COVID-19 Aşısı Randevusu (MHRS-182) Nasıl Alınır?

Covid-19 aşısı yaptıracak vatandaşların en çok merak ettiği konular aşının nasıl bir düzen çerçevesinde uygulanacağı ve yan etkilerinin olup olmayacağıdır. Platformda yer alan aşı aşamaları ve sıralarına bakarak ne zaman aşılanacağınızı öğrenebilirsiniz. Ayrıca MHRS ve 182 sistemlerinden randevu alarak aşı yaptırabilirsiniz. Yalnız randevu sistemi aşama aşama aktif olacak. Yani aşaması ve sırası gelenler randevu alacak, diğer vatandaşlar aşamasını ve sırasını bekleyecek.

COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir.

Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık

Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

• Yorgunluk 

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

• Hafif ateş, titreme 

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Baş ağrısı 

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kas/eklem ağrısı 

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

•Kusma, ishal 

Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

COVID-19 Aşısı Kayıt ve Bildirim

•Aşı uygulaması yapılan her kişi, sonrasında aşıya ait tüm detaylara (elektronik aşı kartı vb.) cep telefonuna gönderilecek kısa mesajdan (SMS) ve e-Nabız hesabından erişebilecektir. 

•İkinci doz aşınızın randevusu hekiminiz tarafından verilip kısa mesaj (SMS) olarak cep telefonunuza gönderilecektir. MHRS ve e-Nabız hesabınız üzerinden randevunuzu kontrol edebilir veya değiştirebilirsiniz. Dilerseniz aşı uygulaması ve randevu bilgilerinizin olduğu elektronik aşı kartının çıktısını alıp saklayabilirsiniz.

•Aşı sonrası istenmeyen etkiler elektronik ortamda kayıt altına alınacak ve titizlikle izlenerek değerlendirilecektir.

NASIL AŞI OLURUM?

Platformda, koronavirüs aşısı olmak için yapılması gerekenler 'Nasıl aşı olurum?' başlıklı bölümde hazırlanan video ile uygulamalı olarak anlatıldı. Buna göre; koronavirüs aşısı olmak için önce e-Nabız uygulamasına giriş yapılacak. Ana menüde bulunan 'Covid-19 aşı durumu' ana menüsüne tıklanacak, burada kişiler aşı öncelik durumlarını görebilecek. Dileyenler SMS yolu ile de aşı öncelik durumlarını sorgulayabilecek. Öncelikli grupta yer alınması durumunda sistem kişiyi, randevu işlemi için MHRS uygulamasına yönlendirecek. MHRS ile aile hekimi ve tüm hastanelerden randevu alınabilecek. İlgili seçimler yapıldıktan sonra ise kişi tarafından sistem üzerinden randevu onaylanacak. Randevu bilgileri SMS ile telefona iletilecek. Randevu tarihinde randevu alınan sağlık kuruluşuna gidilerek, sağlık personeli tarafından aşılanacak. Kişi dilerse aşı uygulayan sağlık personeline aşının 2'nci dozu için randevu oluşturabilecek. Yine oluşturulan randevu ile ilgili bilgiler SMS ile telefona gönderilecek.

Vatandaşlar koronavirüs aşısında sıranın kendilerine gelip gelmediğini E-Nabız sisteminden ya da 2023'e 'Aşıla' yazarak SMS atarak öğrenebilecek. 

Aşıla uygulaması ile ilgili tüm bilgilere, dokümanlara, duyurulara ve eğitim videolarına "https://asila.saglik.gov.tr" adresinden erişilebilecek.

Aşıla mobil uygulaması "https://mobilmarket.saglik.gov.tr" adresi üzerinden İOS, Android ve Huawei telefonları için indirilebilecek.

COVID-19 Aşısı Çeşitleri

COVID-19 için birkaç farklı aşı türü geliştirilmektedir.

Bu aşıların tümü vücudun bağışıklık sistemine COVID-19’a neden olan virüsü güvenli bir şekilde tanıtmayı ve yok etmeyi öğretecek şekilde tasarlanmıştır.

•Hastalığa neden olmayan ancak bağışıklık yanıtı oluşturan etkisizleştirilmiş virüs içeren aşılar (İnaktif aşılar).

•Hastalığa neden olmayan ancak bağışıklık yanıtı oluşturan zayıflatılmış virüs içeren aşılar (Canlı atenüe aşılar).

•Güvenli bir şekilde bağışıklık yanıtı oluşturmak için COVID-19 virüsünün yapısını taklit eden protein parçalarını kullanan protein bazlı aşılar.

•Güvenli bağışıklık yanıtı oluşturmak için COVID-19 virüsünün RNA parçacıklarını taşıyan hastalık yapıcı etkisi olmayan virüslerin kullanıldığı viral vektör aşıları.

•Kendi başına güvenli bağışıklık yanıtı oluşturan protein üretmek için genetik olarak tasarlanmış RNA ve DNA parçacıklarını kullanan son teknoloji bir yaklaşım olan m-RNA ve DNA aşıları.