Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (7 Mart 2023)

Teklif ile; Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) planlama, kuruluş ve kamulaştırma süreçlerinin hızlandırılmasına ilişkin olarak; yeşil OSB tanımının yapılarak belirlenen kriterler çerçevesinde OSB'lerin TSE tarafından sertifikalandırılması, OSB'nin kuruluşunda yer alacak kurum ve kuruluşların kapsamının genişletilmesi ile daha güçlü OSB'lerin kurulması, TENMAK denetçisi pozisyonuna atamaların yapılması, Elektrik Piyasası Kanununun 14'üncü maddesi kapsamında kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesislerinin altyapı tesisi kapsamına alınması, ihraç edilen doğal gaza ilişkin iletim tarifelerinin yurtiçi iletim tarifelerinin tabi olduğu kısıtlamalara tabi olmaması ve doğal gaz ithalatına hem BOTAŞ hem de özel sektör tüzel kişileri açısından serbestlik getirilmesi amaçlanmaktadır.

GENEL GEREKÇE

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa göre kurulan ve işletilen Organize Sanayi Bölgelerinde sanayilere elektrik, doğalgaz, antma tesisi gibi her türlü alt yapı imkanları ile donatılmış yatırıma hazır sanayi alanları sunulmaktadır. OSB'lerde yapılacak sanayi yatırımlarının hızlandıniması için öncelikle OSB planlama, kuruluş ve kamulaştırma süreçlerinin hızlandırılmasına ihtiyaç duyulmakta olup söz konusu ihtiyacın giderilmesi için bu Kanun teklifi hazırlanmıştır.

Teklif ile yeşil OSB tanımı yapılarak yeşil dönüşümü hızlandırmak amacıyla, belirlenen kriterler çerçevesinde yeşil OSBTerin TSE tarafından sertifîkalandırılması ve yeşil OSB kriterlerini sağlamak için OSB'Ier tarafından hazırlanan projelere kredi verilebilmesi yönünde düzenleme yapılmaktadır.

OSB'nin kuruluşunda yer alacak kurum ve kuruluşlann kapsamının genişletilmesi ile kurumsal ve fînansal olarak daha güçlü OSB'lerin kurulması hedeflenmektedir. OSBTerin kuruluş aşamasındaki kaynak ihtiyaçlarım giderebilmesi için ön tahsis uygulaması düzenlenmektedir. OSB'lerde parsel tahsis ve satışlarının şeffaflık ilkesi ve ikincil mevzuatta belirlenecek usul ve esaslara göre yapılması öngörülmektedir.

Ayrıca, sanayi parseli arzını artırmak amacı ile sanayi planlı alanların ilgili idarelerin görüşü alınması ve imar planına esas jeolojik ve jeoteknik etüt yapılması kaydıyla yer seçimi işlemi prosedürü uygulanmadan OSB'ye dahil edilmesi ya da OSB olarak belirlenmesi, OSB içinde bulunan boş parsellerin üretime kazandırılması ve beraberinde sanayi yapılarının bulunduğu alanların OSB ilan edilerek planlı hale getirilmesi düzenlenmektedir.

OSBTerin üst yapılı sanayi parseli satışına ve üstyapıh kiralamasına imkan sağlanmaktadır. Bu sayede, yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından sıklıkla talep edilen OSB içinde fabrika binalarının kiralanması ve satın alınması mümkün olacaktır.

Öte yandan ülkemizde enerji sektöründe projelendirilen ve uygulanan çalışmalar, ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, EPDK ve diğer tüm paydaşlarla birlikte uyum ve eşgüdüm içerisinde başarıyla yürütülmektedir. Teklif ile enerji sektöründe uygulanan mevzuatta günün ve piyasa koşullarının değişmesi, yeni teknolojilerin hayata girmesi ve ilgili mevzuatın daha etkin ve verimli uygulanabilmesi amaç ve nedenleriyle bazı kanunlarda değişiklik yapılması öngörülmektedir.

Teklif ile, TENMAKTn denetim ve inceleme faaliyetlerinin aksatılmadan yürütülebilmesi için istihdamına acil ihtiyaç dujmIan TENMAK denetçisi pozisyonuna genel bütçe ve özel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin müfettiş, denetçi, denetmen ve kontrolör kadro veya pozisyonlarmda görev yapmış olanlardan atama yapılması öngörülmektedir.

Ülkemiz genelindeki artan elektrik ihtiyacı da dikkate alınarak münhasıran madencilik faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan elektrik enerjisi tüketimini karşılamak amacıyla, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 14 üncü maddesi kapsammda kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarma dayalı lisanssız elektrik üretim tesisleri, altyapı tesisi kapsamma alınmaktadır.

Teklif kapsamında, EPDK'mn şarj hizmeti ile ilgili gelirlerinin ve doğal gaz piyasasma ilişkin yıllık lisans bedellerine ilişkin gelirlerinin ilgili mevzuat kapsamında olduğu hususu açıklığa kavuşturularak mevzuat bütünlüğünün sağlanması amaçlanmaktadır.

