Engelli Yakını Olan Çalışanların Esnek Çalışması

Daire Başkanı Bakan a. Av. Erkan Çavuşoğlu e-imzalı resmi yazıda ''COVID-19 salgınının ülkemizde yayılımının en aza indirilmesi amacıyla, bu salgınla mücadeleyi ve salgının etkilerinin azaltılmasına yönelik faaliyetleri zafiyete uğratmama ve kamu hizmetlerini aksatmama şartıyla; Cumhurbaşkanlığımızca ''COVID-19 Kapsamında Kamu Çalışanlarına Yönelik Tedbirler'' konulu 2020/11 sayılı Genelge 26 Ağustos 2020 tarihli ve 31225 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Mezkur Genelgede; COVID-19 salgının ülkemizde yayılımının en aza indirilmesi amacıyla çalıştırılma biçimine bakılmaksızın kamu ve kurum ve kuruluşlarında çalışanlara uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma yöntemlerinin uygulanabileceği hususu belirtilmiştir.

Bu kapsamda; bu salgınla mücadeleye ve salgının etkilerinin azaltılmasına yönelik faaliyetleri zafiyete uğratmayacak ve sağlık hizmetini aksatmayacak şekilde, ihtiyacı karşılayacak sayıda personel bulundurması şartıyla, sağlık hizmetinin kesintisiz ve acil bir hizmet olması ve bu hizmetin bahse konu salgınla olan mücadeledeki önemi göz önünde bulundurularak esnek çalışma yöntemi personelimiz arasında herhangi bir ayrım gözetilmeden uygulanmaktadır.

Bakanlığımızca, Sahim-Sen (Sağlık Hizmetleri Sendikası)3 Eylül 2020 tarihli ve 37106781-SHS-0280/149 sayılı yazısında bahsedilen kapsama dahil personelin kendisinin veya bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının engellilik durumunu belgelemeleri halinde kendilerine esnek çalışma konusunda imkanlar ölçüsünde gerekli kolaylığın sağlandığı, bu durumda olan personele yapılan görevlendirmelerin yeniden gözden geçirildiği ve sonucuna göre işlem tesisi cihetine gidildiği hususunda bilgilerinizi arz/rica ederim.'' denilmiştir.

SAHİM-SEN Sağlık Hizmetleri Sendikası tarafından SMS-0.280/ sayılı Engelli Yakını Olan Çalışanların Esnek Çalışması konulu Eylül 2020 tarihli resmi yazı yayınlandı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 03 Numaralı Hizmet Kolunda ''280'' Sendika Numarası verilerek tescili yapılan Sağlık Hizmetleri Sendikası (SAHİM-SEN), yasal kuruluş işlemlerinin ardından kurulmuştur. Sağlık Hizmetleri Sendikası olarak 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu ve yürürlükteki diğer mevzuat uyarınca üyelerimizin ortak; ekonomik, sosyal ve mesleki, hak ve menfaatlerinin korunması ve geliştirilmesi için çalışmalarımıza devam etmekteyiz.

25 Ağustos 2020 tarihli, 2020/11 Sayılı (Resmi Gazete Sayı: 31225, COVID-19 Kapsamında Kamu Çalışanlarına Yönelik İlave Tedbirler Konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile ''Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara uzaktan çalışma dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma yöntemleri uygulanabilir'' olduğu Cumhurbaşkanımız tarafından uygun görülmüş, bu Genelgeye istinaden 27 Ağustos 2020 tarihli, 60438742-929-2525 sayılı Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün COVID-19 Kapsamında Kamu Çalışanlarına Yönelik İlave Tedbirler konulu yazısı yayınlanmıştır. Bu yazının 2'nci maddesinde yer alan ifadelerden, esnek çalışma yönteminin belirlenmesi ve uygulanması ihtiyari (isteğe bağlı) olup bu yönteme geçişe sağlık tesislerinin rolü, yoğunluğu vb. hususlar göz önünde bulundurularak yazıda yer verilen amirlerce karar verileceği anlaşılmaktadır.

Sendikamızın Engelliler Komisyonu, engelli ve engelli yakını olan çalışanların pandemi sürecinde yaşadığı sorunların tespitini yapmakta, bu süreçte çalışanlara danışmanlık yaparak, elde ettiği sorunların çözüm önerilerini oluşturarak ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşlar ile paylaşmaktadır. Bu çalışmalarında yukarıda yer verdiğimiz Sözleşmeleri, Anayasa ve ilgili mevzuatı dikkate almaktadır.

Komisyonumuza yapılan başvurularda ağır engelli çocuğu olan çalışanlar başta olmak üzere bakmakla yükümlü oldukları ağır engelli yakını olanlar; pandemi nedeniyle bakıcı bulmakta zorlandıklarını, yaşlı aile büyüklerinden destek alamadıklarını ve süreç içinde çalışma şartlarının gittikçe ağırlaştığını bildirmişlerdir. COVID-119 vaka sayısının arttığı bugünlerde, engelli yakını olanların görevlendirme ile başka hastanelere gönderilmesi tarafımıza iletilen sorunlar arasındadır. Görevlendirmeler nedeniyle bu zamana dek yakınlarının bakımı için pandemiye yönelik bin bir güçlükle aldıkları önlemler yetersiz kalmakta, bu durumda ailelerin mevcut dinamikleri sekteye uğramaktadır. Özellikle ikamet adreslerinden uzakta olan hastanelere gönderilenler ile filyasyon ekiplerinde görevlendirilenler, engelli yakınlarının acil ihtiyaçlarında, ikametlerine ulaşmakta güçlük yaşamaktadırlar.

Taraf olduğumuz Sözleşmelere baktığımızda Devletimiz Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde engelli çocuğun üstün yararının gözetilmesini Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı’nda yer alan Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şart'ında ise ailevi sorumlulukları olan kadın ve erkek çalışanların için çalışma koşullarına ilişkin gereksinimlerinin dikkate alınmasını taahhüt etmiştir. 2005 tarihli 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanuna göre ise ''engelli olan çocuklara yönelik hizmetlerde çocuğun üstün yararının gözetilmesi esastır.'' Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 10'uncu maddesi; çocuklar ve engelliler için alınacak önlemlerin eşitlik ilkesine aykırı olmayacağını hüküm altına almıştır.

Yukarıda bahsedilen tüm mevzuat dikkate alındığında; COVID-19 kapsamında Devletimiz tarafından ve Sağlık Bakanlığınca en üst düzeyde önlemlerin alındığı bu süreçte, engelli yakını olan çalışanlar hakkında aşağıdaki önlemlerin alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Engelli yakını olan çalışanların esnek çalışma olanaklarından yararlanması için bir değerlendirme yapılması, bu değerlendirmede engelli yakınları olanların engellilik sağlık kurul raporunda ''ağır engelli'' ya da ''tam bağımlı'' olanların ve çocuklar için özel gereksinim raporunda ağır engelliliğin karşılığı olan ''özel koşul gereksinimi var'', ''belirgin düzeyde özel gereksinimi var'' ve ''çok ileri düzeyde özel gereksinimi var'' ifadelerinin özellikle dikkate alınması, engelli yakını ola çalışanların, başka bir hastaneye ve filyasyon ekibinde görevlendirmelerden muaf tutulması, bu hususların tarafınızdan değerlendirilerek uygun önlemlerin alınmasını ve Bilgi Edinme Kanunu kapsamında yasak süresi içinde ''değerlendirmelerin sonucu hakkında'' tarafımıza bilgi verilmesini arz ederiz.'' denilmiştir.