Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Mesleki Eğitim Merkezi Programına Kayıtları (8 Ekim 2021)

Genel Müdür Bakan a. Kemal Varın NUMANOĞLU imzalı resmi yazıda "Ülkemizde bulunan ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında geçici koruma statüsü verilen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşları dışındaki yabancı uyruklu öğrencilerin mesleki eğitim merkezlerine kayıtlarında tereddüt yaşandığına dair Konya Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 24.09.2021 tarihli ve 32939077 sayılı yazısı ve Ankara Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 29.09.2021 tarihli ve 33383127 sayılı yazısı ile ekleri incelenmiştir.

Bakanlığımıza bağlı okul/kurumlara Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 9 uncu maddesi hükümleri doğrultusunda yabancı uyruklu öğrencilerin kayıtları yapılmaktadır.

08.07.2021 tarihli ve E-59917357-121.01-27974057 sayılı yazımız ile de ülkemizde bulunan ve geçici koruma statüsü verilen öğrencilerin mesleki eğitim merkezlerine kayıtlarında aranacak şartlar ve uygulanacak programlar belirlenmiştir.

Ancak, geçici koruma statüsü verilen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşları ile diğer koruma statülerine sahip yabancı uyrukluların ülkemizdeki eğitim hizmetlerinden yararlanma hakları konusunda tereddütler yaşanması nedeniyle İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünden görüş istenmiştir.

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün 28.09.2021 tarihli ve 45409 sayılı yazısında özetle; "6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanun'un 89 uncu ve Geçici Koruma Yönetmeliği'nin 28 inci maddesinde, uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri (mülteci, şartlı mülteci, ikincil koruma) ile geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin ilköğretim ve ortaöğretim hizmetlerinden herhangi bir ayrım gözetmeksizin faydalanabileceği, ayrıca diğer hususlarda nasıl işlem yapılacağı" belirtilmiştir.

Bu kapsamda, 08.07.2021 tarihli ve E-59917357-121.01-27974057 sayılı yazımızda geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler için belirtilen hususların, ülkemizde bulunan uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri (mülteci, şartlı mülteci, ikincil koruma) için de uygulanması hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim." denilmiştir.

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Uluslararası Koruma Dairesi Başkanlığı tarafından E-39265563-000-45409 sayılı Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Mesleki Eğitim Merkezine Kayıtları konulu 29 Eylül 2021 tarihli Genel Müdür Yardımcısı Bakan a. Ramazan Seçilmiş imzalı resmi yazıda ''29/11/2017 tarih ve 2017/10 Sayılı Genelge ile Bakanlığımıza bağlı okul veya kurumlara yabancı uyruklu öğrencilerin de kayıt edilmekte olduğu sigorta primlerinin eğitim süresince (4 yıl) bakanlık bütçesinden karşılandığı belirtilerek yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim merkezlerine kayıtlarında geçici koruma statüsü sahipleri ile diğer uluslararası koruma statüsü sahipleri arasında eğitim merkezlerinden faydalanmaları açısından bir fark olup olmadığı, yabancı uyruklu öğrencilerin ikamet illeri dışındaki mesleki eğitim merkezine kayıt yaptırıp yaptıramayacaklarına dair Genel Müdürlüğümüzün görüşleri talep edilmiştir.

