Kamuda ve Özel Sektörde Engelli İstihdamının Artırılmasına İlişkin Soru Önergesi (29 Mart 2021)

Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'ne göre engelli; ''diğer bireylerle eşit koşullar altında topluma tam ve etkin bir şekilde katılımlarının önünde engel teşkil eden uzun süreli fiziksel, zihinsel, düşünsel ya da algısal bozukluğu bulunan kişilerdir.'' şeklinde tanımlanmıştır. Yani engellilik çevresel, fiziksel ve toplumsal koşullarla birlikte tanımlanmıştır. Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ile engellilik ile ilgili olarak uluslararası normlar oluşturulmuş, bu normlar çerçevesinde de ulusal mevzuat düzenlenmiştir.

Sosyal devlet anlayışı gereği, iktidarların en önemli görevlerinden biri toplumun dezavantajlı kesimlerini (çocuklar, yaşlılar ve engelliler) diğer kesimler karşısında pozitif ayrımcılığa tabii tutarak sosyal adalet ilkeleri çerçevesinde korumaktır. Nitekim Anayasa'nın 10'uncu maddesindeki ''çocuklar, yaşlılar, engelliler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.'' düzenlemesi ile 61'inci maddesindeki ''devlet, engellilerin korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirler alır'' hükmü ile ülkemizdeki dezavantajlı grupların korunması ve sosyal hayatın içine katılmalarının sağlanması amaçlanmıştır.

Öncelikle ülkemizde ne kadar engelli olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Bakanlığınız bültenlerinde de belirtildiği üzere ülkemizdeki engelli sayısının tespitine ilişkin en son çalışma 2011 yılında yapılmıştır. 2011 yılından bu yana ülkemizdeki engelli nüfusunun ne kadar olduğunun güncel verilerle tespit edilmesi gerekmektedir. 2011 yılındaki araştırmaya göre ülkemizde, en az bir engeli olan (3 ve daha yukarı yaş) nüfusun oranı %6.9 olarak açıklanmış, engelli sayısı ise 4 milyon 876 bin kişi olarak belirtilmiştir. Bakanlığınız tarafından yayımlanan Engelli ve Yaşlı İstatistik 2019 Kasım ayı Bülteninde engelli sayısı 2 milyon 508 bin 276. Kasım 2020 tarihli bültende engelli sayısı 2 milyon 535 bin 233, Ocak 2021 tarihli bültende ise engelli sayısı 2 milyon 511 bin 950 olarak belirtilmiştir. Oysa engelli sendika ve konfederasyonlar tarafından ülkemizde 10 milyon dolayında (nüfusun %10'undan fazlası) engelli nüfus olduğu ifade edilmektedir. Yani Bakanlığınızın açıkladığı engelli sayısı ile engelli konfederasyonlarının açıkladığı engelli sayısı arasında 7.5 milyon gibi çok fahiş bir fark bulunmaktadır. Ülkemizdeki engelli sayısının tahminler üzerinden değil, resmi veriler üzerinden tespit edilmesi konuyla ilgili olarak sorunların çözülmesi için daha doğru adımlar atılmasını sağlayacaktır.

Soru Önergesine https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-43701s.pdf linkinden ulaşabilirsiniz.