Taslak ders kitaplarının başvuru, inceleme, değerlendirme, değerlendirme sonuçlarının ilanı ve diğer hususlarına ilişkin iş ve işlemler 8 Kasım 2024 tarihinde Bakanlıkça yayınlanan Taslak Ders Kitabı Başvuru Kılavuzu'nda belirtildi.
A. DERS KİTAPLARI VE EĞİTİM ARAÇLARI YÖNETMELİĞİ
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) eğitim ve öğretim programlarına ait ders kitapları ve eğitim araçlarının hazırlanma, incelenme ve değerlendirme süreçleri ile Bakanlığımızın diğer politikaları çerçevesinde ortaya çıkan ihtiyaçlara yönelik olarak hazırlanan “Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 15.10.2024 tarihli ve 32693 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
1. Taslak ders kitabının hazırlanmasında görev alan kişiler arasına “çoklu ortam tasarımcısı” eklenerek “editör” ve “rehberlik uzmanı” tanımlarında kapsayıcı şekilde düzenlemeye gidilmiştir. Buna göre
Çoklu Ortam Tasarımcısı: Kitabın elektronik eğitim içeriklerini yapan kişi,
Editör: Kitabın yazıldığı alanda en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş veya kitabın yazıldığı alanda lisans programı olmaması hâlinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atamalarına esas olan karara uygun alanda lisans düzeyinde öğrenim görmüş ve kitabın üretim sürecinin koordinasyonunu sağlayan kişi,
Rehberlik Uzmanı: Rehberlik ve psikolojik danışmanlık, eğitimde psikolojik hizmetler veya psikoloji alanlarından herhangi birinden en az lisans düzeyinde eğitim görmüş ve pedagojik formasyona sahip olan kişi olarak belirlenmiştir.
2. TYMM eğitim ve öğretim programları kapsamında hazırlanacak ders kitaplarının niteliklerinde aşağıda belirtildiği şekilde güncellemeler yapılmıştır:
Anayasa ve diğer mevzuata uygun olarak hazırlanmalıdır.
Bilimsel yeterliğe uygun olmalıdır.
Eğitim ve öğretim programının amaç ve kapsamını karşılamalıdır.
Eğitim ve öğretim programının bütünleşik yapısına uygun olmalıdır.
Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeylerinin ölçülmesi ile biçimlendirici ve geliştirici ölçme ve değerlendirme etkinliklerini içermelidir.
Dil ve anlatım yeterliği taşımalıdır.
Görsel tasarım ve içerik tasarımı öğrenmeyi destekleyecek nitelikte ve öğrencilerin gelişim özelliklerine uygun olmalıdır.
Dersin türüne ve içeriğine göre yaş/sınıf seviyesine uygun olarak etkili bir öğrenme-öğretme sağlayacak nitelik ve nicelikte elektronik içeriğe sahip olmalıdır.
3. TYMM eğitim ve öğretim programları kapsamında hazırlanacak ders kitaplarının inceleme ve değerlendirme sürecinde yer alan kriter başlıklarında güncellemeye gidilmiştir. Buna göre
Anayasa ve diğer mevzuata uygunluğu,
Bilimsel olarak yeterliği,
Eğitim ve öğretim programının amaç ve kapsamına uygunluğu,
Eğitim ve öğretim programının bütünleşik yapısına uygunluğu,
Ölçme ve değerlendirme sürecinin uygunluğu,
Dil ve anlatım yönünden yeterliği,
Görsel tasarımın ve içerik tasarımının uygunluğu,
Elektronik içeriklerinin kapsam ve tasarımın uygunluğu kriterleri birlikte dikkate alınır.
4. Taslak ders kitapları, öğrenci çalışma kitapları ile öğretmen kılavuz kitaplarının hazırlanmasına yönelik aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde güncellemeler yapılmıştır.
Ders kitaplarında Türkiye Mülki İdare Bölümleri ile Kara ve Deniz Komşuları Haritası ve Türk Dünyası Haritası yer alır.
Türkçe ve yabancı dil ders kitapları, temel dil becerilerini kazandırmaya yönelik elektronik eğitim içerikleri ile takım hâlinde hazırlanır ve değerlendirmeleri birlikte yapılır.
Arka kapakta Talim ve Terbiye Kurulu tarafından uygun görülen tasarımlar kullanılır.
Öğrenci çalışma kitabında öğrencilerin bilgi, beceri, tutum, değer ve okuryazarlıklarını geliştirmelerine yardımcı olacak çeşitli ünite/tema/öğrenme alanı, konu, örnek ve alıştırmalarla ilgili kaynaklara yer verilir.
