Adaylar, başvurularını elektronik ortamda ÖSYM Başvuru Merkezleri aracılığıyla veya bireysel olarak ÖSYM'nin https://ais.osym.gov.tr internet adresinden veya ÖSYM Aday İşlemleri Mobil uygulamasından yapabilecek.
2022-ALES/2: Kılavuz ve Başvuru Bilgileri ile ilgili detaylara https://www.osym.gov.tr/TR,23836/2022-ales2-kilavuz-ve-basvuru-bilgileri-24062022.html linkinden ulaşabilirsiniz.
1. GENEL BİLGİLER, TEMEL İLKE VE KURALLAR
1.1. Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES),
• Ülkemizde lisansüstü eğitime girişte,
• Yurt dışına lisansüstü eğitim için gönderilecek adayların seçiminde,
• Teknik öğretmenler için mühendislik tamamlama programlarında (“Teknik Öğretmenler İçin Düzenlenecek Mühendislik Programlarının Uygulama Esas ve Usulleri Yönetmeliği” uyarınca Mühendislik Tamamlama yerleştirme işlemleri için ALES-Sayısal puanının en az 50 olması gerekmektedir. Adaylar, ALES puanlarını geçerlilik süresi içinde kullanabileceklerdir.) ilgili kurumların kullanacakları puanları veren bir sınavdır. Sınavda alınan puanlar, istenildiğinde yukarıda sayılan amaçlar için ilgili kurumlara adaylar tarafından verilecektir. Bu kılavuz; sınava başvuru, sınavın uygulanması ve sınav sonuçlarının değerlendirilmesi esaslarını kapsamaktadır.
1.2. Sınava; bir lisans programından mezun olabilecek durumda bulunanlar, lisans programını bitirenler ile denklik belgesi almış olmak kaydıyla yurt dışında lisans eğitimi görmüş olanlar başvurabilirler.
1.3. Sınavda sayısal ve sözel testler uygulanacaktır. Sınav, saat 10.15’te başlayacak ve cevaplama süresi 150 dakika (2,5 saat) olacaktır.
1.4. Sınav, 81 il merkezi ile Lefkoşa (sadece ALES/1 Sınavı) ve Kırgızistan-Bişkek’te (sadece ALES/1 Sınavı) yapılacaktır. Bişkek’te sınav Türkiye saati ile 10.15’te başlayacaktır.
1.5. Bu sınavın sonuçları, açıklandığı tarihten itibaren 5 yıl süreyle geçerlidir.
1.6. Yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi kadrolarına atanabilmek için, alanındaki puan türünde yüz üzerinden yetmiş puan alan adaylar başarılı sayılırlar. Başarılı olan adaylar, “Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te belirtilen genel ve özel şartları taşımaları hâlinde giriş sınavlarına başvurabilirler. 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun kapsamında ilk defa öğretim görevlisi kadrolarına yapılacak atamalarda, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği ile Eczacılıkta Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği hükümlerine göre uzmanlık eğitimi almaya hak kazananların araştırma görevlisi kadrolarına atanmalarında, devlet hizmeti yükümlülüğü kurası sonuçlarına göre öğretim görevlisi kadrolarına atamalarda, öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarında istihdam edilenlerin bulundukları kadrolara görev süresi uzatımı mahiyetindeki yeniden atanmalarında ve yabancı uyruklu öğretim elemanlarının sözleşmeli olarak çalıştırılmalarında Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanmayacağından, bu kapsamdaki atamalarda ALES’ten başarılı olmak şartı aranmamaktadır. Doktora veya sanatta yeterlik eğitimini tamamlamış olanların, tıpta veya diş hekimliğinde uzmanlık eğitimini tamamlayanların, meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak öğretim görevlilerinin ve yükseköğretim kurumlarında öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarında çalışmış veya çalışmakta olanların öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarına başvurularında merkezi sınav şartı aranmaz.
