Kariyer Basamaklarının Kaldırılması ve Eğitim-Öğretim Tazminatlarının Artırılması Kanun Teklifi (17 Kasım 2021)

Teklif ile, öğretmenlik mesleğinde yer alan kariyer basamaklarının kaldırılması ve eğitim, öğretim tazminatlarının artırılması öngörülmektedir.

30 Haziran 2004 tarih ve 5204 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile öğretmenlik mesleği; adaylık döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretim olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılmıştır. Söz konusu kanunla toplam serbest öğretmen kadro sayısı içinde başöğretmen oranı %10, uzman öğretmen oranı ise %20 olarak belirlenmiştir. Öğretmenler, Uzman Öğretmenlerden yaklaşık 315 TL, Başöğretmenlerden ise yaklaşık 635 TL daha düşük ücret almaktadır.

Bu değişikliğe dayalı olarak hazırlanan Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliğinde kariyer basamaklarında yükselme sınavına, meslekte 7 yıl hizmeti olanların uzman öğretmenlik için uzman öğretmenlikte 6 yılını dolduranların da başöğretmenlik için başvuru yapmalarına olanak sağlanmıştır. Sınav sonucunda 60 puan alanlar başarılı sayılmış ve mevcut öğretmen kadrosunun yüzde 20'si kadar öğretmenin unvanı, uzman öğretmen olarak değiştirilmiştir. Buna dayalı olarak; 2006 yılında 83 bin 350 uzman öğretmen ve 100 başöğretmen unvanı, sınav sonucuna göre toplamda 83 bin 450 öğretmene verilmiştir. Sonraki süreçte ikinci bir sınav yapılmamıştır.

Türkiye'nin de imzaladığı ILO-UNESCO Ortak Belgesi olan Öğretmenlerin Statü Tavsiyesi 146 maddeden oluşmaktadır. Bu belge; öğretmenlerin salt okul içinde değil toplum içinde de yerine getirdikleri işlevlerin taşıdığı önemi uluslararası düzeyde belgeleyen, öğretmenlerin tüm sorunlarını ele alan ve durumlarını tüm ayrıntıları ile düzenleyen bir belgedir. Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesinin benimsenen ortak ilkelerinde; öğretmenliğin uzmanlık isteyen bir meslek olduğu, öğretmen adaylarının yetenekli kişilerden seçilmiş olması gerektiği, öğretmen adaylarının özendirilmesi, nitelikli ve uygulamalı iyi bir eğitimden geçirilmesi, öğretmenlerin sürekli meslek içi eğitimden geçirilmesi, öğretmenlerin toplu sözleşmeli yaptırımlı sendika hakkına kavuşması, eğitim örgütleri aracılığıyla eğitim işlerinde ve eğitim yönetiminde söz sahibi olması ve öğretmen örgütlerinin dünya öğretmen örgütleriyle dayanışma içinde olmasının sağlanması gerekli olduğu vurgulanmıştır.

UNESCO'nun 1996 yılında yapmış olduğu ''Öğretmen Eğitimi Konferansı''nda da öğretmenlerin değişen koşullarla karşı karşıya kaldıkları sorunların çözümü ve alınacak önerilerin neler olacağına ilişkin temel olgulara işaret edilmiştir. UNESCO'nun bu toplantısında eğitimsel değişikliklerin öğretmenlere yeni yükler getirdiği kabul edilerek ve bu değişikliklere uyum sağlayabilmek için yeni yaklaşım tarzına gerek duyulduğunu belirtmektedir. Bu yeni yaklaşım kendi içinde üç temel ilkeyi barındırmaktadır. Konferansta kabul edilen diğer ilkeleri destekleyici ilke; öğretmenlerin toplumdan uzak bireyler olmadıkları için onları kurumlar ve ekip çalışmasının bir üyesi olarak çalışacak uzmanlar olarak görmek gerektiğidir.

Türkiye, imzaladığı söz konusu ILO-UNESCO Ortak Belgesinde kabul edilen tavsiye kararı ile uluslararası konferanslarda kabul edilen ilkeler doğrultusunda 14 Haziran 1973 tarih ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'yla öğretmenliğin özel bir uzmanlık mesleği olduğunu önceden yasallaştırmıştır.

Kanun teklifine https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3956.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.