Teklif ile EPDK'mn taraf olduğu dava ve takipler ile ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinde Kuruma her türlü yargı harcından ve teminat gösterme yükümlülüğünden muafiyet sağlanmasına ilişkin düzenlemenin daha açık bir lafız ile yazılarak uygulamadaki yorum farklılıklarımn giderilmesi öngörülmektedir.

Yapılan düzenlemeyle, ilıraç edilen doğal gaza ilişkin iletim tarifelerinin yurt içi iletim tarifelerinin tabi olduğu kısıtlamalara tabi olmaması sağlanmaktadır. Bu noktada EPDK'ya, arz güvenliği, piyasadaki rekabet ortamınm iyileştirilmesi ve sistem işleyişi gibi hususlarda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanhğımn görüşünü almak kaydıyla, ihracata ilişkin iletim tarifelerine ilişkin daha farklı içerikte usul ve esaslar belirleme yetkisi verilmektedir.

Türkiye doğal gaz piyasasında alım-satım yapacak yerli ve yabancı ticaret şirketlerinin güven duyacağı, objektif kurallara göre işletilen rekabetçi bir piyasa yapısı oluşturulması hedefi doğrultusunda, doğal gaz ithalatına hem BOTAŞ hem de özel sektör tüzel kişileri açısından serbestlik getirilmesi amaçlanmaktadır. Diğer taraftan, piyasanın rekabete açılması ve serbestleşme hedeflerinin yanı sıra ülkemizin arz güvenliğinin temin edilmesi de büyük önem arz etmekte olup, bu nedenle arz güvenliğinin temini amacıyla bazı tedbir ve hükümler getirilmektedir. Ayrıca, Türkiye'nin doğal gaz ticaret merkezi olma hedefleri doğrultusunda, doğal gaz piyasasında serbestleşme, rekabet ve ticaretin geliştirilmesi büyük önem arz etmektedir.

Piyasada oyuncu sayısımn artması ve tedarik imkânlarının çeşîtlenmesiyle birlikte tüketicilerin güvenli, kaliteli ve daha uygun fiyatlı enerjiye erişim imkanları çoğalmış olacaktır, Türkiye doğal gaz piyasasında alım-satım yapacak yerli ve yabancı ticaret şirketlerinin güven duyacağı, objektif kurallara göre işletilen rekabetçi bir piyasa yapısı oluşturulması amaçlanmaktadır.

Ayrıştırma uygulaması, şebeke alt yapıları ile tedarik çıkarlanmn aym tarafta bulunmasını engellemek ve böylece piyasaya rekabetçi yeni girişlerin önünün açılması amacıyla oluşturulmuş bir kavramdır. Ayrıştırma ile doğal gaz tedarik ve alt yapı faaliyetlerinin kurulan farklı tüzel kişiler eliyle yürütülmesinin sağlanması hedeflenmektedir. Diğer taraftan, piyasanın rekabete açılması ve serbestleşme hedeflerinin yanı sıra ülkemizin arz güvenliğinin temin edilmesi de büyük önem arz etmekte olup, bu kapsamda bazı tedbir ve hükümler önerilmektedir. Bu çerçevede, teklif ile 4646 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinde uygulanamayan bazı hükümlerin değiştirilmesi, piyasada rekabetin ve serbest ticaretin temini için BOTAŞ'm yeniden yapılandmlması hedefinin korunarak somutlaştırılması, arz güvenliğinin temini için ilave tedbir ve hükümler getirilmesi amaçlanmaktadır.

Teklif ile. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından verilen yetkiye dayamlarak yerine getirilmekte olan proje onay ve kabul işlemlerinin etkin, verimli ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesine ilişkin personel ve kaynak kullanımı giderlerinin karşılanabilmesi ve bu giderlerin kamuya ilave yük getirmesinin önlenmesi amaçlanmaktadır.

Aynca, şarj ağı işletmeci lisansının sona erdirilmesi ve iptali hususlarının EPDK tarafından belirlenebilmesi düzenlenmekte ve lisans iptali nedeniyle piyasaya giriş engeli getirilerek piyasada sağlıklı bir işleyişin sağlanması hedeflenmektedir.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun geçici 6 ncı maddesi çerçevesinde; dağıtım şirketleri tarafından yapılan genel aydınlatmaya ilişkin tüketim miktarı ve bedellerinin gerçek durumu gösterip göstermediğine ilişkin TEDAŞ tarafindan saha ve ofiste yürütülen denetim faaliyetlerinden kaynaklı yüksek gerilim tazminatı, arazi tazminatı, harcırah, fazla mesai ücretleri gibi personel giderleri ile konaklama, ulaşım vb. masraflar oluşması ve TEDAŞ'ın söz konusu madde kapsamındaki denetim faaliyetine ilişkin masrafları karşılayacak bütçe imkanlannın olmaması nedeniyle TEDAŞ'ın madde kapsamındaki denetim faaliyetlerine ilişkin tüm masraflarımn Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanması düzenlenmektedir.

Kanun Teklifine https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-4989.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.