1.7. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatolarınca ALES puan şartı istenilmeyen tezsiz yüksek lisans programları haricindeki lisansüstü programlara öğrenci seçme ve yerleştirme işlemlerinde bu sınav sonuçları kullanılacaktır. Adayların sınavdan, başvurduğu lisansüstü programın puan türünde en az 55 puan (tezsiz yüksek lisans programları için senatolarca daha düşük bir puan belirlenebilir), lisans diplomasıyla doktora programına başvuracaklar için ise en az 80 puan almaları gerekmektedir. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatolarınca, bu puanların üzerinde ALES puanına sahip olmak şartı aranabilir. Yükseköğretim kurumları, lisansüstü programlarına öğrenci seçiminde ALES puanının, %50'den az olmamak koşuluyla, ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağını adaylara duyuracaklardır. Yükseköğretim kurumları seçme işlemlerinde sadece bu puanlardan yararlanabilecekleri gibi, bu puanları ön eleme amacıyla veya kendi yapacakları sınavın bir parçası olarak da kullanabileceklerdir. Doktora/sanatta yeterlik/tıpta uzmanlık/diş hekimliğinde uzmanlık/veteriner hekimliğinde uzmanlık/eczacılıkta uzmanlık mezunlarının yüksek lisans ve doktora programlarına başvurularında ALES şartı aranmaz. Bu kapsamdakilerin ALES puanı, senato tarafından 55'ten düşük 75'ten fazla olmamak üzere belirlenerek, ilgili programın şartlarında ilan edilir. Konservatuvar programları ile güzel sanatlar fakültelerinin sadece özel yetenek sınavı ile öğrenci kabul eden programlarının enstitülerdeki anasanat ve anabilim dallarına yüksek lisans başvurularında ALES şartı aranmaz. Konservatuvar programları ile güzel sanatlar fakültelerinin sadece özel yetenek sınavı ile öğrenci kabul eden programlarının enstitülerdeki anasanat ve anabilim dallarına doktora başvurularında, ancak senato kararı ile ALES puanı aranabilir. ALES puanı istenildiği takdirde taban puan senato tarafından belirlenir. Güzel sanatlar fakülteleri ile konservatuvar mezunları ile diğer fakültelerin eşdeğer programlarından mezun olanların sanatta yeterlik çalışmasına başvurabilmesi için ALES şartı aranmaz. Diğer programlardan mezun olanlardan yüksek lisans derecesiyle başvuran adayların ALES sözel puan türünde en az 55 puandan, lisans derecesiyle başvuran adayların ise ALES sözel puan türünde en az 80 puandan az olmamak koşuluyla ilgili senato kararı ile belirlenecek ALES puanına sahip olmaları gerekir. Temel Tıp Bilimlerinde doktora programlarına başvurabilmek için Tıp Fakültesi mezunlarının lisans diplomasına ve 50 puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavından alınmış Temel Tıp Puanına veya ALES'in Sayısal kısmından 55 puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES puanına sahip olmaları; Tıp Fakültesi mezunu olmayanların ise yüksek lisans diplomasına (Diş Hekimliği ve Veteriner Fakülteleri mezunlarının lisans derecesine) sahip olmaları, ALES'in Sayısal kısmından 55 puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES puanına sahip olmaları gerekir.
1.8. Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacının karşılanması amacıyla, lisansüstü öğrenimi görmek üzere yurt dışına gönderilecek adayların seçiminde de bu sınavın sonuçları kullanılacaktır. Bu yolla yurt dışında lisansüstü öğrenim görmek isteyen adayların bu sınava girmeleri zorunludur. Mecburi hizmet yükümlülüğü olmaksızın, kendi imkânlarıyla yurt dışında lisansüstü öğrenim göreceklerin bu sınava girme zorunluluğu bulunmamaktadır.
1.9. Bazı kamu kurum ve kuruluşları, yurt dışında lisansüstü öğrenim görecek öğrencilere burs verirken bu sınavın sonuçlarından yararlanmaktadırlar. Yurt dışındaki öğretim kurumları lisansüstü öğrenim görmek üzere kendilerine başvuran adaylardan ülkemizde yapılmış bir sınavın sonuçlarını da istedikleri takdirde, adaylar bu sınavın sonuçlarını bu kurumlara verebileceklerdir.
1.10. Yurt içindeki ve yurt dışındaki kurumlar istedikleri takdirde amaçları doğrultusunda bu sınavın sonuçlarını kullanabilirler.
1.11. Engelli/sağlık sorunu olan adayların başvurularını yapmadan önce kılavuzun ENGELLİ/SAĞLIK SORUNU OLAN ADAYLAR VE SAĞLIK DURUMU/ENGEL BİLGİ FORMUNUN DOLDURULMASI maddesini dikkatle okumaları, buna göre SAĞLIK DURUMU/ENGEL BİLGİ FORMUNDA yer alan durumlardan kendilerine uygun olan seçenekleri işaretlemeleri gerekir.
1.12. Sınavın uygulanmasında ve sonuçların değerlendirilmesinde aday tarafından verilen bilgiler esas alınacağından, Aday Başvuru Formlarına yazılan bilgilerdeki eksikler ve yanlışlar yüzünden doğacak sonuçlardan aday sorumlu olacaktır. Bir adayın beyanının gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde bu aday, aradan geçen süreye bakılmaksızın bu sınavdan elde ettiği tüm haklarını kaybedecektir.
1.13. Sınavın ve sınav sonuçlarının geçerli sayılabilmesi için adayların bu kılavuzdaki tüm kurallara uyması zorunlu olup, sınav kurallarına uymayan adayların sınavı geçersiz sayılır. Sınavdan sonra bile olsa bu kurallara uymadığı tespit edilen adayların sınav sonuçlarından doğan hakları geçersiz sayılacaktır.
1.14. Bu sınava girme hakkı olmadığı hâlde sınava giren adayın ilgili sınav sonuçlarının geçerliliği bulunmaz.
1.15. Sınava girmek ve başarılı olmak, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuatta yer almayan bir hakkı adaylara vermez.
1.16. Adayların başvuru işlemine geçmeden önce mutlaka bu kılavuzu dikkatlice okumaları/incelemeleri ve tüm sınav koşullarını/kurallarını kabul ederek başvuru yaptıklarını belirtir ekran üzerinde yer alan kutucuğu işaretlemeleri zorunludur.