Öğrenci çalışma kitabında dersin özelliğine göre bazı ünite/tema/öğrenme alanı veya konularda kullanılmak üzere öğrencinin ilgisini çekecek örneklere, eğitim ve öğretimi destekleyici çeşitli elektronik eğitim içeriklere yer verilir.
Öğretmen kılavuz kitabında konuların işlenişinde ulaşılmak istenen kazanımlar/öğrenme çıktıları belirtilir.
Öğretmen kılavuz kitabında ünite/tema/öğrenme alanına ait bilgi, beceriler ve bu becerilerin süreç bileşenleri kapsamında temel kabuller dikkate alınarak ön değerlendirme ve köprü kurma süreçlerine, öğrenme-öğretme süreciyle ilişkilendirilen sosyal-duygusal öğrenme ve okuryazarlık becerileri ile değerler kapsamında öğrenme-öğretme yaşantılarının hayata geçirildiği uygulamalara, farklılaştırma sürecine yönelik uygulamalara ve elektronik eğitim içeriklerine ait kullanım açıklamalarına yer verilir.
5. 2024 yılından itibaren Talim ve Terbiye Kurulu tarafından öğretim programı değişikliğine gidilmemiş veya öğretim programı değişikliğine gidilmiş olsa dahi uygulanmasına başlanılmamış olan derslere ait taslak ders kitapları ve eğitim araçları Talim ve Terbiye Kurulunun 14.09.2023 tarih ve 83980939 sayılı Mütalaası’yla kabul edilen “Taslak Ders Kitabı ve Eğitim Araçları ile Bunlara Ait Elektronik İçeriklerin İncelenmesinde Değerlendirmeye Esas Olacak Kriterler ve Açıklamaları”na uygun olarak hazırlanması ve ilgili taslak ders kitaplarının incelemesi ve değerlendirmesinde Yönetmelik’in 19. maddenin üçüncü fıkrasındaki değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte olan mevzuat hükümlerinin esas alınmasına yönelik geçici madde eklenmiştir. Buna göre söz konusu taslak ders kitaplarının incelenmesi ve değerlendirilmesinde:
Anayasa ve kanunlara uygunluğu,
Bilimsel olarak yeterliği,
Eğitim ve öğretim programının kapsamını ve kazanımlarını gerçekleştirme yeterliği,
Dil ve anlatım yönünden yeterliği,
Görsel tasarımın ve içerik tasarımının, öğrenmeyi destekleyecek nitelikte olması ve öğrencilerin gelişim özelliklerine uygunluğu kriterleri birlikte dikkate alınır.
6. Taslak ders kitabının başvuru hükümlerine yönelik aşağıda belirtilen maddelerde düzenlemeye gidilmiştir.
Kitabın kimliğini belirleyici nitelikte bilgi veya kenar süsü, sayfa numarası gibi simge ya da işaretler bulunan taslak ders kitapları incelemeye alınmaz, incelemeye alınmış olsa dahi inceleme ve değerlendirmenin herhangi bir safhasında fark edilmesi hâlinde Talim ve Terbiye Kurulunca inceleme işlemi durdurularak başvuru ücretinin geri ödemesi yapılmadan başvuru sahibine iade edilir. İnceleme sürecinde yabancı dil kitaplarında özel ad kullanılamaz.
Son başvuru tarihinden sonra taslak ders kitabı için inceletme talebinden vazgeçilmesi hâlinde başvuru ücretinin geri ödemesi yapılmadan inceleme süreci sonlandırılır.
Ders kitaplarının yazım ve hazırlanmasında görevlendirilecek kişiler ile başvuru sahibi şartlarının bu Yönetmelik hükümlerine uymadığının tespiti durumunda taslak ders kitapları incelenmez ve başvuru ücretinin geri ödemesi yapılmadan iade edilir.
Taslak ders kitabının başvurusu sırasında 8’inci maddenin birinci fıkrası ile 11’inci maddenin birinci fıkrası gereği Başkanlıkça duyurusu yapılan diğer belgelerin elektronik ortamda Başkanlığa teslim edilmesine yönelik hüküm eklenmiştir.
7. Baskısı yapılan ders kitaplarının ilk ve müteakip baskıları, basıldığı tarihten itibaren 30 (otuz) gün içerisinde basılı nüshanın elektronik kopyası ile bir adet basılı eserinin Başkanlığa teslim edilme süreci 7 (yedi) iş gününe indirilmiştir.
8. Ders kitabının uygunluk süresine yönelik uzatma hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
9. Taslak ders kitabının başvuru ücretinde düzenlemeye gidilmiştir.
Kılavuza https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_11/08180239_2025_taslakderskitabibasvurukilavuzukilavuzu.pdf linkinden ulaşabilirsiniz..