4447 Sayılı Kanun'un Geçici 10'uncu Maddesi Kapsamında Ustalık ve Kalfalık Belgelerine Yönelik Uygulama (31 Mayıs 2024)

Sigorta Primleri Genel Müdürü Savaş Alıç imzalı genel yazıda ''Bilindiği üzere, 4447 sayılı Kanun‘un geçici 10’uncu maddesi ile genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik özel sektör işverenlerinin 1/3/2011 ila 31/12/2025 tarihleri arasında işe aldıkları sigortalılar için sigorta primine esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasına imkân sağlanmıştır.

Anılan maddede yer alan prim desteğinden yararlanmanın usul ve esasları 7/6/2011 tarihli ve 2011/45 No.lu Genelgede açıklanmıştır. Söz konusu prim desteğinden yararlanma süresi, kapsama giren sigortalının yaşına, mesleki yeterlik belgesi sahibi olmasına veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen iş gücü yetiştirme kursunu bitirip bitirmediğine ve Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olup olmadığına göre değişmektedir.

Bahse konu teşvikle ilgili Genel Müdürlüğümüze intikal eden yazılardan Milli Eğitim Bakanlığından alınan ustalık ve kalfalık belgelerinin mezkur teşvikin uygulamasında dikkate alınıp alınmayacağı konusunda tereddüt oluştuğu anlaşılmıştır.

Konuyla ilgili olarak, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünden alınan 15/5/2024 tarihli ve E-91550395-407-00015972519 sayılı yazıda; ortaokulu veya imam-hatip ortaokulunu bitirdikten sonra zorunlu örgün ortaöğretimini tamamlamak için mesleki eğitim merkezi programına 2017 yılı ve sonrasında kayıt olmuş ve 3308 sayılı Kanun‘un 16’ncı maddesi kapsamında kalfalık belgesi ile birlikte 28’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ustalık belgesi alarak mesleki eğitim merkezi programından mezun olanların, meslekî ve teknik ortaöğretim kurumunu bitirmiş sayıldığı dolayısıyla bu kişilerin 4447 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinde belirtilen “Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi (…) bitirenler” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Buna göre, 2017 yılı ve sonrasında mesleki eğitim merkezi programına kayıt olmuş ve 3308 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesi kapsamında kalfalık belgesi ile birlikte aynı Kanun’un 28’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ustalık belgesi alarak mesleki eğitim merkezi programından mezun olanlar, 4447 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesine göre mesleki ve teknik eğitim veren ortaöğretimi bitirenler kapsamında değerlendirilecektir.

Dolayısıyla, yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda ustalık belgesi alanlar destekten yararlanma süresi bakımından; 4447 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde belirtilen süreler kadar yararlanabilecektir.

Bu itibarla, destek kapsamına giren sigortalının; ilgili destek kapsamında değerlendirilen ustalık belgesi olması halinde, bu sigortalının ustalık belgesinde belirtilen meslek alanında çalıştırılıyor olması ve ilgili kanunda belirtilen diğer şartların sağlanması kaydıyla 24/36 ay süreyle bu destekte yararlanılabilecektir. Ayrıca, bu sigortalının Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olması halinde mevcut destek süresine 6 ay (24+6=30/36+6=42) eklenecektir. Bununla birlikte, işe alındığı tarih itibarıyla mesleki yeterlik belgesi sahibi olmayan, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirmemiş olan ancak bu şekilde işe alındıktan sonra çalışmakta iken ilgili destek kapsamında değerlendirilen ustalık belgesi alan sigortalılardan dolayı söz konusu destekten 12 ay süreyle de yararlanılabilecektir.

Örnek 1: 1/5/2024 tarihinde işe alınan kadın sigortalı (A)’nın 26/4/2017 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup 23/5/2019 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında bu sigortalı için teşvikten yararlanma dönemi 2024/Mayıs ila 2027/Nisan ayı/dönemi (36 ay) olacaktır. Bu sigortalının Türkiye İş Kurumuna işsizlik kaydı varsa destekten yararlanma dönemi 2024/Mayıs ila 2027/Ekim ayı/ dönemi (42 ay) olacaktır.

