son fıkrasında; “Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için ilçe seçim kurulu başkanlığınca yeteri kadar seyyar sandık oluşturulur.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Bununla birlikte “engeli nedeniyle yatağa bağımlı olduğu” veya “hastalığı sebebiyle yatağa bağımlı olduğu” ibaresinin yer aldığı sağlık raporlarında;
a) Yatağa bağımlılığın tıbbi sebebinin, b) Yatağa bağımlılığın kalıcı olup olmadığının,
c) Yatağa bağımlılığın süresinin belirtilmesi ve raporların ıslak imzalı veya elektronik imzalı ve barkodlu şekilde düzenlenmesi ve tereddüt halinde barkod kontrolünün ilçe seçim kurulu başkanlığınca yapılması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen Kanun hükmü, Genelge hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde;
1- Seyyar sandık kurulu seçmen listelerine, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerden sadece il ve ilçe merkezlerinde ikamet edenlerin kaydedilebileceğine,
2- Köyler ve beldelerde kayıtlı seçmenler ile 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmiyedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında köy veya beldeden mahalleye dönüşen yerlerdeki seçmenlerin seyyar sandık kurulu seçmen listesine kaydolmak için talepte bulunamayacaklarına,
3- Görme ve işitme engelli olan seçmenlerin sadece bu engelleri nedeniyle seyyar sandık kurulu seçmen listesine eklenemeyeceğine,
4- Bir sandıkta oy kullanacak azami seçmen sayısının yirmibeş (25) olarak belirlenmesine, yirmibeş (25) seçmenin üzerinde de seyyar sandık belirleme yetkisinin ilçe seçim kurulu başkanına ait olduğuna karar verilmesi gerekmiştir.
S O N U Ç
Açıklanan nedenlerle;
1- Seyyar sandık kurulu seçmen listelerine, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerden sadece il ve ilçe merkezlerinde ikamet edenlerin kaydedilebileceğine,
2- Köyler ve beldelerde kayıtlı seçmenler ile 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmiyedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında köy veya beldeden mahalleye dönüşen yerlerdeki seçmenlerin seyyar sandık kurulu seçmen listesine kaydolmak için talepte bulunamayacaklarına,
3- Görme ve işitme engelli olan seçmenlerin sadece bu engelleri nedeniyle seyyar sandık kurulu seçmen listesine eklenemeyeceğine,
4- Bir sandıkta oy kullanacak azami seçmen sayısının yirmibeş (25) olarak belirlenmesine, yirmibeş (25) seçmenin üzerinde de seyyar sandık belirleme yetkisinin ilçe seçim kurulu başkanına ait olduğuna,
5- Karar örneğinin;
a) Seçime katılabilecekleri tespit ve ilân edilen siyasi parti genel başkanlıklarına gönderilmesine,
b) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Kurulumuzun www.ysk.gov.tr adresinde yayınlanmasına,
c) Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine,
ç) Resmî Gazete’de yayımlanmasına,
d) "Sonuç" bölümünün, Yüksek Seçim Kurulu duyurusu olarak ilân edilmek üzere Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna gönderilmesine 15.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.