TCMB Başkanı Erkan'dan Enflasyon Açıklaması

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, ''Fiyat istikrarı temel amacımız doğrultusunda tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanıyoruz ve kullanmaya devam edeceğiz. Parasal sıkılaştırmayı makro ihtiyati çerçevedeki sadeleştirme ile birlikte yürüterek, hem parasal aktarım mekanizmasının güçlenmesini, hem de attığımız adımların makro finansal istikrarı pekiştirmesini hedefliyoruz.

Beklentileri yeniden çıpalayacak, ekonomideki güven ve öngörülebilirliği artıracak para politikasını sabırla uygulamaya yönelik kararlılığımızı attığımız adımlarla gösteriyoruz.

Parasal sıkılaştırma sürecimizin ve güçlü bir eğilim gösteren rezerv birikiminin etkilerinin döviz kuru istikrarını desteklediğini görmekteyiz. Parasal sıkılaştırma adımlarımızın birikimli etkileri ile ana eğilimi düşürerek, dezenflasyonu 2024 yılında Enflasyon Raporu'ndaki patika ile uyumlu şekilde tesis etmekte kararlıyız.

Politika faizinde gerçekleştirdiğimiz kademeli ve kararlı artışların yanı sıra makro ihtiyati çerçevede attığımız sadeleşme adımlarının da katkısıyla piyasa mekanizmasının yeniden tesisi sağlanmıştır.

Kur korumalı mevduat bakiyesi gerilerken rezervlerde de artış sağlanması, KKM'den ve döviz mevduattan TL'ye geçiş stratejisinin başarıyla ilerlediğine ve TL'ye arzu edilen sağlıklı geçişin başladığına işaret etmektedir.

Para politikası tepkimizi, enflasyonun ana eğilimini düşürmeye odaklı olarak, veriye ve etki analizlerine dayanarak veriyoruz. Haziran ayından bugüne süregelen parasal sıkılaştırma sürecinin etkilerini belirgin şekilde 2024 yılında görmeye başlayacağız. Bu nedenle 2024 yılını dezenflasyon dönemi olarak tanımlıyoruz. Fiyat istikrarını tesis etmekte kararlıyız. Toplumsal refaha azami katkıyı sağlayabilmek için bütün ekibimizle gece-gündüz, özverili bir şekilde çalışıyoruz.

Yıllık enflasyonda düşüşü baz etkisiyle Mayıs 2024'ten sonra görmeye başlayacağız. 2025'te istikrar dönemi olacak ve 2026'da enflasyonu tek haneye indireceğiz.

Fiyat istikrarı temel amacımız doğrultusunda tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanıyoruz ve kullanmaya devam edeceğiz.

Parasal sıkılaştırmayı makro ihtiyati çerçevedeki sadeleştirme ile birlikte yürüterek, hem parasal aktarım mekanizmasının güçlenmesini hem de attığımız adımların makro finansal istikrarı pekiştirmesini hedefliyoruz.

Büyüme-enflasyon ödünleşimi ise ancak enflasyondaki aşırılık devre dışı bırakıldıktan sonra gelinen eşik değerlerde devreye girecektir. Bu noktada amaç, kararlı bir şekilde dezenflasyon sürecini devam ettirmek ve sürdürülebilir büyüme için gerekli olan büyüme kompozisyonundan vazgeçmemek olmalıdır. Bu kapsamda, para politikamız ve makro ihtiyati çerçeveye ilişkin stratejimiz, dezenflasyonun ve sürdürülebilir büyümenin en kısa sürede tesis edilmesine odaklanmaktadır. Beklentileri yeniden çıpalayacak, ekonomideki güven ve öngörülebilirliği artıracak para politikasını sabırla uygulamaya yönelik kararlılığımızı attığımız adımlarla gösteriyoruz. Diğer taraftan, hem finansal piyasalarda hem de fiyatlama davranışlarını etkileyen kurumsal alanlarda yapısal reform çabalarına katkı sunuyoruz.

Ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar ile vergi ayarlamaları son üç ayda öne çıkarken, bunların enflasyona önemli ölçüde yansıdığını değerlendiriyoruz. Diğer taraftan, yurt içi talepteki güçlü seyir ve hizmet fiyatlarındaki katılık devam etmektedir. Petrol fiyatlarındaki artış ve enflasyon beklentilerinde süregelen bozulma enflasyonda ilave yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Bu unsurlar, enflasyonun yıl sonunda Enflasyon Raporu'ndaki tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceğine işaret etmektedir.

