Cumhuriyetin İkinci Yüzyılı Olan Türkiye Yüzyılı’nda Eğitim ve Öğretimde Öğretmenin Rolü ve Gelişimi Raporu

Sunuş kısmında Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in ''Aziz milletimizin birlik, beraberlik ve kalkınma mücadelesinin sembolü olan Cumhuriyetimizin 100. yılının büyük mutluluğunu yaşıyoruz. Türkiye Yüzyılı idealine ulaşma yolundaki adımlarımızın kararlılığını paylaşmaktan duyduğumuz sevinç tüm duyguların ötesindedir. Bu yüce hedefe ulaşmada temel bir unsur olarak bireylerin ve toplumların bugününü ve geleceğini inşa etmede önemli ve öncü bir rol oynayan eğitim büyük bir öneme sahiptir. Millî Eğitim Bakanlığı olarak Türk eğitim sistemini temel insani ilkelerle uyumlu, kendi medeniyetimiz ve değerlerimizle örtüşen biçimde daha da geliştirmek için önemli adımlar atmaktayız ve atmaya devam edeceğiz. Yürekten inanıyoruz ki bugünün vizyoner ve donanımlı öğretmenleri Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılı olan Türkiye Yüzyılı’nın inşasındaki başarı hikâyelerinin baş aktörleri olacaklardır.

Öğretmenlerimiz, ait oldukları medeniyetin zengin mirasını en etkili şekilde temsil eden ve aktaran kişilerdir. Öğrencilere tarih, kültür, inanç ahlak, sanat ve bilim gibi alanlarda derinlemesine bir anlayış kazandırarak onları çok yönlü bireyler olarak yetiştirirler. Onlar, değerlerine bağlı kalarak cihanşümul düşünen, çağın ihtiyaçlarını anlayan, dürüst ve çalışkan nesillerin mimarlarıdır.

Öğretmenlerimizin Türkiye Yüzyılı’na dair eğitimle ilgili düşüncelerini, önerilerini, beklentilerini ve bakış açılarını anlamak bu anlamlı yüzyılda etkili ve doğru bir eğitim yol haritası çizmek açısından önemlidir. Bu çerçevede Bakanlığımız tarafından Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlamaları kapsamında gerçekleştirilen etkinliklerden biri olan ve Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı uhdesinde hazırlanan “Cumhuriyetin İkinci Yüzyılı Olan Türkiye Yüzyılı’nda Eğitim ve Öğretimde Öğretmenin Rolü ve Gelişimi” başlıklı bu araştırma raporu, Türkiye Yüzyılı’nda eğitimin geleceği, öğretmenin mesleki gelişimi, teknolojik ilerlemeler, kültürel miras ve değerler eğitimi, kapsayıcılık ve erişilebilirlik gibi önemli ve temel konularda öğretmenlerimizin düşünce, öneri ve beklentilerini anlamak açısından dikkat çekici bir adım niteliğindedir.

Türkiye genelindeki resmî ve özel öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin katılımıyla hayata geçirilen, Türkiye Yüzyılı’nda Türk eğitim sisteminin hedefleri, öğretmenlik mesleği, mesleki gelişim ve öğretim gibi önemli konuları detaylı bir biçimde ele alan bu araştırma raporu önümüzdeki yüzyılda eğitim politikalarının şekillendirilmesine rehberlik edecektir. Türkiye Yüzyılı’nda da ülkemizi her alanda yüceltecek olan öğretmenlerimizin görüşlerini, önerilerini ve deneyimlerini bir araya getiren bu rapor, eğitim sistemimizin daha etkili ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesine katkıda bulunacaktır.

Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılı olan Türkiye Yüzyılı’nda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde yazacağımız başarı hikâyesinin ana unsurları olan öğretmenlerimizle birlikte Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdiği hedefler doğrultusunda daha güçlü ve başarılı bir geleceğe doğru ilerlemeye devam edeceğiz. Bu değerli araştırmanın veri toplama aşamasına katkı sunan tüm kıymetli öğretmenlerimize ve araştırma raporunu hazırlamak için katkıda bulunan başta Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı olmak üzere Bakanlığımızın diğer tüm birimlerine ve akademisyenlere teşekkürlerimi sunarım. Raporun tüm eğitim camiasına ve paydaşlarımıza faydalı olmasını diliyorum.'' şeklindeki ifadelerine yer verildi.

