Canlı Derse Öğrenci Katılımının Olmadığı Durumlarda Ek Ders Ücreti Ödenmesi

Sendikamıza, canlı derslere öğrenci katılımının olmadığı durumlarda öğretmenlere ek ders ücreti ödenmediği yönünde bilgiler gelmektedir. Bilindiği üzere, içinde bulunduğumuz 2020-2021 öğretim yılının ilk yarıyılında derslerin büyük çoğunluğu Koronavirüs tedbirleri kapsamında uzaktan eğitim yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Uzaktan eğitim yapılan canlı derslere ise zaman zaman öğrenci katılımları olmamakta, öğrenciler her ne kadar derse katılmasalar da öğretmenler ekran başında derse hazır bir şekilde öğrencilerin katılımını beklemektedir. Bu durumda ise öğretmenlerin görevini yerine getirdiği dikkate alınarak ek ders ücretlerinin kurumlarınca ödenmesi gerekmektedir. Aksi uygulamalar ise mevzuat hükümlerine ve hakkaniyete aykırılık teşkil edecektir.

Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar uyarınca ek ders ücretinin ödenebilmesi için ders görevinin fiilen yapılması şartı aranmaktadır. Ancak, dersin fiilen yapılmamasının sebebi öğrencilerdir. Dersin yapılacağı saatte öğretmenlerin görevinin başında olduğu, sisteme giriş yaparak derse hazır bir şekilde öğrencilerini beklediği unutulmamalıdır. Dersin fiilen yapılmamasında öğretmenin bir kusuru, hatası bulunmamaktadır. Dersin fiilen yapılmamasına sebebiyet verenler öğrenciler olduğundan, öğretmenlerin bir kusuru olmadığından ek ders ücretinin ödenmesi hak ve adalet gereğidir.

İdare hukuku ilkelerine göre idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle mükelleftir. Bu durumda, derslerin fiilen yapılmaması öğretmenlerin kendi iradeleri dışında gerçekleştiğinden öğretmenler kendi iradeleri dışında gerçekleşen bir durumdan dolayı sorumlu tutulamaz ve cezalandırılamazlar. Öğrencilerin hatası öğretmenlere yüklenemez, öğrencilerden kaynaklı sebeplerle öğretmenler cezalandırılamaz. Öğrencilerin derse katılmaması nedeniyle ders saati boyunca görevinin başında bulunan öğretmenlere ek ders ücreti ödenmemesinin hukuk ve hakkaniyet ilkelerine göre kabulü mümkün değildir.

Konumuzla ilgili İzmir 3. İdare Mahkemesi'nde görülen bir davada İzmir 3. İdare Mahkemesi'nin 2014/1105E ve 2014/1959K sayılı kararında özetle ''uyuşmazlık konusu olayda, davaya konu ek ders saatlerinde ders işlenmediği, diğer bir ifadeyle fiilen ek ders görevinin yapılmadığı davacının beyanıyla sabitse de, bu durumun davacının kusuru nedeniyle değil, tamamen davacının iradesi dışında öğrencilerin okula devamsızlıkları nedeniyle gerçekleştiği, derslerin davacıdan kaynaklı bir nedenden dolayı değil de fiili imkansızlık nedeniyle işlenmediği görülmektedir.

Bu nedenle, ek ders görevini ifa etmek üzere okulda ve sınıfta hazır bulunan davacıya 2012-2013 ve 2013-2014 eğitim öğretim yıllarında öğrencilerin devamsızlığı nedeniyle ödenmeyen ek ders ücretlerinin ödenmesi gerektiğinden, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.'' denilerek dava konusu işlemi iptal etmiştir. Yerel mahkemenin bu kararı İzmir Bölge İdare Mahkemesi'nce de onanmıştır. Mahkeme kararları her ne kadar şahıs münhasır olsa da görüleceği üzere öğrenci gelmemesi nedeniyle öğretmenden kaynaklanmayan nedenlerle boş geçen derslere ek ders ücretinin ödenmesi gerekmektedir.

Yine, Bursa 3. İdare Mahkemesi'nin 2011/893E ve 2011/1426K sayılı kararında; davaya konu edilen ek ders saatlerinde ders işlenmediği, diğer bir ifadeyle fiilen ek ders görevinin yapılmadığı davacının beyanıyla da sabit ise de, bu durumun davacının kusuru nedeniyle değil, tamamen davacının iradesi dışında öğrencilerin okula devamsızlıkları nedeniyle gerçekleştiği, dersin davacıdan kaynaklı bir nedenden dolayı değil de fiili imkansızlık nedeniyle işlenemediği görüldüğünden ek ders görevini ifa etmek üzere okulda ve sınıfta hazır bulunan davacıya söz konusu tarihler arasındaki ek ders ücretinin ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir.

Yine, Samsun İdare Mahkemesince verilen 2006/3235E ve 2007/0688K sayılı kararda da öğrencilerin gelmemesi nedeniyle ders işleyemeyen öğretmenin ek ders ücretinin kesilmesi yönündeki idare işlemi iptal edilmiştir.

Mahkeme kararlarından da açıkça görüleceği üzere derse öğrencinin katılmaması öğretmenin iradesi dışında gerçekltşriğinden öğretmenin ek ders ücretinin kesilmesi hukuken mümkün değildir.

Bu bağlamda, uzaktan eğitim yöntemiyle gerçekleştirilen canlı derslere öğrencinin katılmadığı durumlarda öğretmenlerin ek ders ücretlerinin kesilmemesi gerektiği yönünde valiliklere talimat verilmesi hususunda gereğini arz ederiz.'' denilmiştir.