Arz ve talebin uyum içinde hareket etmesi, fiyat istikrarı için, fiyat istikrarı ise sürdürülebilir büyüme için önemlidir. Parasal sıkılaştırma kararlarımızın, seçici kredi sıkılaştırması adımlarımızın da desteğiyle, iç talebi dengeleyeceğini değerlendiriyoruz.

Ağustos ayı itibarıyla yıllıklandırılmış olarak altın ithalatı, 2022 yılı toplamına kıyasla 13,4 milyar dolar artarak 34 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Tüketim malları ithalatı ise aynı dönemde 11,9 milyar dolar artışla 42,4 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, dış ticaret açığı artarken cari işlemler açığı da yıllıklandırılmış olarak temmuz ayı itibarıyla 58,5 milyar dolara yükselmiştir. Diğer taraftan, parasal sıkılaştırmanın etkilerinin ve başta turizm olmak üzere hizmet gelirlerinin cari işlemler hesabına yılın geri kalanında olumlu yansıyacağını öngörmekteyiz. İç talepteki güçlü seyrin yanı sıra döviz kurundaki oynaklık ile yüksek oranlara ulaşan geçişkenlik, enflasyonda artışa neden olmuştur. Kur gelişmelerinin enflasyona yansıması, maliyet, bilanço ve beklenti gibi farklı kanallar üzerinden gerçekleşmektedir. Geçişkenlik, talep koşullarının güçlü ve enflasyon beklentilerinin yüksek olduğu dönemlerde daha hızlı gerçekleşmektedir. Parasal sıkılaştırma sürecimizin ve güçlü bir eğilim gösteren rezerv birikiminin etkilerinin döviz kuru istikrarını desteklediğini görmekteyiz.

Fiyatlama davranışlarında ilave bozulmaya neden olan akaryakıt fiyatları, uluslararası arz koşulları nedeniyle önümüzdeki dönemde de enflasyon üzerinde bir risk unsuru olmayı sürdürecektir.

Potansiyel etkinin çoğu fiyatlara yansımış olsa da sanayiye yönelik elektrik ve doğal gaz fiyat artışları gibi devam eden gelişmeler, üretim maliyetleri kanalıyla yıllık enflasyonun artışına katkı sunmaya devam edecektir.

Hem hizmet hem de temel malları içeren B endeksi yıllık artış oranı eylül ayında yüzde 67,2, hizmet enflasyonu ise yüzde 86,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Fiyat artışları sektör geneline yayılmıştır. Hizmet kalemlerinde zamana bağlı fiyat güncelleme davranışının yaygın oluşu, enflasyonun daha uzun süreye yayılmasına sebep olmaktadır. Eğitim ve sağlık hizmetleri ile kira gibi fiyatları yılın belirli dönemlerinde değişen kalemlerin atalet sergilediğini görüyoruz. Kiralardaki yükseliş eğilimi hizmet enflasyonundaki katılığı en çok etkileyen unsurlardan biri durumuna gelmiştir. Hizmet sektörünün geneline yayılan enflasyondaki ataletin kırılması, beklentilerin düzelerek yeniden çıpalanmasına bağlıdır. Dezenflasyona geçiş döneminde, parasal sıkılaştırmanın öngörülebilirliği sağlamasını ve birikimli etkileriyle talebi dengelemesini bekliyoruz.

Fiyat istikrarı temel amacımız doğrultusunda tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanıyoruz ve kullanmaya devam edeceğiz.

Parasal sıkılaştırmayı makro ihtiyati çerçevedeki sadeleştirme ile birlikte yürüterek, hem parasal aktarım mekanizmasının güçlenmesini hem de attığımız adımların makro finansal istikrarı pekiştirmesini hedefliyoruz.

Büyüme-enflasyon ödünleşimi ise ancak enflasyondaki aşırılık devre dışı bırakıldıktan sonra gelinen eşik değerlerde devreye girecektir. Bu noktada amaç, kararlı bir şekilde dezenflasyon sürecini devam ettirmek ve sürdürülebilir büyüme için gerekli olan büyüme kompozisyonundan vazgeçmemek olmalıdır. Bu kapsamda, para politikamız ve makro ihtiyati çerçeveye ilişkin stratejimiz, dezenflasyonun ve sürdürülebilir büyümenin en kısa sürede tesis edilmesine odaklanmaktadır. Beklentileri yeniden çıpalayacak, ekonomideki güven ve öngörülebilirliği artıracak para politikasını sabırla uygulamaya yönelik kararlılığımızı attığımız adımlarla gösteriyoruz. Diğer taraftan, hem finansal piyasalarda hem de fiyatlama davranışlarını etkileyen kurumsal alanlarda yapısal reform çabalarına katkı sunuyoruz.

Ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar ile vergi ayarlamaları son üç ayda öne çıkarken, bunların enflasyona önemli ölçüde yansıdığını değerlendiriyoruz. Diğer taraftan, yurt içi talepteki güçlü seyir ve hizmet fiyatlarındaki katılık devam etmektedir. Petrol fiyatlarındaki artış ve enflasyon beklentilerinde süregelen bozulma enflasyonda ilave yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Bu unsurlar, enflasyonun yıl sonunda Enflasyon Raporu'ndaki tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceğine işaret etmektedir.

Arz ve talebin uyum içinde hareket etmesi, fiyat istikrarı için, fiyat istikrarı ise sürdürülebilir büyüme için önemlidir. Parasal sıkılaştırma kararlarımızın, seçici kredi sıkılaştırması adımlarımızın da desteğiyle, iç talebi dengeleyeceğini değerlendiriyoruz.

Ağustos ayı itibarıyla yıllıklandırılmış olarak altın ithalatı, 2022 yılı toplamına kıyasla 13,4 milyar dolar artarak 34 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Tüketim malları ithalatı ise aynı dönemde 11,9 milyar dolar artışla 42,4 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, dış ticaret açığı artarken cari işlemler açığı da yıllıklandırılmış olarak temmuz ayı itibarıyla 58,5 milyar dolara yükselmiştir. Diğer taraftan, parasal sıkılaştırmanın etkilerinin ve başta turizm olmak üzere hizmet gelirlerinin cari işlemler hesabına yılın geri kalanında olumlu yansıyacağını öngörmekteyiz. İç talepteki güçlü seyrin yanı sıra döviz kurundaki oynaklık ile yüksek oranlara ulaşan geçişkenlik, enflasyonda artışa neden olmuştur. Kur gelişmelerinin enflasyona yansıması, maliyet, bilanço ve beklenti gibi farklı kanallar üzerinden gerçekleşmektedir. Geçişkenlik, talep koşullarının güçlü ve enflasyon beklentilerinin yüksek olduğu dönemlerde daha hızlı gerçekleşmektedir. Parasal sıkılaştırma sürecimizin ve güçlü bir eğilim gösteren rezerv birikiminin etkilerinin döviz kuru istikrarını desteklediğini görmekteyiz.

Fiyatlama davranışlarında ilave bozulmaya neden olan akaryakıt fiyatları, uluslararası arz koşulları nedeniyle önümüzdeki dönemde de enflasyon üzerinde bir risk unsuru olmayı sürdürecektir.

Potansiyel etkinin çoğu fiyatlara yansımış olsa da sanayiye yönelik elektrik ve doğal gaz fiyat artışları gibi devam eden gelişmeler, üretim maliyetleri kanalıyla yıllık enflasyonun artışına katkı sunmaya devam edecektir.

Hem hizmet hem de temel malları içeren B endeksi yıllık artış oranı eylül ayında yüzde 67,2, hizmet enflasyonu ise yüzde 86,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Fiyat artışları sektör geneline yayılmıştır. Hizmet kalemlerinde zamana bağlı fiyat güncelleme davranışının yaygın oluşu, enflasyonun daha uzun süreye yayılmasına sebep olmaktadır. Eğitim ve sağlık hizmetleri ile kira gibi fiyatları yılın belirli dönemlerinde değişen kalemlerin atalet sergilediğini görüyoruz. Kiralardaki yükseliş eğilimi hizmet enflasyonundaki katılığı en çok etkileyen unsurlardan biri durumuna gelmiştir. Hizmet sektörünün geneline yayılan enflasyondaki ataletin kırılması, beklentilerin düzelerek yeniden çıpalanmasına bağlıdır. Dezenflasyona geçiş döneminde, parasal sıkılaştırmanın öngörülebilirliği sağlamasını ve birikimli etkileriyle talebi dengelemesini bekliyoruz.'' dedi.

SUNUM : https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/678cc359-d8bc-45c1-a3bd-a9d3b50d57c1/SunumB03_10_2023.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-678cc359-d8bc-45c1-a3bd-a9d3b50d57c1-oHRIg-S