1. GİRİŞ

Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılı, ülkemizde ve dünyanın dört bir yanında çeşitli etkinliklerle, coşkuyla ve heyecanla kutlanmaktadır. Bu kapsamda, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Cumhuriyetimizin 100. yılına özel olarak bir dizi çalışma planlanmış ve uygulanmıştır. Bunlardan biri de Cumhuriyetimizin 100. yılında eğitimin geleceği konusunda öğretmenlerin görüşlerini, önerilerini, beklentilerini ve bakış açılarını ortaya koyan bir araştırma raporunun hazırlanmasıdır. Bu kapsamda hazırlanan bu araştırma raporu, “Türkiye Yüzyılı” olarak adlandırılan Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında eğitimin geleceği, öğretmenlerin mesleki gelişimi, teknolojik ilerlemeler, kültürel miras ve değerler eğitimi, kapsayıcılık ve erişilebilirlik gibi önemli konularda öğretmenlerin görüş ve beklentilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Eğitim ve öğretim süreçlerinin merkezinde yer alan öğretmenler, toplumların gelişimi ve ilerlemesi üzerinde en büyük etkiyi sağlayan unsurlardan biridir (Gültekin, 2020; Sünbül, 1996). Türkiye Yüzyılı'nda eğitim sistemimizin güçlü yönleri ve ihtiyaçları ile ilgili öğretmenlerin beklentilerini ve görüşlerini anlamak, eğitim politikalarının etkinliğini ve uygulanabilirliğini artırmada kritik bir rol oynar (Gökdere, 2013; Tatar, 2005). Eğitim politikaları, öncelikle öğretmenlerin günlük çalışma hayatını etkiler. Öğretmenler, eğitim sisteminin temel aktörlerinden biri oldukları için eğitimle ilgili kararların öğretmenlerin görüşleri, beklentileri, deneyimleri ve bakış açıları temelinde alınması, politikaların sahanın koşullarına uygun olmasını sağlar (Altunay & Başak, 2022; Sağlam vd., 2011). Sahadaki en yetkin ve aktif kişilerden biri olarak öğretmenler, eğitimdeki iyi uygulamaları belirleme, sosyal, kültürel ve pratik sorunları en iyi şekilde değerlendirme konusunda benzersiz bir konumda bulunurlar. Onların doğrudan sağlayacağı geri bildirim, mevcut eğitim politikalarının gözden geçirilmesi ve toplumun ihtiyaçlarına cevap veren, sürdürülebilir politikaların oluşturulmasına yardımcı olur. Cumhuriyetimizin ilk yüzyılı içinde, öğretmenler önemli değişim ve dönüşümlerin ortaya çıkmasında kilit roller üstlenmişlerdir.

Bu rolleri sayesinde bugünün eğitim sisteminin güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirme yeteneğine sahip olan öğretmenler, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında eğitim ve öğretimle ilgili atılması gereken adımları belirleme konusunda en yetkin kişilerdir. Bu bağlamda, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılı olan Türkiye Yüzyılı'nda öğretmenlerin eğitimle ilgili görüş ve beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilen bu araştırma, geleceğin eğitim politikalarının geliştirilmesinde önemli bir kaynak oluşturacak, eğitim sistemi için değerli ve heyecan verici bir bakış açısı sunacaktır.

Bu bölümde, genel olarak öğretmenlerin eğitim ve öğretimle ilgili çeşitli konularda görüş ve beklentilerini belirlemeye yönelik gerçekleştirilmiş araştırmalara dayalı olarak yürütülen alan yazın taramasından bir kesit sunulmaktadır. Ardından, alan yazın taramasına dayanarak şekillendirilmiş, bu araştırmada cevaplanması hedeflenen araştırma sorularına yer verilmekte ve son olarak raporun yapısı sunulmaktadır. 

Rapora https://ttkbyayin.meb.gov.tr/yayin/171 linkinden ulaşabilirsiniz.