Atık Toplayıcıları Genelgesi (2022/6)

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum imzalı Genelgede ''Hammadde ve doğal kaynakların etkin yönetimi ile sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atık yönetimi süreçlerinde çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların korunmasını hedefleyen sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasına, yaygınlaştırılmasına, geliştirilmesine, izlenmesine, finansmanına, kayıt altına alınarak belgelendirilmesine ilişkin genel ilke ve esasların belirlenmesine yönelik Bakanlığımızca hazırlanan Sıfır Atık Yönetmeliği 12/7/2019 tarihli ve 30829 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Söz konusu Yönetmelikte; il sınırları içerisinde İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planı doğrultusunda mahalli idarelerce sıfır atık yönetim sisteminin kurulması, uygulanması ve işbirliği içerisinde çalışılmasını temin etme görev ve sorumluluğu mülki idare amirlerine verilmiştir.

Sıfır atık yaklaşımı doğrultusunda; belediyelerin kaynağında ayrı toplama faaliyetlerine öncelik vermesi, Sıfır Atık Yönetmeliği kapsamında mülki idare amirlerinin koordinasyonunda her belediyenin hizmet alanında geri kazanılabilir atık ve diğer atık olmak üzere kaynağında ayrı biriktirilen atıkların birbirleriyle karıştırılmadan toplanmasına yönelik altyapının oluşturulması, geliştirip yaygınlaştırılması gerekmektedir.

Bu doğrultuda, plastik, kâğıt ve metal gibi değerlendirilebilir atıkların toplanması konusunda herhangi bir işletmeye bağlı olmaksızın atık toplayıcılığı yapanlar ile ilgili aşağıdaki tedbir ve kararlar doğrultusunda düzenlemelerin yapılarak uygulamalarda bulunulması uygun görülmektedir. Bu kapsamda;

1. Belediyeler tarafından atık toplayıcılarının çalışmalarına ilişkin esaslar bu Genelge çerçevesinde oluşturulur, belediye hizmet alanı içerisinde faaliyet gösteren atık toplayıcılarının çalışma usul ve esasları ilk belediye meclisi gündemine alınarak karara bağlanır.

2. Atık toplayıcılığı faaliyetinde bulunan şahıslar, faaliyet göstereceği belediyeye kimlik numarası ve iletişim bilgileri ile başvuruda bulunur. 18 yaş ve üzeri şahısların başvurulan değerlendirilmeye alınır.

3. Başvuru yapan bağımsız sıfır atık toplayıcısı şahısların bilgileri, belediyeler tarafından İl/İlçe Emniyet Müdürlükleri ve İl/İlçe Jandarma Komutanlıkları ile güncel olarak paylaşılır. Uygun bulunanlar ilgili belediyesine bildirilir.

4. İlgili belediyesince başvurulara istinaden uygun bulunan şahıslar kayıt altına alınır, sıfır atık bilgi sistemine girişleri yapılır.

5. Belediyeler, kendi sınırları içerisinde ikamet eden toplayıcılara öncelik vermek suretiyle sıfır atık bilgi sistemi üzerinden kayıt kontrolü yaparak “Bağımsız Sıfır Atık Toplayıcısı Kartı” düzenler. Bağımsız Sıfır Atık Toplayıcısı Kartında belediye ismi ve logosu, sıfır atık logosu, atık toplayıcısının fotoğrafı, adı-soyadı, kimlik numarası, sıfır atık bilgi sistemi kayıt numarası, kartın düzenlendiği tarih yer alır, kartın üzerinde Belediye Başkanlığının imza ve mührü yer alır. Toplayıcı sadece kayıtlı olduğu belediye sınırları içerisinde toplama yapabilir.

6. Belediyelerce belirlenecek standartlardaki eldiven, iş kıyafetleri, bağımsız sıfır atık toplayıcısı kartı ve atık toplamada kullanılan araçlarıyla çalışmaları sağlanır.

7. Bağımsız sıfır atık toplayıcısı kartı ve iş kıyafetleri, izin verilen kişiler dışında başka kişilerce kullanılamaz, kullananlar ve kullandıranlar hakkında idari işlem yapılır.

8. Kayıt altına alınan kişilerin belediye tarafından belirlenen zaman dilimlerinde ve mevcut sıfır atık sistemine zarar vermeyecek şekilde çalışması sağlanır. Bu kişilerin belediyelerin belirlediği esasların dışında faaliyet göstermesi halinde izinleri iptal edilir,

9. Atık toplayıcılarının topladıkları atıkları teslim edebilecekleri geri kazanılabilir atık aktarma merkezleri belediyeler tarafından veya belediyelerin kontrolünde yapılır/yaptırılır. Geri kazanılabilir atık aktarma merkezlerinin üzerinin kapalı olması, zeminin beton veya asfalt olması sağlanır.

10. Atık toplayıcıları tarafından toplanan atıkların, öncelikle belediyelerin atık getirme merkezi ve geri kazanılabilir atık aktarma merkezlerine veya belediye sınırları içerisinde bulunan çevre lisanslı atık işleme tesislerine teslim edilmesi esastır. Bu atıklar tartılır ve piyasa koşulları göz önünde bulundurularak alınır.

11. Atık toplayıcıları tarafından kâğıt, plastik ve metal gibi değerlendirilebilir atıkların türlerine göre ayrı ayrı toplanması esastır,

12. Atıkların, izin verilmeyen kişiler tarafından toplanması, taşınması ve depolanmasına belediyelerce hiçbir şekilde müsaade edilmez. Güvenliğin temini için Zabıta Birimlerince etkin mücadele edilir, İl/İlçe Emniyet Müdürlükleri ile İl/İlçe Jandarma Komutanlıkları tarafından gerektiğinde belediyelere destek sağlanır.

13. Toplanan atıklar Bakanlığın çevrimiçi sistemlerine toplayıcının teslim ettiği lisanslı işletme veya belediye tarafından düzenli olarak veri girişi yapılarak bildirilir.

Bu doğrultuda, yukarıda zikredilen hususlarla ilgili olarak mülki idare amirlerince uygulamaya yönelik gerekli koordinasyonun sağlanması, belediyelerce ise saha uygulamaları ile sahadaki tertip ve tedbirlerin mevzuatına uygun olarak yürütülmesi hususlarının uygulanması için gereğini önemle rica ederim.'' denilmiştir.