Sözleşmeli Öğretmenlerin Özür Grubu Yer Değiştirmeleri (24 Ocak 2022)

Bilindiği üzere, Bakanlığınız tarafından kadrolu öğretmenlerin özür grubu yer değiştirmelerine bağlı olarak duyuruya çıkılmış ve yer değiştirme takvimi yayınlanmıştır. Takvime göre Ocak ayında başvurular alınarak özür grubuna bağlı yer değiştirme işlemleri yapılmıştır. Ancak, Ocak ayında yapılan bu yer değiştirme işlemlerinde sözleşmeli öğretmenlere de yer değiştirme hakkı verileceğine dair bir ifadeye yer verilmemiştir.

652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 4. maddesi 3. fıkrasında; "(3) Bu madde uyarınca atanan sözleşmeli öğretmenler dört yıl süreyle başka bir yere atanamaz. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde bu madde uyarınca istihdam edilen öğretmenin eşi bu öğretmene tabidir. Sözleşmeli öğretmenler, aday öğretmenler için öngörülen adaylık sürecine tabi tutulur. Sözleşmeli öğretmenlerden sözleşme gereği dört yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri halinde bulundukları yerde öğretmen kadrolarına atanır. Öğretmen kadrolarına atananlar, aynı yerde en az iki yıl daha görev yapar, bunlar hakkında adaylık hükümleri uygulanmaz." Denilmektedir.

Anılan hüküm nedeni ile sözleşmeli öğretmenler aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretleri ve engellilik durumu gibi nedenler ile yer değişikliği talebinde bulunamamaktadır.

Ancak; Bakanlığımızca ilk olarak kadrolu öğretmenlerin zaten eş durumu yer değiştirme hakkı bulunmasına karşılık, Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün 08 Ağustos 2017 tarihli duyurusu ile Milli Eğitim Bakanlığı, kadrolu öğretmenlerin istemeleri halinde sözleşmeli çalışan eşinin yanına yer değiştirmeyle gidebileceklerini belirtmiştir.

MEB Personel Genel Müdürlüğü'nün 16.10.2017 tarihli ve 16797463 sayılı yazı ile de, her ikisi de sözleşmeli öğretmen olarak görev yapan öğretmenlerin alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı da dikkate alınarak aile birliği mazeretine bağlı olarak eş birlikteliklerinin sağlanmasının uygun görüldüğü, Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda öğretmenlerin görev yaptıkları illerin birisinde aile birliği mazeretine bağlı olarak birleştirilmelerinin öngörüldüğü ifade edilmiştir.

Son olarak 2021 Ağustos ayında Sözleşmeli öğretmenlerin Sağlık Mazeretine Bağlı İller arası Yer Değiştirme İşlemleri yapılmıştır.

Bakanlığınızca 652 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükmüne rağmen birçok defa sözleşmeli öğretmenler için eş durumu ve sağlık nedeniyle özür hakkı vermiş ancak eksik verilen bu hak yaşanılan mağduriyetlerin çözümü olmamıştır. Bu nedenle yine ve kesin bir çözüm için tüm sözleşmeli öğretmenlere mazeret durumuna bağlı yer değişikliği hakkı verilmelidir.

T.C. Anayasası'nın "Ailenin korunması ve çocuk hakları" başlıklı 41. maddesinde, "Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilâtı kurar..." hükmü amir olup hüküm uyarınca devlet organları tarafından aile birlikteliğinin sağlanması ve aile bütünlüğünün korunması gerekmektedir.

Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "Özel ve aile hayatına saygı hakkı" başlıklı 8. maddesinde "Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve yazışmasına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir..." hükmü amir olup hüküm uyarınca herkesin aile hayatına saygı gösterilmesi gerekmektedir.

Kamu Denetçiliği Kurumu'nun 18745356-101.07.04-E.5821 sayılı ve 03/04/2018 tarihli kararında; Milli Eğitim Bakanlığının görev alanı çerçevesinde eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla getirilen sözleşmeli öğretmenlik uygulaması kapsamında, ilgili mevzuatta atananların 4 yıl süreyle başka yere atanmayacağı yönünde bir hüküm bulunsa da, sözleşmenin imzalanmasının sonrasında ortaya çıkan ağır sağlık sorunları nedeniyle ilgililerin yaşadıkları mağduriyetler karşısında, insan yaşamının kutsallığının bir yansıması olan sağlık hakkını konusundaki Anayasal hükümleri ve ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde yer alan taahhütlerimizi dikkate alarak ve çocuğun yüksek yararı göz önünde bulundurularak, sosyal devlet olmanın ve ölçülülük ilkesi ile hakkaniyet ilkesinin bir gereği olarak, Ağrı ilinde başvuranın eşinin tedavisinin yapılabileceği bir hastanenin bulunmadığı, İstanbul ilinde başvuran öğretmenin branşında ihtiyaç da olduğundan ilgililere idare tarafından gerekli kolaylığın sağlanması gerektiğine karar verilmiştir.

Tüm bu hükümler uyarınca, yaşam hakkının her bireyin hakkı olduğu, her bireyin sağlığını korumanın devletin görevi olduğu gibi toplumun temeli olan "aile" kavramının devlet organları tarafından korunması, aile birlikteliğinin muhafaza edilmesi ve herkesin aile hayatına saygı gösterilmesi de yine devletin ve devlet kurumlarının asli görevleri arasındadır. Devletin ve devlet kurumlarının bu görevini yerine getirirken her türlü önlemi ve tedbiri alması gerekmektedir.

Bu kapsamda, Özür Grubuna Bağlı Yer Değiştirmelerde tüm Sözleşmeli Öğretmenlere de Sağlık ve Can Güvenliği Nedeniyle Özür Durumuna Bağlı Yer Değiştirme Hakkı ve Her İkisi de Bakanlığınızda Sözleşmeli Öğretmen Olarak Görev yapanlara Aile Birliği Mazeretine Bağlı İller Arası Yer Değiştirme Hakkının verilmesi hakkaniyet gereği olacaktır. Bakanlığınızın yukarıda sıraladığımız mevzuat hükümleri uyarınca üzerine düşen görevleri yerine getirmesi gerekmektedir.

Bu bağlamda, sözleşmeli olarak görev yapmakta olan öğretmenlerimize de sağlık ve can güvenliği nedeniyle, her ikisi de bakanlığınızda sözleşmeli öğretmen olarak görev yapanlara aile birliği mazereti nedeniyle özür grubuna bağlı iller arası yer değiştirme hakkının verilmesi hususunda; gereğini arz ederiz." denilmiştir.