04/04/2013 tarih ve 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanun'un ''Tanımlar'' başlıklı 3'üncü maddesinde uluslararası koruma başvuru sahibi uluslararası koruma talebinde bulunan ve başvurusu hakkında son karar verilmemiş olan kişi olarak tanımlanmıştır. Uluslararası koruma başvuru sahibi yabancının hakkında karar verilebilmesi için yabancı ile 30 gün içinde mülakat yapılmakta ve 6 binde karar verilebilmektedir. Kanunun mezkur maddesinde uluslararası koruma statü sahipleri ise mülteci, şartlı mülteci veya ikincil koruma statüsü olarak tanımlanmıştır. Kanunun 61'inci maddesine göre mülteci, Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye verilen statü olarak tanımlanmıştır. 62'nci maddesindeki şartlı mülteci statüsü ile aynı tanımda yer alan unsurlarla birlikte Avrupa ülkeleri dışından gelen ve statü verilmesi uygun görülen başvuru sahiplerine verilen statüdür. 63'üncü maddede mülteci veya şartlı mülteci olarak nitelendirilemeyen, ancak menşe ülkesine veya ikamet ülkesine geri gönderildiği takdirde ölüm cezasına mahkum olacak veya ölüm cezası infaz edilecek, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacak veya ülke genelindeki silahlı çatışma durumlarında, ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri nedeniyle şahsına yönelik ciddi tehditle karşılaşacak olması nedeniyle menşe ülkesinin veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanamayan veya söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı ya da vatansız kişiye, statü belirleme işlemleri sonrasında ikincil koruma statüsü verileceği belirtilmiştir.

04/04/2013 tarih ve 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 91'inci maddesinde geçici koruma, ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkesine geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen yabancılara verilen statü olarak tanımlanmış olup ülkemize gelen Suriyelilere tanınan statüdür.

04/04/2013 tarih ve 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 89'uncu maddesinde uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri için bir sağlık güvencesi olmayan ve ödeme gücü bulunmayanlar uluslararası koruma başvuru kaydından itibaren bir yıl süre ile 31 Mayıs 2006 tarihli ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine tabidir. Özel ihtiyaç sahipleri ve Bakanlıkça sigorta kaydının devamı uygun görülenler için bir yıl süre sınırı aranmayacağı düzenlenmiştir. Geçici koruma kapsamındaki Suriye uyruklu yabancıların ise genel sağlık sigortası primleri koruma statüsünün devam ettiği sürece Genel Müdürlüğümüz bütçesinden karşılanmakta 22/10/2014 tarih ve 29153 Sayılı Geçici Koruma Yönetmeliği'nin 27'nci maddesinde temel ve acil sağlık hizmetleri ile bu kapsamdaki tedavi ve ilaçlardan Bakanlıkça belirlenen tutar veya oran üzerinden katılım payı alınabileceği düzenlenmektedir.

04/04/2013 tarih ve 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 89 ve 22/10/2014 tarih ve 29153 Sayılı Geçici Koruma Yönetmeliği'nin 29'uncu maddesinde hem uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri hem de geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin çalışma hayatına erişimleri ile ilgili düzenlemeler yapılmış çalışma izni alan yabancıların belirlenen ilde veya işkolunda çalışabilmesi mümkün hale getirilmiştir. Farklı bir ilde çalışma taleplerinin bulunması halinde yabancının durumunun bireysel olarak değerlendirilmesi ve izin verilmesinin uygun görülmesi halinde ikamet değişikliğinin de il göç idaresi müdürlüklerince yapılabilmesi imkanı yabancılara tanınmıştır.

04/04/2013 tarih ve 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 89'uncu ve 22/10/2014 tarih ve 29153 Sayılı Geçici Koruma Yönetmeliği'nin 28'inci maddesinde hem uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri (mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma) hem de geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin ilköğretim ve ortaöğretim hizmetlerinden herhangi bir ayrım gözetilmeksizin ücretsiz olarak faydalanabileeği, yükseköğretimde ise Türk Vatandaşlarının tabi olduğu usule göre hizmetlerin işletilmesinin esas alınacağı düzenlenmiştir.

Bu çerçevede, Ülkemizde uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamında bulunan yabancıların eğitim de dahil olmak üzere hak ve hizmetlere erişimlerinin ikametlerine izin verilen illerde sağlanmasının uygun olacağı düşünülmekle birlikte, Ülkemizden uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamında bulunan yabancılara yönelik hak ve hizmetlerde yukarıda bahsi geçen yasal kimlik belgelerinin kullanılmasının gerektiği, süresi içerisinde yenilenmemiş kimlik belgelerinin iş ve işlemlerinde kullanılmasının uygun olmayacağının değerlendirildiği hususunu bilgilerinize arz ederim.'' denilmiştir.