Örnek 2: 11/3/2025 tarihinde işe alınan kadın sigortalı (Y)’nin 26/4/2016 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup 22/3/2020 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında, her ne kadar ustalık belgesi 22/3/2020 tarihinde alınmış olsa da bu sigortalının mesleki eğitim merkez programına kayıt tarihi 2017 yılı öncesine ait olduğundan, bahse konu sigortalı mesleki ve teknik eğitim veren ortaöğretimi bitirenler kapsamında değerlendirilmeyeceğinden (ilgili kanunda sayılan belge ve niteliğe sahip olmayan) destekten yararlanma dönemi 2025/Mart ila 2027/Şubat ayı/dönemi (24 ay) olacaktır.

Örnek 3: 27/4/2024 tarihinde işe alınan 26 yaşındaki erkek (B) sigortalısından dolayı destekten 2024/Nisan ila 2026/Mart ayında/döneminde (24 ay) yararlanmaya hak kazanılmış iken, söz konusu sigortalının 15/1/2023 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup çalışmakta iken 23/1/2026 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında, bu sigortalı bahse konu teşvikten 12 ay süreyle daha yararlanılabilecektir. Bu durumda söz konusu sigortalıdan dolayı destekten yararlanma dönemi 2024/Nisan ila 2027/Mart ayı/dönemi (36 ay) olacaktır.

Örnek 4: 3 No.lu örnekteki sigortalıdan dolayı 4447 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinde yer alan destekten 24 ay süreyle yararlanıldıktan sonra, bu sigortalının 15/5/2027 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında, söz konusu sigortalıdan dolayı 2027/Mayıs ila 2028/Nisan ayında/döneminde 12 ay süreyle bahse konu teşvikten yararlanılabilecektir.

Örnek 5: 25/6/2024 tarihinde işe alınan 30 yaşındaki erkek sigortalı (K)’nın 10/2/2018 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup 16/3/2020 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında bu sigortalı için teşvikten yararlanma dönemi 2024/Haziran ila 2026/Mayıs ayı/dönemi (24 ay) olacaktır. Bu sigortalının Türkiye İş Kurumuna işsizlik kaydı varsa destekten yararlanma dönemi 2024/Haziran ila 2026/Kasım ayı/dönemi (30 ay) olacaktır.

Bununla birlikte, ilgili destek kapsamında değerlendirilen ustalık belgelerine ilişkin bilgiler Milli Eğitim Bakanlığınca elektronik ortamda Kurumumuzla paylaşılarak bu bilgilerin kontrolü sağlanacaktır. Ancak, söz konusu bilgiler elektronik ortamda paylaşılana kadar bu kontrol ünitelerimizce yapılacaktır.

Bu kapsamda, söz konusu desteğin yararlanma süresinin belirlenmesinde ünitenize verilen “Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi (…) bitirenler” kapsamında değerlendirilen ustalık belgelerinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt tarihine ilişkin bir ibarenin bulunmaması halinde, bu programa kayıt tarihinin 2017 yılı ve sonrası olduğunun işveren tarafından Milli Eğitim Bakanlığından alınacak yazıyla belgelenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, 2017 yılı öncesinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olunarak ve 3308 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında alınan ustalık belgeleri ile kayıt tarihine bakılmaksızın 3308 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi dışında alınan diğer ustalık belgelerinden dolayı bahse konu teşvikten yararlanma süresi bakımından 4447 sayılı

Kanun’un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendi kapsamındaki süreler kadar yararlanılamayacaktır.

Ayrıca, 3308 sayılı Kanun kapsamında sadece kalfalık belgesi alan sigortalılar “Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi (…) bitirenler” kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, bu sigortalılardan dolayı 4447 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde belirtilen süreler kadar yararlanılamayacaktır.'' denilmiştir.