İcap ve Danışmanlık Görevi (7 Nisan 2022)

Hukuk Hizmetleri Genel Müdür V. Murat SÜT imzalı resmi yazıda "28.03.2022 tarihli ve 46613558 sayılı yazınız ve ekleri incelenmiş olup özetle; Bakanlığımıza bağlı okul ve kurumlarda rehber öğretmen/psikolojik danışman olarak görev yapan öğretmenlere 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında danışmanlık görevi ve çocuk yaştaki bireylerin ifadelerinin alınması esnasında icapçı görevi verildiğinden bahisle bu kapsamda verilecek icapçı ve danışmanlık görevini yerine getirmeyeceklerini beyan eden öğretmenlere nasıl bir işlem tesis edileceği hususunda Genel Müdürlüğümüz görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere 5395 sayılı çocuk koruma kanununun "Tanımlar" başlıklı 3'üncü maddesinde: "... e) Sosyal çalışma görevlisi: Psikolojik danışmanlık ve rehberlik, psikoloji, sosyoloji, çocuk gelişimi, öğretmenlik, aile ve tüketici bilimleri ve sosyal hizmet alanlarında eğitim veren kurumlardan mezun meslek mensuplarını ifade eder. " hükmü, aynı Kanunun "Sosyal çalışma görevlileri" başlıklı 33 'üncü maddesinde: " (1) (Değişik cümle:17/10/2019-7188/35 md.) Adalet Bakanlığınca en az lisans öğrenimi görmüş olanlar arasından yeterli sayıda sosyal çalışma görevlisi mahkemelere görevlendirilmek üzere adliyelere atanır. Atamada; çocuk ve aile sorunları ile çocuk hukuku ve çocuk suçluluğunun önlenmesi alanlarında lisansüstü eğitim yapmış olanlar tercih edilir.

(2) Mahkemelere görevlendirilen veya bu Kanun kapsamındaki tedbirleri uygulayan sosyal çalışma görevlilerine almakta oldukları aylıklarının brüt tutarının yüzde ellisi oranında ödenek verilir.

(3) Bu görevlilerin bulunmaması, görevin bunlar tarafından yapılmasında fiilî veya hukukî bir engel bulunması ya da başka bir uzmanlık dalına ihtiyaç duyulması gibi durumlarda, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ile serbest meslek icra eden birinci fıkrada öngörülen nitelikleri haiz kimseler de sosyal çalışma görevlisi olarak görevlendirilebilirler...." hükmü, aynı Kanunun "Kurumlar" başlıklı 45 inci maddesinde: "(1) Bu Kanunun 5 inci maddesinde yer alan koruyucu ve destekleyici tedbirlerden;

a) (a) ve (e) bentlerinde yazılı danışmanlık ve barınma tedbirleri Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve yerel yönetimler,

b) (b) bendinde yazılı eğitim tedbiri Milli Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, .. tarafından yerine getirilir." hükmü, 24/12/2006 tarihli ve 26386 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik'in "Danışmanlık Tedbiri" başlıklı 12 inci maddesinde:" ... (5) Danışmanlık hizmeti, kurumlarda görevli sosyal çalışma görevlileri ile alanında meslekî eğitim almış görevlilerce yürütülür. Danışmanlık hizmeti verecek uzman kişilerin uygulayacakları meslekî çalışmalar ve programlara ilişkin standartlar, uygulama esasları ve değerlendirme ölçütleri tedbiri yerine getirecek kurumlar tarafından belirlenir.

Uzmanlar alanları da belirtilmek suretiyle tedbiri yerine getirmekle sorumlu kurumların taşra birimleri tarafından, il ve ilçelerdeki koordinasyon makamlarına, mahkeme veya çocuk hâkimlerine bildirilir.

...

(7) Danışmanlık tedbiri, Millî Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve yerel yönetimler tarafından yerine getirilir. Danışmanlık tedbirini yerine getirmekle sorumlu kurumlar, bu Yönetmeliğin yayımından itibaren altıay içinde uygulama usûl ve esaslarını oluşturarak birer örneğini il ve ilçe koordinasyon makamları ile merkezî koordinasyonun sekretarya hizmetlerini yürüten Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne gönderir." hükmü, 657 sayılı Devlet memurları Kanununun "Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 11'inci maddesinde: "Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar...." hükmü, aynı Kanunun "Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller" başlıklı 125'inci maddesinde: "... C - Aylıktan kesme : Memurun, brüt aylığından 1/30 - 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak, ..." hükmü yer almaktadır.

28.03.2022 tarihli ve 46613558 sayılı yazınız ve ekleri ile yukarıda yer verilen 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamındaki mevzuat birlikte değerledirildiğinde; Bakanlığımıza bağlı okul ve kurumlarımızda rehber öğretmen/psikolojik danışman olarak görev yapan öğretmenlere, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun yukarıda yer verilen hükümleri gereği adli süreçlerde danışmanlık tedbiri kararlarına istinaden danışmanlık görevi ve çocuk yaştaki bireylerin ifadelerinin alınması esnasında da icapçı görevi verilebileceği, verilen bu görevlerin yerine getirilmesinin yasal zorunluluk içerdiği değerlendirilmektedir.

Ayrıca; 28.03.2022 tarihli ve 46613558 sayılı yazınız ekinde yer alan Hatay 2. İdare Mahkemesinin 2019/271E. Ve 2020/74K. sayılı kararlarına incelendiğinde "anayasa hükümleri, uluslararası sözleşmeler ile uyuşmazlığın dayanağı olan kanununun ilgili maddesinin yorumlanmasına ilişkin açıklamaların bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda 5395 sayılı Kanununun 33. Maddesinde belirlenen usule uygun olarak sosyal çalışma görevlisi olarak görevlendirildiği" ifadesine yer verilmek suretiyle 5395 sayılı Kanununun 33. Maddesinde belirlenen usule uygun olarak sosyal çalışma görevlisi olarak yapılan bu görevlendirmenin hukuka uygun olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Eğitim Gücü Sendikasının 11/02/2022 tarihli "Danışmanlık Tedbiri Eylem Kararı"na dayanarak sendika üyelerinin devlet memuru olarak kendilerine kanun gereği verilen görevi süreklilik arz edecek şekilde yerine getirmemelerinin hukuka uygun olmadığı değerlendirilmekte olup, 5395 sayılı Kanununun 33. Maddesi kapsamında verilecek icapçı ve danışmanlık tedbiri görevini sendika kararı ve emsal nitelikteki mahkeme kararını gerekçe göstererek yerine getirmeyeceklerini beyan eden öğretmenler hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri çerçevecesinde işlem tesisi hususunda takdirin ilgili idarede olduğu mütalaa edilmiştir.

Bilgilerinizi arz ederim." denilmiştir.