Engellilerin çalışma hayatında mesleki ve kariyer gelişimlerinin desteklenmesi ve bunların sürdürülebilir bir biçimde gerçekleştirilmesi; taraf olduğumuz sözleşmelerin bir gereğidir. Devletimiz, bu gereklilikleri yerine getirmek için, taahhüt ettiği üzere gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Engelliler, Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) Belgesi'nde de yer verildiği gibi “özel politika gerektiren gruplar içinde yer almaktadır. Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'nin genel esaslarından olan “fırsat eşitliği”, Sözleşme'nin “İstihdam ve çalışma” başlıklı 27 inci maddesinin etkin bir biçimde hayata geçirilmesinde temel ilkedir. Sözleşme'ye göre Taraf Devlet, engellileri kamuda istihdam etmek ve engellilerin mesleki ve kariyer gelişimini desteklemekle yükümlüdür.
5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun'da da engelliler için, istihdamın sürekliliğini ve kariyer gelişimini desteklemekte ve ayrımcı uygulamaları yasaklamaktadır.
21-23 Ekim 2016 tarihleri arasında Devlet Personel Başkanlığı'nın düzenlemiş olduğu ‘’Kamu Personeli Sisteminin Değerlendirilmesi Çalıştayı’nın sonuç raporunu 6'ncı maddesinde yer alan ‘’Alt Çalışma Grubu-Sosyal Nitelikli Atamalar’’ başlığının 13 üncü maddesinde ‘’Engelli personelin mezuniyetlerine göre istihdam edilmeleri, bu çerçevede unvan değişikliği sınavına katılmaksızın, öğrenimleri ile ibraz etmiş oldukları kadrolara atanabilmelerine imkan verilmesi” tavsiye kararı alınmıştır.
Sınavsız geçiş hakkı, kamuda çalışan Devlet korumasından yararlananlar, gaziler ve şehit yakınlarına verilmiştir.
2828 sayılı Sosyal Hizmet Kanunu'na 7103 sayılı Kanun ile 2018 yılında eklenen Geçici 16 ncı maddeye göre; Devlet korumasından yararlananlardan ataması yapılmış olan memurların öğrenim durumlarına uygun kadrolara atanmaları sağlanmıştır.
2016 yılında 668 sayılı KHK ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'na Geçici 16 ıncı madde eklenerek bu Kanun kapsamında göreve başlayanların öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara kamu kurum ve kuruluşlarınca sınava tabi olmaksızın atanmaları sağlanmış, ihraz etmiş bulundukları kadroların atandıkları kamu kurumlarında olmaması halinde ilgililer asli memurluğa atandıktan sonra bir defaya mahsus olmak üzere diğer kanunlarda yer alan herhangi bir kontenjan sınırlamasına tabi olmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarına naklen atanmaları sağlanmıştır.
Anayasa'nın 10 uncu maddesi; engelliler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacağını hüküm altına alırken, 2828 ve 3713 sayılı Kanunlar kapsamında yukarıda ifade ettiğimiz düzenlemelerin engelliler için de yapılmasının eşitlik ilkesine aykırı olmayacağı açıktır. Kaldı ki Anayasa'nın 17 inci maddesine göre herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Ve Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları korumak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür (Anayasa madde 49).
Engellilerin bağımsız yaşama ve topluma tam katılım haklarının korunması için öncül hak; çalışma hakkıdır.
Tüm güçlüklere rağmen eğitimlerini tamamlayarak bir iş/bir meslek edinmiş engellilerin, eğitimlerine uygun işlerde ve kadrolarda çalışmalarını sağlamak; çalışma hayatını geliştirmekle birlikte engellilerin kariyer gelişimleri de desteklenmiş olacaktır. Bu Anayasal bir hak olup Devletin, engelli çalışanların maddi ve manevi varlığının korunmasını garanti altına alma görevinin bir gereğidir.
Sorunlarımız
Engelli kamu personeli seçme sınavı (EKPSS) tercihlerinde nitelikli kadrolara nitelikli kadroların yeterli sayıda yer verilmemektedir. Bu nedenle bugün, ön lisans ya da lisans mezunu olup sırf ekonomik özgürlüklerini bir an önce kazanmak için yardımcı hizmetler ya da genel idari hizmetler kadrosunu tercih etmek zorunda kalanların sayısı oldukça fazladır.
Bununla birlikte, atandıktan sonra eğitimlerine devam edip ön lisans ya da lisans mezunu olan hatta yüksek lisans ya da doktora eğitimlerini tamamlayan engelli çalışanlar da vardır.
Kurumlarda görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarının yeterli sayıda kadrolarda açılmaması ve bu sınavlarda engelli çalışanlara fırsat eşitliği tanınmaması nedeniyle, söz konusu çalışanlar yeniden EKPSS’ ye girip edindikleri mesleki kadrolara atanmayı istemektedir. İstedikleri kadrolara atanan engellilerin bir kısmı, halen çalışmakta oldukları kurumlardan muvafakat alamadıkları için maddi ve manevi büyük hak kayıplarına uğramaktadır. Kaldı ki engellilerin kadro değişikliği için yeniden EKPSS' ye girmeleri, ilk kez atanacaklar için atanma şansını da azaltmaktadır.
Talebimiz
Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'ne, Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı'na, TC Anayasası' na, 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun'a, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne ve Ulusal İstihdam Stratejisi Belgesi'ne dayanarak;
Engellilerin insana yakışır bir işte çalıştırılmalarının öncülü olarak kariyer gelişimlerinin desteklenmesini sağlamak üzere;
1. hizmetler sınıfında çalışan engellilerin sınavsız genel idari hizmetler sınıfına atanmaları ve yardımcı hizmetler sınıfının tamamen kaldırılması,
2. Daha önce ataması yapılan engellilerin mesleki eğitim, ön lisans ve lisans eğitim diplomalarına karşılık gelen kadrolara, sınavsız geçiş hakkının sağlanması,
3. Devlet korumasından yararlananlarla, gaziler ve şehit yakınlarına sağlanan sınavsız geçiş hakkının engelli çalışanlara da verilmesini
4. Engelli personelin mezuniyetlerine göre istihdam edilmeleri, bu çerçevede unvan değişikliği sınavına katılmaksızın, öğrenimleri ile ibraz etmiş oldukları kadrolara atanabilmelerine imkan verilmesi ve yukarıda bahsettiğimiz atamaların yapılması için ivedilikle yasal bir düzenleme yapılmasını
Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip ERDOĞAN’dan ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanımız Sayın Zehra ZÜMRÜT SELÇUK’tan acilen talep ediyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur
İmza Kampanyası için https://www.change.org/p/cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1-recep-tayyip-erdo%C4%9Fan-engelli-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fanlara-%C3%B6%C4%9Frenim-d%C3%BCzeylerindeki-kadrolara-s%C4%B1navs%C4%B1z-ge%C3%A7i%C5%9F-hakk%C4%B1-verilsin linkini tıklayabilirsiniz.
Imzalıyorum